Lajmet

Zëvendës Auditori i Përgjithshëm, Bezad Halilaj, të martën ka prezantuar në Komisionin për Mbikëqyrjen e Financave Publike, Raportin Vjetor të Auditimit për vitin 2021 i cili përfshinë opinionin, gjetjet kryesore dhe rekomandimet e Zyrës Kombëtare të Auditimit për Qeverinë dhe Kuvendin e Republikës së Kosovës. Para të pranishmëve Zëvendës Auditori i Përgjithshëm, Bezad Halilaj, ka treguar se konkluzioni i përgjithshëm i auditimit është se organizatat buxhetore, në fushën e raportimit financiar vazhdojnë të kenë mangësi të theksuara në prezantimin e informatave financiare dhe shpalosjes së tyre. Po ashtu, edhe gjetjet në fushën e pajtueshmërisë janë mjaft të përhapura dhe domethënëse, të cilat kërkojnë masa më rigoroze për përmirësim. Duke prezantuar Raportin Vjetor të Auditimit për vitin 2021, Zëvendës Auditori i Përgjithshëm, ka deklaruar se janë publikuar 133 raporte të auditimit, prej tyre; për 90 organizata buxhetore; për 12 ndërmarrje publike; 13 raporte të auditimit të projekteve të Bankës Botërore dhe të donatorëve tjerë;  3 raporte të auditimit të pajtueshmërisë prej të cilave 2 raporte janë me informata të klasifikuara (niveli i klasifikimit i KUFIZUAR); si dhe 14 raporte të auditimit të performancës. “Në auditimin e Pasqyrave Financiare të 90 organizatave buxhetore kemi dhënë 46 opinione të pamodifikuara dhe 44 opinione të modifikuara (prej tyre 42 të kualifikuara dhe 2 të kundërta). Përderisa për 12 ndërmarrjet publike të audituara është dhënë opinion i modifikuar prej tyre 2 NP kanë opinione të kualifikuar ndërsa 10 të kundërt”, është shprehur z. Halilaj, duke shtuar se për Raportin Vjetor Financiar të Qeverisë për Buxhetin e Republikës së Kosovës është dhënë Opinion i Modifikuar përkatësisht Opinion i Kualifikuar për shkak se vlera e gabimeve të identifikuara në Pasqyra financiare ka qenë materiale. Për të vlerësuar nëse fondet publike po shfrytëzohen në mënyrë efikase dhe efektive, Zyra Kombëtare e Auditimit ka kryer edhe 14 auditime të performancës nga fusha me interes shoqëror, si: ekonomi, shëndetësi, arsim, siguri, ambient, energji, teknologji të informacionit dhe në prokurim publik. Zëvendës Auditori i Përgjithshëm, Bezad Halilaj, ka treguar se këto auditime kanë  nxjerr në pah mangësi në menaxhimin e programeve/aktiviteteve që kanë të bëjnë me mjedisin, arsimin, shëndetësinë, prokurimet publike në Korporatën Energjetike të Kosovës, KOSTT, menaxhimin e projektit kapital “Bashkimi i qytetit të Ferizajt”, dhe menaxhimin e fondeve publike në Radio Televizionin e Kosovës. Po ashtu në fushën e teknologjisë se informacionit, ZKA-ja ka identifikuar se është e nevojshme të ndërmerren masa përmirësuese në aspektin e mbrojtjes dhe sigurisë se informacionit dhe në krijimin e parakushteve për vazhdimësinë e sistemit dhe ruajtjen e integritetit te të dhënave që procedohen përmes Agjencisë se Regjistrit Civil, listat e pagave, dhe sistemin e menaxhimit te financave publike. Ndërsa sa i përket rekomandimeve, Zëvendës Auditori i Përgjithshëm, Bezad Halilaj ka bërë me dije se në auditimet financiare dhe të pajtueshmërisë për vitin 2021 për 90 Organizata Buxhetore janë dhënë gjithsejtë 695 rekomandime, përderisa në vitin 2020 kanë qenë 654 rekomandime. Lidhur me nivelin e zbatimit të rekomandimeve për vitin 2020 është vërejtur se 50% të tyre janë zbatuar, e që në raport me vitin paraprak (2019) paraqet një rritje prej 5%. 

