Kryetari i Komisionit për Buxhet, Punë dhe Transfere (KBPT), Armend Muja, pasi ka vlerësuar rëndësinë e auditimeve që kryhen nga ZKA dhe ka shpreh vlerësime të larta për punën e saj, ka theksuar nevojën për të gjetur mënyra të reja shtesë për të ushtruar ndikimin e Kuvendit në zbatimin e rekomandimeve. Z. Muja ka thënë se përveç angazhimeve të tjera një kulturë e follow-up (përcjelljes) së zbatimit të rekomandimeve duhet të zhvillohet në ardhmen për të forcuar ndikimin në zbatimin e tyre.
Zëvendës kryetarja e Komisionit për Mbikëqyrje të Financave Publike (KMFP), Arta Bajralija, ka theksuar se niveli i ulët i zbatimit të rekomandimeve nga institucionet publike është shqetësuese për Kuvendin dhe në këtë drejtim ka ngritur nevojën për rritjen e llogaridhënien nga palët përgjegjëse. Ajo ka përmendur se KMFP, gjatë vitit shqyrton rreth 30 raporte të auditimeve të kryera nga ZKA, si dhe ka theksuar nismën e këtij Komisioni për të zhvilluar vizita në institucione dhe aktivitete tjera për të mbikëqyr zbatimin e Ligjit për Kontroll të Brendshëm të Financave Publike.
Të dy përfaqësuesit e Komisioneve kanë falënderuar pjesëmarrësit suedez dhe të Letonisë për gatishmërinë e treguar për të bartur tek ne përvojat e tyre në lidhje më këtë fushë.
Gjatë kësaj punëtorie, deputetët e Kuvendit të Kosovës dhe të ata të parlamentit suedez dhe Letonisë kanë ndarë përvojat dhe praktikat e tyre me qëllim të rritjes së ndikimit të punës së tyre në përmirësimin e menaxhimit të financave publike.
Deputetja suedeze Mia Sydoë Mölleby dhe Dag Levin Sparr, Këshilltar i Lartë në Zyrën Kombëtare të Auditimit të Suedisë (ZKAS) prezantimet e tyre i kanë fokusuar tek rritja e ndikimit të punës së ZKA-së. Ata kanë ndarë me të pranishmit praktikat e mira të Parlamentit të Suedisë dhe Zyrës Kombëtare të Auditimit të Suedisë për shqyrtimin e raporteve të auditimit dhe bashkëpunimit në mes të dyja institucioneve për të siguruar menaxhimin e mirë të fondeve publike dhe mbajtur përgjegjës krerët e organizatave buxhetore.
Kurse ish Auditorja e Përgjithshme dhe ish deputetja e Parlamentit të Letonisë, njëherësh eksperte e angazhuar nga SIGMA, Inguna Sudraba, ka prezantuar perspektivën e bashkëpunimit të Institucioneve Supreme të Auditimit me Parlamentin.
Ndërsa Alastair Swarbrick, këshilltar i lartë për politika të financave publike dhe auditimit, SIGMA, ka folur lidhur me përshtypjet e palëve të jashtme për ZKA-në, me ç’rast ka prezantuar rezultatet e anketimit nga të cilat ka rezultuar se këto përshtypje vazhdojnë të theksojnë besueshmërinë e lartë në këtë institucion.
Ndër konkluzionet kryesore të nxjerra nga kjo punëtori ka qenë nevoja e ndryshimit të Ligjit për Auditorin e Përgjithshëm dhe Zyrën Kombëtare të Auditimit për ti mundësuar kësaj zyre të orientojë planet e auditimit në fusha më rrezik të lartë, me prioritet dhe interes për Kuvendin dhe publikun në përgjithësi.
Korporata Energjetike e Kosovës nuk ka arritur t’i përdorë fondet publike në mënyrën më ekonomike dhe efikase
Zyra Kombëtare e Auditimit (ZKA) ka publikuar raportin e auditimit të performancës “Prokurimi në Korporatën Energjetike të Kosovës”. Ky auditim përfshin periudhën 2018-2020 dhe ka pasur për qëllim që të vlerësojë nëse gjatë këtyre viteve, KEK-u ka arritur objektivat e paracaktuara të prokurimit (efektiviteti) dhe nëse po, a i ka arritur duke kombinuar burimet në mënyrën më të mirë të mundshme (efikasiteti).
Rezultatet e këtij auditimi tregojnë se Korporata Energjetike e Kosovës nuk kishte arritur që t’i përdorë fondet publike në mënyrë ekonomike dhe efikase, kishte mungesë të transparencës si dhe kufizim të konkurrencës. E gjitha kjo ka bërë që disa nga objektivat e përcaktuara përmes prokurimit publik të mos arrihen.
Aktivitetet e prokurimit janë realizuar kryesisht me negocim të çmimit e që nuk ka siguruar transparencë në prokurim.
