Në margjinat e takimit vjetor të Komitetit të Kontaktit, më 20 qershor 2023, në Lisbonë është mbajtur takimi i zyrtarëve ndërlidhës të Rrjetit të Institucioneve Supreme të Auditimit të vendeve kandidate dhe kandidate të mundshme për anëtarësim në Bashkimin Evropian dhe Gjykatën Evropiane të Auditorëve. Pjesë e takimit ishte edhe udhëheqësja e Departamentit për Komunikim dhe Bashkëpunim Ndërkombëtar në Zyrën Kombëtare të Auditimit të Kosovës, Qendresë Mulaj. Pjesëmarrësit gjatë takimit njëditor kanë diskutuar për aktivitetet e fundit të Rrjetit, sfidat, si dhe prioritetet për të ardhmen. Fokusi i punimeve të takimit ishte rishikimi i Kornizës së bashkëpunimit të Rrjetit si dhe Plani i punës 2022-2025, zbatimi dhe prioritetet për të ardhmen. Më tutje, është raportuar mbi aktivitetet e realizuara dhe rezultatet e arritura deri tani, siç janë: webinari i Menaxhimit të Cilësisë, mbajtur më 13 prill 2023, tryeza e rrumbullakët për angazhimin e palëve të interesit, mbajtur në Sarajevë më 5 dhe 6 qershor 2023, si dhe realizimi i programit të trajnimit në nivel regjional për auditorët e performancës. Ndërsa sa i përket planifikimit për aktivitetet e radhës, është vendosur që Zyra Kombëtare e Auditimit të Kosovës të jetë nikoqire e punëtorisë me temën “Auditimet e pajtueshmërisë,” e cila do të mbahet në Prishtinë në tetor të këtij viti, në margjinat e shënimit të 20-të vjetorit të themelimit të ZKA-së. Aktiviteti pasues do të mbahet gjatë vitit 2024, në Mal të Zi nën organizimin e Zyres Shtetërore të Auditimit të këtij vendi me temën “Auditimi i buxhetit të shtetit”. Ndër të tjera, zyrtarët ndërlidhës janë dakorduar edhe për modalitetet e organizimit dhe përgatitjes së takimeve të Auditorëve të Përgjithshëm dhe Presidentëve, zhvillimeve të fundit dhe mbi teknikalitetet e tjera të punës në kuadër të Rrjetit. Takimi është kryesuar nga përfaqësuesit e Institucionit Suprem të Auditimit të Bosnje dhe Hercegovinës, me pjesëmarrjen e përfaqësuesve të Institucioneve Supreme të Auditimit të Kosovës, Shqipërisë, Maqedonisë së Veriut, Malit të Zi, Turqisë, Moldavisë, Ukrainës dhe Serbisë, si dhe Gjykatës Evropiane të Auditorëve. Si partnerë të jashtëm morën pjesë edhe përfaqësuesit e SIGMA si dhe ata të Grupit Punues për Aktivitete të Përbashkëta Audituese të Komitetit të Kontaktit.

Auditorja e Përgjithshme, Vlora Spanca, të martën mbajti konferencë për media, ku prezantoi gjetjet kryesore dhe rekomandimet për 97 raporte të auditimit financiar dhe të pajtueshmërisë dhe një raporti të auditimit të performancës.  Ajo tha se Plani Vjetor i Auditimit kishte paraparë 101 auditime të detyrueshme me ligj, 97 sosh përfunduan, ndërsa, edhe pse ishte iniciuar, procesi i auditimit në katër komunat veriore nuk është zhvilluar për shkak të rrethanave të krijuara. Znj. Spanca tha se nga 97 auditime, 51 u takojnë institucioneve qendrore, 34 institucioneve lokale, 12 ndërmarrjeve publike, përfshirë RTK-në si dhe KEK-un, i cili këtë vit është audituar për herë të parë në aspektin e Pasqyrave Financiare. Ndërsa, nga 18 auditimet e performancës, deri më tani janë kryer shtatë prej tyre, ndërsa 11 janë në proces. Po ashtu sipas Planit, edhe 11 projekte të donatorëve janë në proces të ekzekutimit të auditimit. Gjithashtu në proces janë edhe dy auditime të pajtueshmërisë për informacionet e klasifikuara në nivel të kufizuar, njëri në Ministrinë e Mbrojtjes dhe tjetri në Ministrinë e Drejtësisë. Para gazetarëve Auditorja e Përgjithshme prezantoi opinionet e auditimit për 97 institucione, prej të cilave 58 janë të pa modifikuara, ndërsa 39 janë të modifikuara. Në 51 raporte të auditimit financiar dhe të pajtueshmërisë që i përkasin  institucioneve qendrore janë dhënë 39 opinione të pamodifikuara, 12 opinione të modifikuara, përkatësisht të kualifikuara. Kurse në 34 komuna janë dhënë 16 opinione të modifikuara, përkatësisht të kualifikuara, si dhe 18 opinione të pa modifikuara. Ndërsa te 12 ndërmarrje publike janë dhënë 8 opinione