Cikli njëmujor i trajnimeve për zhvillimin dhe avancimin e njohurive të auditorëve dhe stafit tjetër në Zyrën Kombëtare të Auditimit (ZKA) është përmbyllur me mbajtjen e trajnimit “Materialiteti cilësor në auditimin financiar dhe të pajtueshmërisë” nga Zyra Kombëtare e Auditimit të Suedisë  dhe “Menaxhimi i rrezikut” nga Instituti për Kontabilitet, Auditim dhe Financa (IKAF). Në kuadër të këtyre trajnimeve janë shqyrtuar mjetet dhe teknikat praktike për të zhvilluar në mënyrë efektive vlerësimin e materialitetit dhe menaxhimin e rrezikut në organizatë përmes rasteve studimoreve, ushtrimeve praktike dhe çështjeve aktuale. Marrë parasysh se Institucionet Supreme të Auditimit kanë rol të domethënës në aspektin e vlerësimit të menaxhimit të rrezikut për institucionet e sektorit publik, mbajtja e trajnimit “Menaxhimi i rrezikut” për auditorët ishte i rëndësishëm. Identifikimi i fushave të rrezikut që rrjedhin nga puna e auditimit kontribuon në parandalimin e keqmenaxhimit, jo-efektivitetit dhe parregullsive, si dhe të kuptohen më mirë sfidat dhe dobësitë me të cilat përballën organizatat buxhetore. Punonjësit e ZKA-së kanë marrë më shumë informata mbi menaxhimin e rrezikut; çfarë është rreziku; konteksti dhe objektivat;  vlerësimi i rrezikut; veprimet ndaj rreziqeve; si dhe monitorimi, komunikimi dhe raportimi. Po ashtu në javën e fundit të muajit shtator janë mbajtur edhe programet e trajnimit “Metoda Kuantitative” dhe “Procesi i gjetjeve gjatë auditimit-ekzekutimi”.

Auditorja e Përgjithshme, Vlora Spanca, dhe kryetari i Komisionit Rregullativ të Prokurimit Publik, Osman Vishaj, të enjten kanë nënshkruar memorandum  bashkëpunimi i cili do të lehtësojë bashkërendimin e aktiviteteve ndër institucionale me qëllim të rritjes së llogaridhënies dhe transparencës në fushën e zbatimit të legjislacionit të prokurimit publik në Republikën e Kosovës. Nënshkrimi i këtij memorandumi të bashkëpunimit është bërë në një ceremoni zyrtare ku të pranishëm kanë qenë edhe Zëvendës Auditori i Përgjithshëm, Bezad Halilaj, anëtarët e Bordit të KRPP-së, Fidane Spahija Gjikolli dhe Avni Sahiti. Me këtë rast, Auditorja e Përgjithshme, Vlora Spanca, dhe kryetar i Komisionit Rregullativ të Prokurimit Publik, Osman Vishaj, e kanë vlerësuar tejet të rëndësishme arritjen e kësaj marrëveshje, duke thënë se bashkëpunimi ndër institucional nëpërmjet trajnimeve, konferenca të përbashkëta dhe forma të tjera të ndërgjegjësimit, ka për synim të përmirësojë në përgjithësi prokurimin publik në Kosovë. Në veçanti memorandumi parasheh lehtësimin e bashkëpunimit dhe bashkërendimit të aktiviteteve të palëve sipas fushë veprimtarisë së caktuar për interesa të përbashkëta, rritjen e kapaciteteve përmes edukimit të vazhdueshëm, trajnimit dhe certifikimit të auditorëve të caktuar, si dhe zbatimin sa më efikas të aktiviteteve audituese. “Auditimi i sistemit të prokurimit publik është jashtëzakonisht i rëndësishëm, prandaj bashkëpunimi dhe koordinimi i aktiviteteve për avancimin profesional të auditorëve në këtë fushë është i domosdoshëm dhe ndikon në rritjen e përgjegjësisë dhe llogaridhënies publike në Kosovë”, ka theksuar znj. Spanca. Ndërkohë, z.Vishaj pasi ka vlerësuar lartë nevojën për bashkëpunim, ka theksuar se “ky bashkëpunim do të ndikojë edhe më shumë në rritjen e ndërgjegjësimit të shfrytëzuesve të parasë publike për përdorur atë në mënyrë sa me efikase dhe ekonomike”. Në kuadër të këtij memorandumi, Komisioni Rregullativ i Prokurimit Publik (KRPP) duke u bazuar në nevojat dhe planin e Zyrës Kombëtare të Auditimit (ZKA) do të organizojë trajnime për auditorët  për e-prokurimi dhe për Ligjin e Prokurimit Publik, rregulloret, Udhëzuesin Operativ dhe manualët e prokurimit; do t’i trajtojë me prioritet kërkesat për interpretim të Ligjit të Prokurimit Publik që parashtrohen nga auditorët, dhe do të kthejë përgjigje sa më shpejtë që të jetë e mundur; si dhe kurdo që KRPP-ja e vlerëson të nevojshme, njofton ZKA-në për çështje që ndërlidhen me moszbatim të legjislacionit për prokurimin publik nga ana e autoriteteve kontraktuese. Për zbatimin sa më efektiv dhe efikas të këtij memorandumi të bashkëpunimit të dy institucionet do të caktojnë koordinatorët përgjegjës.