Kontratat e negociuara kishin rezultuar me çmime më të larta se sa kontratat paraprake apo pasuese të lidhura me tender të hapur. Kjo përveç që e kishte bërë Korporatën Energjetike të Kosovës jo efikase në zhvillimin e aktiviteteve të prokurimit e kishte bërë edhe jo ekonomike në këto kontrata. Gjithsej shpenzimi shtesë që kishte rezultuar nga prokurimet e negociuara ishte afër 739 mijë euro, 472 mijë euro për njërin tender (shërbimi i transportit) dhe afër 267 mijë euro për tenderin tjetër (sigurimi fizik i objekteve).
Njësitë kërkuese dhe zyra e prokurimit nuk kishin identifikuar si duhet nevojat për promovim të KEK-ut në media, dhe nuk kishin bërë analizë të tregut e që kishte rezultuar me objektiva të paqarta dhe të pamatshme të prokurimit. Për pasojë ishin lidhur, vit pas viti, kontrata efekti i të cilave ishte i panjohur në drejtim të realizimit të objektivave. Nga gjithsej 377,140 euro që ishin shpenzuar për promovim në media gjatë viteve 2018-2020, KEK-u kishte arritur vetëm 59,113 euro kthim përmes qendrës së trajnimeve profesionale. Pra vetëm 15% të shumës së shpenzuar kishte arritur të shndërronte në të hyra, ndërsa për objektiven tjetër nuk kishte matur efektin.
Korporata Energjetike e Kosovës nuk kishte siguruar kombinim optimal të burimeve në dispozicion për të përmbushur objektivat e përcaktuara. Mos grumbullimi i nevojave për blerje të kushinetave kishte rezultuar numër të madh të aktiviteteve të prokurimit. Gjithsej 34 aktivitete të prokurimit ishin zhvilluar gjatë viteve 2018-2020 vetëm për këto blerje.
Menaxherët e projekteve/kontratave të prokurimit nuk kishin menaxhuar aktivisht kontratat me të cilat ishin ngarkuar. Për shkak të mungesës së iniciativës nga ana e menaxherëve të kontratave Korporata Energjetike e Kosovës nuk kishte siguruar kombinim optimal të burimeve në dispozicion për të përmbushur objektivat e përcaktuara. Shkaqet që kishin çuar në këtë gjendje ishin mos përcjellja aktive e zbatimit të kontratës, mos azhurnimi i datave të dakorduara me kohë dhe mos aplikimi i gjobave për vonesa. Njësitë kërkuese kishin hasur në vështirësi në punë për shkak të vonesave në zbatim të kontratave.
Mungesa e analizave lidhur me përfitimet dhe kostot që rrjedhin nga aktivitetet e prokurimit/kontratat e zbatuara, ka bërë që Korporata Energjetike e Kosovës të vazhdojë me aktivitete të prokurimit që nuk i kishin kontribuar arritjes së objektives.
Auditorja e Përgjithshme, Vlora Spanca, lidhur me këtë auditim ka shprehur shqetësimin lidhur me mungesën e transparencës dhe kufizimin e konkurrencës për disa aktivitete të prokurimit dhe mangësitë në menaxhim të kontratave në KEK e që në disa raste kanë shkaktuar kosto shtesë, andaj kërkohen veprime të menjëhershme nga njësitë përgjegjëse brenda KEK-ut për adresimin e rekomandimeve të dhëna.
Me qëllim të përmirësimit të proceseve të prokurimit, janë dhënë tetë rekomandime për Bordin e Drejtorëve dhe Menaxhmentin e Korporatës Energjetike të Kosovës.
Raportin e plotë mund ta gjeni këtu.
Lexo më shumë
Në kuadër të kësaj vizite deputetja suedeze, zyrtarët e Zyrës Kombëtare të Auditimit të Suedisë dhe përfaqësuesit nga SIGMA, gjithashtu, kanë zhvilluar disa takime pune në Zyrën Kombëtare të Auditimit. Me këtë rast janë pritur nga Auditorja e Përgjithshme, Vlora Spanca, dhe bashkëpunëtorët e saj.
Në fokus të veçantë, këto takime kanë pasur, shkëmbimin e përvojave në lidhje me zbatimin e rekomandimeve, komunikimin dhe bashkëpunimin e Institucioneve Supreme të Auditimit me Parlamentin dhe bashkërendimin e aktiviteteve për të përmirësuar performancën e menaxhimit të financave publike.
Të pranishmit kanë vlerësuar lartë bashkëpunimin e vazhdueshëm dhe shumëvjeçar në mes të dy institucioneve si dhe kanë shprehur gatishmërinë për të avancuar edhe më tej partneritetin në mes tyre.
Gjithashtu, mysafirët kanë pasur mundësinë të njoftohen më në detaje lidhur me arritjet dhe zhvillimet e fundit në Zyrën Kombëtare të Auditimit dhe për nevojën e ndryshimit të Ligjit për Auditorin e Përgjithshëm dhe Zyrën Kombëtare të Auditimit, në mënyrë që Ligji i ri të reflektoj kërkesat e standardeve ndërkombëtare të institucioneve supreme të auditimit.
