Puna dhe rezultatet e Zyrës Kombëtare të Auditimit janë adresuar në Raportin e Progresit për Kosovën (për vitin 2020), i cili u publikua një ditë më parë, në kuadër të Pakos së Zgjerimit të Bashkimit Evropian (BE). Komisioni Evropian ka vlerësuar institucionet e pavarura, veçanërisht ZKA-në dhe Avokatin e Popullit, duke thënë se po vazhdojnë të adresojnë të drejtën e qytetarëve për administrim më të mirë. Megjithatë, Komisioni u ka kërkuar institucioneve qeveritare që të tregohen me efikase për zbatim të rekomandimeve, të nxjerra nga ZKA-ja. “Qeveria duhet të sigurojë zbatim më efikas të rekomandimeve të tyre”, theksohet ndër të tjera në raport. Në Raport është përmendur edhe themelimi i Njësisë Kundër Mashtrimit, në kuadër të Zyrës Kombëtare të Auditimit, e cila siç përshkruhet nga Komisioni Evropian, i ka identifikuar 26 raste të mashtrimit të dyshuar në fushën e prokurimit publik, nga 12 sa ishin identifikuar në vitin 2018 (në vitin e parë të themelimit të Njësisë). Të 26 rastet tanimë janë dorëzuar në Prokurori të Shtetit. Poashtu, në Raport të Progresit për Kosovën është cekur se “kuadri kushtetues dhe ligjor i Kosovës siguron pavarësinë funksionale, organizative dhe financiare të Zyrës Kombëtare të Auditimit në përputhje me standardet e Organizatës Ndërkombëtare të Institucioneve Supreme të Auditimit, të cilave Zyra iu bashkua në 1 janar 2020”. “Kapaciteti institucional i Zyrës u rritë më tej në 170 staf, nga të cilët 141 janë personel auditimi. ZKA-ja po zbaton Planin e saj Strategjik të Zhvillimit 2018-2021, i cili përfshin objektivat, 103 treguesit e performancës dhe një kornizë monitorimi. Kohët e fundit ka themeluar një Njësi Kundër Mashtrimit, e cila aktualisht është e përbërë nga një zyrtar”, vazhdon Raporti. Në vazhdim, Raporti ka theksuar se Zyra Kombëtare e Auditimit ka prezantuar procedurat e kontrollit dhe të sigurimit të cilësisë së auditimit dhe ka vazhduar të zbatojë një program certifikimi për auditorët. “ZKA-ja finalizoi 15 raporte të auditimit të performancës, krahasuar me 13 në 2018 dhe 11 në 2017. Sado që ka një përpjekje të vazhdueshme, Zyra ndërmerr kryesisht auditime të rregullsisë dhe numri i auditimeve të performancës duhet të vazhdojë të rritet. Në mënyrë që të përmirësohet ndikimi i punës së auditimit, veçanërisht në nivelin lokal, Zyra ka punuar me organizata të shoqërisë civile, për të organizuar debate publike në nivel komune mbi rekomandimet e auditimit. Sipas raportit vjetor të saj 2018, përqindja e rekomandimeve të zbatuara plotësisht u rrit nga 34% në 39%. Ndërsa, bashkëpunimi i tij me komisionet e Kuvendit është përmirësuar”, theksohet në raport. Në fund, Komisioni Evropian i ka kërkuar Kuvendit, që t`i ndjekë më sistematikisht rekomandimet e Zyrës Kombëtare të Auditimit, kurse vetë ZKA-së i ka kërkuar që të bëjë përpjekje të vazhdueshme në fushën e komunikimit, për të forcuar imazhin e saj të përgjithshëm. Raporti i Progresit është instrument me anë të së cilit Komisioni Evropian e matë progresin e një vendi gjatë përmbushjes së agjendës evropiane brenda vitit kalendarik. Ky raport publikohet një herë në vit, zakonisht në fillim të tetorit të çdo viti.