të kualifikuara, 3 opinione të kundërta dhe 1 opinion i pamodifikuar për Pasqyrat Vjetore Financiare. Znj. Spanca ka deklaruar se krahasuar me vitin paraprak, cilësia e raportimit financiar është përmirësuar, si dhe ka ulje të numrit të opinioneve të modifikuara te 7 institucione qendrore dhe 6 komuna. Gjithashtu edhe të ndërmarrjet publike ka një përmirësim të opinionit, nga 10 të kundërta që ishin për vitin 2021, për 2022 janë 7 më pak, pavarësisht se pothuajse të gjitha kanë opinion të kualifikuar. “Më gëzon fakti se këtë vit, institucionet publike kanë bërë përmirësime në cilësinë e raportimit financiar sepse kjo e rrit besueshmërinë në Pasqyrat Financiare”, është shprehur znj. Spanca. Më tutje, ajo prezantoi çështjet më të theksuara të cilat kanë ndikuar në modifikimin e opinionit të auditimit si: Keq klasifikimet financiare në kategori të ndryshme ekonomike; Prezantim jo i saktë, jo i plotë dhe jo adekuat i pasurive publike; Mbivlerësimet apo nënvlerësimet e zërave të ndryshëm të pasqyrave financiare; Mos prezantimi dhe mos shpalosja adekuate e detyrimeve të papaguara dhe atyre kontingjente; si dhe Pagesa për punë të pa kryera apo mallra dhe shërbime të pa pranuara. Përveç dhënies së opinionit të auditimit për PVF-të, ZKA-ja ka vlerësuar edhe pajtueshmërinë e aktiviteteve dhe operacioneve të organizatave buxhetore dhe institucioneve tjera publike me kornizën ligjore në fuqi. Znj. Spanca ka treguar se rezultatet e auditimit nxorrën në pah se edhe më tutje ekzistojnë parregullsi thelbësore në menaxhimin financiar dhe kontrollet. Parregullsitë janë të përhapura pothuajse në secilin cikël dhe fushë të shpenzimeve. Në fushën e prokurimit publik në auditimet e vitit 2022 janë identifikuar 198 gjetje që përfshijnë investimet kapitale dhe mallrat e shërbimet, kryesisht në ministri dhe komuna. Ndërsa sa i përket analizës së bërë për 12 ndërmarrje publike, përfshirë edhe RTK-në mbi rezultatin financiar (fitimi/humbja) vërehet se pesë prej tyre kanë operuar me humbje në vlerë mbi 10 milionë euro, ndërsa shtatë kanë realizuar një fitim mbi 110 milionë euro. Pjesën më të madhe të humbjeve për vitin 2022 e kishte Ndërmarrja Publike Banesore në shumën prej 4.3 milionë euro, e pasuar nga Telekomi i Kosovës në vlerë prej 3.8 milionë euro kurse fitimin më të madh e kishte realizuar KEK-u në shumën mbi 105 milionë euro. Sidoqoftë, krahasuar me vitin paraprak në 4 ndërmarrje publike vërehet një trend pozitiv në uljen e humbjeve nga të cilat kryeson Telekomi i Kosovës. Auditorja e Përgjithshme ka folur edhe për realizimin e planit për auditime të performancës, duke treguar se deri më tani janë publikuar gjashtë, si dhe raporti i auditimit “Menaxhimi i Projekteve për Sistemet e Teknologjisë së Informacionit në Agjencinë e Shoqërisë së Informacionit”,  i cili do të publikohet nesër. Ajo iu referua edhe fillimit të procesit nga Departamenti për Çështje Juridike dhe Kundër Mashtrimit për analizimin e raporteve të publikuara të auditimit dhe identifikimin e rasteve të dyshimit për kryerjen e veprave penale, të cilat më pas do të dërgohen te Prokurori i Shtetit për trajtim të mëtutjeshëm. Për të përmirësuar menaxhimin financiar dhe kontrollin, ZKA-ja ka dhënë gjithsej 768 rekomandime përmes raporteve të auditimeve për vitin 2022, që krahasuar me vitin e kaluar janë 134 rekomandime më pak. Znj. Spanca ka treguar se rekomandimet kanë qëllim përmirësimin e proceseve, aktiviteteve dhe operacioneve të organizatave. Kjo padyshim se do të ndikojë në përmirësimin e përgjithshëm të menaxhimit më të mirë të parasë publike dhe cilësisë së shërbimeve të ofruara. Me këtë rast Auditorja e Përgjithshme, Vlora Spanca, rekomandoi drejtuesit e institucioneve publike të ndërmarrin veprime konkrete që paraja publike të shpenzohet në përputhje me kornizën ligjore dhe për qëllimin e synuar.  Më tutje, ajo kërkoi që brenda afatit ligjor, organizatat buxhetore të përgatisin planet e veprimit për zbatimin e rekomandimeve të ZKA-së.