Auditorja e Përgjithshme, Vlora Spanca, ka pritur të premten për vizitë bilaterale Auditorin e Përgjithshëm të Republikës së Maqedonisë së Veriut, Maksim Acevski. Me këtë rast, Auditorja e Përgjithshme, e ka njoftuar homologun e saj, për zhvillimet e fundit në Zyrën Kombëtare të Auditimit dhe planet për te ardhmen, në veçanti për procesin e auditimit dhe Planin Vjetor të Auditimit për sezonin 2022/2023, i cili është mjaftë ambicioz dhe përfshin tema të rëndësishme që janë me interes për vendin dhe qytetarët. Znj. Spanca, ka shprehur përkushtimin e saj për vazhdim të bashkëpunimit në mes të dy institucioneve, në arritjen e objektivave dhe rezultateve të mëtutjeshme. Ajo, ka rikujtuar se ZKA-ja dhe Enti Shtetëror i Revizionit të Maqedonisë së Veriut, kanë pasur bashkëpunim në vazhdimësi, dhe ky bashkëpunim është forcuar edhe më tutje me nënshkrimin e marrëveshje së bashkëpunimit, e cila i ka shërbyer ngritjes së kapaciteteve profesionale dhe modernizimit të dyja institucioneve. Nga ana tjetër Auditori i Përgjithshëm i Republikës së Maqedonisë së Veriut, Maksim Acevski, ka falënderuar homologen e tij për mikpritjen, si dhe ka rikonfirmuar përkushtimin personal dhe institucional për thellimin e mëtutjeshëm të raporteve në mes të dy institucioneve. Z. Acevski, gjithashtu ka prezantuar zhvillimet më të fundit në Entin Shtetëror të Revizionit të Republikës së Maqedonisë së Veriut, me theks të veçantë në angazhimet e institucionit që udhëheqë, për t’i ofruar Parlamentit dhe palëve tjera të ineteresit informacion të bazuar dhe të besueshëm se si po menaxhohen fondet publike. Në këtë rast, palët u dakorduan për vazhdimin e bashkëpunimit në fushat me interes të përbashkët me qëllim të ngritjes së mëtejme të kapaciteteve profesionale dhe të rritjes së ndikimit në menaxhimin më të mirë të financave publike në të dy vendet. Në fokus të këtij bashkëpunimi do të jetë shkëmbimi  i përvojës  në fushën e metodologjisë së auditimit të jashtëm, trajnime të përbashkëta profesionale, si dhe mbajtja e konsultimeve,  hulumtimeve, seminareve, e konferencave të përbashkëta. Në këtë vizitë Auditori i Përgjithshëm i Republikës së Maqedonisë së Veriut, Maksim Acevski, ka qenë i shoqëruar nga Zëvendës Auditor i Përgjithshëm, Orhan Ademi; Ndihmës Auditorja e Përgjithshme,  Tanja Janevska, Ndihmës Auditorja e Përgjithshme, Rosica Shalevikj Hristovska, Udhëheqësja e Auditimit, Maja Jovanovska Cvetkovski, Auditorja kryesore, Albiona Mustafa Muhadjiri, si dhe auditorja Katerina Terzioska. Ndërsa Auditorja e Përgjithshme, Vlora Spanca, është shoqëruar nga Zëvendës Auditori i Përgjithshëm, Bezad Halilaj, Ndihmës Auditori i Përgjithshëm, Qerkin Morina, Ndihmës Auditorja e Përgjithshme, Emine Fazliu, dhe drejtoresha e Departamentit për Komunikim dhe Bashkëpunim Ndërkombëtar, Qëndresa Mulaj.        