Auditori i Përgjithshëm, Besnik Osmani, sot  mori pjesë në debatin publik të mbajtur në Mitrovicën e Veriut për të diskutuar raportet e auditimit për komunën e  Mitrovicës së Veriut, Zubin Potokut, Zveçanit dhe Leposaviqit. Debati është organizuar në kuadër të zbatimit të projektit trepalësh në mes të Zyrës Kombëtare të Auditimit, Qeverisë Holandeze dhe BIRN Kosova “Roli i Zyrës Kombëtare të Auditimit dhe i qytetarëve në mbikëqyrjen e të ardhurave dhe shpenzimeve komunale”. Auditori i Përgjithshëm i Republikës së Kosovës, Besnik Osmani, ka vlerësuar bashkëpunimin e menaxhmentit dhe personelit të katër komunave gjatë procesit të auditimit si dhe ka inkurajuar kryetarët e komunave veriore që të ndërmarrin veprimet e duhura për t’i zbatuar rekomandimet e auditimit, pasi kjo do të rezultonte me qeverisje më të mirë dhe shërbime më cilësore për qytetarët. Ai bërë me dije se komunat vazhdojnë ta kenë shkallën më të ulët të zbatimit të rekomandimeve 37 për qind krahasuar me nivelin qendror 41 për qind dhe institucionet e pavarura 71 për qind. Osmani tha se sikurse institucionet e tjera, edhe komunat në veri duhet ta shohin auditimin si një mekanizëm të mirë për të përmirësuar qeverisjen. Në raportin e auditimit për vitin 2019, Komuna e Mitrovicës Veriore ka marrë opinion të pamodifikuar, si dhe i janë adresuar 12 rekomandime. Ndërsa nga 10 rekomandimet e 2018-tës, dy janë zbatuar, tri ishin në proces, katër nuk janë adresuar, dhe një ishte mbyllur. Sipas të gjeturave të raportit të auditimit për vitin 2019 në Komunën e Mitrovicës Veriore mangësi janë vërejtur në menaxhimin dhe arkëtimin e të hyrave nga tatimi në pronë; menaxhimin e personelit; mallra dhe shërbime; investime kapitale; subvencione dhe transfere si dhe në menaxhimin e pasurive. Komuna e Leposaviqit në raportin e auditimit për vitin 2019 ka marrë opinion të pakualifikuar, si dhe i janë adresuar pesë rekomandime. Nga 10 rekomandimet e vitit të kaluar, pesë janë zbatuar plotësisht, tri pjesërisht si dhe dy janë të mbyllura. Rezultatet e auditimit të 2019-së për Leposaviqin tregojnë se menaxhimi financiar dhe kontrolli ka rezultuar me dobësi dhe nevojiten përmirësime në moszbatimin e ligjeve për mbledhjen e të hyrave, në kontratat e zjarrfikësve, planifikimin dhe realizimin e prokurimit, mungesën e regjistrave të pasurisë, si dhe mosfunksionimi i auditimit të brendshëm. Komuna e Zveçanit ka marrë opinion të pamodifikuar në raportin e auditimit për vitin 2019, si dhe i janë dhënë nëntë rekomandime. Nga 15 rekomandime e 2018-së, katër janë zbatuar plotësisht, një pjesërisht, shtatë ishin të përsëritura dhe tri janë të mbyllura. Në raportin e auditimit të vitit 2019 për Zveçanin janë evidentuar keq klasifikimi i shpenzimeve; moszbatimi i ligjeve për mbledhjen e të hyrave; anashkalim i procedurave të rekrutimit; mosazhurnim i kontratave të punës dhe listave të pagave; dobësi në menaxhimin e shpenzimeve për automjete; dobësi në dhënien dhe monitorimin e subvencioneve si dhe parregullsi në menaxhimin dhe shpalosjen e pasurive në PFV. Ndërkaq gjetjet kryesor të raportit të auditimit për Komunën e Zubin Potokut gjatë vitit 2019 kanë të bëjnë me moszbatimin e ligjeve për mbledhjen e të hyrave; dosjet e punonjësve të pakompletuara, mungesën e regjistrave të pasurisë; mos themelimin e njësisë së auditimit të brendshëm si dhe dobësive në raportimin e obligimeve të papaguara. Për 2019-në Zveçanit i është dhënë opinion i pamodifikuar me theksim të çështjes, si dhe i janë adresuar gjashtë rekomandime. Nga 12 rekomandime e dhëna për vitin 2018, tri janë zbatuar plotësisht, një pjesërisht, pesë ishin të përsëritura dhe tri janë të mbyllura.