Zëvendës Auditori i Përgjithshëm, Bezad Halilaj, dhe Ushtruesi i Detyrës së Drejtorit të Përgjithshëm, Safet Berisha, kanë marrë pjesë në Konferencën Rajonale të Autoriteteve të Auditimit për fondet e IPA-s, të organizuar nga Autoriteti i Auditimit të fondeve IPA të Republikës së Maqedonisë së Veriut, e cila u mbajt në Shkup. Në kuadër të punimeve dyditore të Konferencës, Autoritetet e Auditimit të Fondeve IPA të Maqedonisë së Veriut, Shqipërisë, Malit të Zi, Serbisë, Greqisë, Turqisë, Sllovenisë, Bullgarisë dhe Rumanisë kanë prezantuar praktikat e tyre lidhur me mënyrën e auditimit të këtyre fondeve. Gjatë punimeve të konferencës pjesëmarrësit kanë pasur mundësi që të ndajnë përvojat e tyre dhe sfidat në procesin e auditimit të fondeve të Bashkimit Evropian. Pjesëmarrja në këtë Konferencë i ka ofruar mundësinë Zyrës Kombëtare të Auditimit të Kosovës të njoftohet për së afërmi me praktikat e vendeve pjesëmarrëse në lidhje më procesin e auditimit të fondeve të IPA-s dhe fondeve tjera të Bashkimit Evropian nga vendet përfituese. Në kuadër të kësaj konference Autoriteti i Auditimit të fondeve IPA të Republikës së Maqedonisë së Veriut, në një ceremoni të veçantë ka shënuar edhe 15-të vjetorin e themelimit.

Nga 12 deri më 15 shtator 2022, përfaqësuesit e Zyrës Kombëtare të Auditimit të Kosovës, Ariana Gjonbalaj Shala – drejtoreshë e Departamentit të Auditimit të Performancës dhe Alban Beka – Auditor Financiar, kanë marrë pjesë në punimet katër ditore të Konferencës “Young EUROSAI”, e cila u mbajt në Stokholm, nën organizimin e Zyrës Kombëtare të Auditimit të Suedisë. Kjo konferencë u dedikohet auditorëve të rinj nga të gjitha institucionet supreme të auditimit të Evropës dhe ka për qëllim shkëmbimin e ideve të reja si dhe gjetjen e qasjeve të reja për t'u zhvilluar brenda profesionit dhe punës audituese. Këtë vit Konferenca ka trajtuar temën për kulturën eksperimentale, nga tri këndvështrime: profesioni i auditimit, kultura organizative dhe auditori individual. Punimet e Konferencës, janë zhvilluar në mënyrë interaktive, ku pjesëmarrësit kanë luajtur një rol të rëndësishëm, meqë shkëmbimi i praktikave më të mira në kuadër të EUROSAI-t është një mënyrë e shkëlqyer për të nxitur ambicie të reja tek auditorët dhe për të frymëzuar ata që përmes auditimit të synojnë përmirësimin e proceseve, menaxhimit të mirë dhe transparencës në administratën publike të vendeve të tyre. Aktivitetet e mbajtura nga përfaqësuesit e institucioneve supreme të auditimit kanë përfshirë prezantimin e ideve dhe mundësinë që përfaqësuesit e tjerë të provojnë diçka të re. Në kuadër të diskutimit për temën “Si mund të kontribuojë organizata në një kulturë eksperimentale?” ka prezantuar edhe drejtoresha e Departamentit të Auditimit të Performancës në ZKA, Ariana Gjonbalaj Shala, së bashku me Frida Pemer - Profesor i Asociuar në Departamentin e Menaxhimit dhe Organizimit dhe Shtëpia e Inovacionit në SSE; Michael Henderson - Partner në Distillery, trajner në IDI Young Leadership Development Programme; si dhe Jan Pesl – Përfaqësues nga ISA e Norvegjisë. Gjatë prezantimit në kuadër të këtij paneli përfaqësuesja e ZKA-së, Ariana Gjonbalaj Shala, ka folur për pjesën praktike, duke përshkruar zhvillimin historik të ZKA-së dhe mënyrën se si ka ndryshuar dhe avancuar  kultura organizative ndër vite. Po ashtu ky panel i është përgjigjur interesimit të audiencës dhe organizatorëve të konferencës, duke dhënë përgjigje për pyetjet e parashtruara. Të pranishmit kanë vlerësuar se nga kjo konferencë, kanë përfituar njohuri të reja si dhe  kanë zgjeruar rrjetin e njohjes me auditorë evropianë, duke iu mundësuar kështu shkëmbimi i këshillave rreth sfidave të përbashkëta.

Në datat 5 – 9 shtator, në Zyrën Kombëtare të Auditimit të Suedisë, në Stokholm është mbajtur moduli i fundit i trajnimit regjional për auditimet e performancës i organizuar për auditorët e Institucioneve Supreme të Auditimit të vendeve të Ballkanit Perëndimor dhe Turqisë. Nga Zyra Kombëtare e Auditimit të Republikës së Kosovës, këtë program e kanë ndjekur auditoret Elira Hashani dhe Alba Keqa të cilat edhe janë certifikuar. Ceremonia zyrtare e certifikimit është mbajtur të enjten në Stokholm në ambientet e Zyrës Kombëtare të Auditimit të Suedisë , me ç’rast Auditorja e Përgjithshme, Helena Lindberg, zyrtarisht ka bërë shpërndarjen e certifikatave. Ky program trajnimi ka filluar në mars të vitit 2021 dhe ka përmbajt shtatë module. Trajnimet janë zbatuar me sukses përmes sesioneve punuese  përfshirë seminare të ndryshme përmes të cilave ekipet kanë punuar drejtpërdrejtë në auditime të performances duke aplikuar metodat kualitative dhe kuantitative, mbajtjen e intervistave, mbledhjen e të dhënave, përcjelljen e auditimit dhe procesin e publikimit të raportit. Përgjatë gjithë programit auditoret kanë qenë nën mentorimin e Udhëheqëses së Ekipit, Fexhrie Thaqi, dhe kanë marrë udhëzime dhe mbështetje nga trajnerët e Zyrës së Auditimit të Suedisë. Programi është përmbyllur me testime të njohurive dhe shkathtësive në auditim të performancës nëse auditoret janë në gjendje që aftësitë e fituara t’i zbatojnë në praktikë. Ky program trajnimi është përmbyllur me mbajtjen e moduleve për udhëheqësit e ekipeve të auditimit të performancës me fokus në hartimin e raportit, teknikat dhe metodologjinë për mbikëqyrjen e auditimit, kontrollin dhe sigurimin e cilësisë në auditim. Gjatë vizitës studimore në Suedi, auditorët e performancës kanë vizituar Parlamentin e Suedisë, ku për së afërmi janë njohur për perspektiven parlamentare për auditimet e performancës dhe aktivitetet e deputetëve lidhur me shqyrtimin e raporteve të auditimit.

Zyra Kombëtare e Auditimit (ZKA) vazhdon ta ketë prioritet zhvillimin e vazhdueshëm të kapaciteteve profesionale ku përmes planit vjetor të trajnimeve adreson nevojat dhe kërkesat e stafit për zhvillim profesional dhe avancim të njohurive. Prandaj, gjatë muajit shtator 2022 punonjësit e ZKA-së do të ndjekin një plan intensiv të trajnimeve të brendshme dhe të jashtme. Me qëllim që auditorët të jenë të informuar dhe në hap me zhvillimet e fundit profesionale, plani i trajnimeve përmban tema të rëndësishme përmes të cilave zgjerohen njohuritë aktuale dhe eksplorohen praktika të reja për të kryer punën në mënyrë sa më efikase në zbatim të planeve të punës dhe standardeve ndërkombëtare të auditimit. Një ndër temat me interes që është duke u mbajtur këtë javë është kursi për “Zhvillimin e Planeve Vjetore Operacionale dhe Planit për zbatim strategjik”. Po ashtu gjatë kësaj jave do të mbahet edhe trajnimi “Procesi i Auditimit dhe fazat e Auditimit”, si dhe trajnimi “Ndërtimi i strategjisë së përgjithshme të auditimit financiar dhe të pajtueshmërisë”. Ndërsa në javën e dytë do të mbahet trajnimi “Shkrimi i qartë i raportit të Auditimit” përmes së cilit auditorët e Zyrës Kombëtare të Auditimit do t’i avancojnë njohuritë në analiza më të thella dhe metodat kërkimore për teknikat e shkrimit të raporteve të auditimit në mënyrë që ato të jenë të shkruara me gjuhë të thjeshtë dhe të jenë miqësore ndaj lexuesit. Ky trajnim do të jetë interaktiv me shembuj praktik të raporteve të auditimit si dhe përmban edhe video materiale dhe detyra për auditorët. Gjithashtu gjatë kësaj jave do të mbahet edhe trajnimi “Kërkimet (researching) dhe metodologjia e auditimit”. Në javën e tretë e muajit shtator do të ketë një serë trajnimesh të fokusuara në temat si: “Konfirmimet”, “Procesi i gjetjeve gjatë auditimit-ekzekutimi”, “Korniza e akteve ligjore në ZKA”, “Ndryshimet e SNISA-ve dhe zhvillimi i IFPP-së”, “Procesi i auditimit përmes SITA, me theks arkivimi i dokumenteve dhe dëshmive të auditimit”, “Mostrimi”, si dhe “Identifikimi i qartë i 3 E-ve gjatë procesit të parastudimit dhe auditimit”. Auditorët e ZKA-së do të përmbyllin ciklin e aktivitetit trajnues me ndjekjen e trajnimit, “Menaxhimi i riskut”, “Materialiteti Cilësor në auditimin financiar dhe të pajtueshmërisë”, “Opinioni i auditimit në auditimin e pajtueshmërisë”, si dhe me trajnimin për auditimet e performancës “Të shkruarit e qartë, përdorimi i teknikave të gjuhës së thjeshtë, dhe struktura e raporteve të auditimit ”. Trajnimet mbahen nga trajnerë profesionalë dhe ekspert me përvojë të ZKA-së, Zyrës Kombëtare të Auditimit të Suedisë, Iniciativës për Zhvillim të INTOSAI-t, dhe Shoqatave Profesionale për Kontabilitet dhe Auditim, dhe ofrohen vetëm për punonjësit e ZKA-së.    

Cilësia e raportimit financiar në institucionet publike duhet të përmirësohet  Auditorja e Përgjithshme, Vlora Spanca, të martën i ka dorëzuar Kuvendit të Republikës së Kosovës Raportin Vjetor të Auditimit të Buxhetit të Republikës se Kosovës për vitin 2021. Ky raport përmban rezultatet kryesore të punës audituese përfshirë opinionin, gjetjet si dhe rekomandimet e Zyrës Kombëtare të Auditimit (ZKA). Në fjalën e saj, Auditorja e Përgjithshme, ka bërë më dije se në sezonin auditues 2021/22, ZKA-ja, ka kryer 133 auditime duke realizuar plotësisht planin vjetor të auditimit. Në kuadër të tyre përfshihën: auditimi i raportit vjetor financiar të buxhetit të Republikës së Kosovës me mbi 2.5 miliardë euro, auditimi i 90 organizatave buxhetore, 12 ndërmarrjeve publike, 13 projekteve të financuara nga Banka Botërore dhe donatorët e tjerë, 3 raporte të auditimit të pajtueshmërisë prej të cilave 2 janë raporte me informata të klasifikuara (niveli i kufizuar i klasifikimit) si dhe 14 auditime të performancës. Fokusi kryesor i auditimit ka qenë në cilësinë e raportimit financiar, efikasitetin dhe efektivitetin e sistemeve të kontrollit të brendshëm, pajtueshmërinë e vendimeve të subjekteve të audituara me kornizën ligjore, si dhe çështjet të tjera që kanë të bëjnë me vlerën për para. Auditimi ka identifikuar mangësitë kryesore dhe më të shpeshta si: klasifikimi jo adekuat i shpenzimeve, problemet me menaxhimin e pasurive, detyrimeve të pa paguara, zhvillimi jo i mirë i procedurave të prokurimit dhe menaxhimit të kontratave, dështimi për të mbledhur llogaritë e arkëtueshme, etj. Në raport paraqitet se auditimet për organizatat buxhetore për vitin 2021 kanë rezultuar me numër më të lartë të opinioneve të auditimit të modifikuar për pasqyrat vjetore financiare. Nga 90 auditimet e organizatave buxhetore, 46 kanë rezultuar me opinion të pamodifikuar dhe 44 me opinion të modifikuar. Kjo tregon se cilësia e raportimit financiar në institucionet publike duhet të përmirësohet. Në veçanti veprime më rigoroze dhe të shpejta përmirësuese duhet të ndërmerren tek qeverisja lokale dhe ndërmarrjet publike, përkundër që tek këto të fundit në vitin 2021 janë marrë disa veprime përmirësuese të cilat kanë reflektuar progres. Gjithashtu, edhe kontrollet e brendshme është e nevojshme të përmirësohen që të jenë më efektive dhe efikase në zhvillimin e proceseve të menaxhimit financiar. Auditorja e Përgjithshme, Vlora Spanca, në fjalën e saj ka theksuar se ka një trend pozitiv të zbatimit të rekomandimeve, por pavarësisht progresit të arritur gjatë vitit 2021, zbatimi i tyre ende nuk është në nivelin e duhur. Megjithatë ka thënë se përpjekjet e koordinuara të ZKA-së dhe komisioneve parlamentare të Kuvendit për rritjen e përgjegjësisë së drejtuesve të institucioneve të audituara kanë filluar të japin efekte pozitive. “Aktualisht është rritur përqindja e rekomandimeve të zbatuara nga 45% sa ishte në vitin 2019, në 50% për vitin 2020. Sidoqoftë, ky nivel është jo i kënaqshëm, prandaj përmirësimi i mëtejshëm në këtë fushë, kërkon përkushtim më të madh të vendimmarrësve”, është shprehur znj. Spanca. Raportin Vjetor të Auditimit për vitin 2021 e gjeni këtu

Auditorja e Përgjithshme e Republikës së Kosovës, Vlora Spanca, dhe Zëvendës Auditori i Përgjithshëm, Bezad Halilaj, të martën kanë pritur në takim Auditorin e Përgjithshëm të Autoritetit të Auditimit të Maqedonisë së Veriut për auditimin e fondeve IPA, Adem Curri. Takimi kishte për qëllim koordinimin e aktiviteteve të përbashkëta për zbatimin e marrëveshjes së bashkëpunimit për forcimin e mëtejshëm të kapaciteteve institucionale për auditim efektiv dhe efikas në fushën e auditimit të fondeve nga IPA, e cila është nënshkruar në maj të vitit 2021 në mes të dy institucioneve. Ky bashkëpunim parasheh shkëmbimin e përvojës në qasjen e auditimit dhe metodologjinë e përdorur në pajtim me standardet e auditimit; shkëmbimin e përvojës dhe mësimet e nxjerra në fushën e auditimit; ofrimin e ndihmës dhe bashkëpunimit nga ekspertë në fushën e auditimit; organizimin e hulumtimeve, takimeve, konferencave, trajnimeve, vizitave studimore, si dhe praktikave profesionale për përmirësimin e kapaciteteve audituese tek të dy institucionet. Me këtë rast Auditorja e Përgjithshme, Vlora Spanca, e ka njoftuar z. Curri për përmbylljen me sukses të sezonit auditues 2021/2022 si dhe për të arriturat dhe sfidat e ZKA-së gjatë periudhës njëvjeçare prej kur ka marrë mandatin e Auditores së Përgjithshme nga Kuvendi i Kosovës. Po ashtu znj. Spanca ka folur edhe për rëndësinë e avancimit të raporteve të mira me institucionet supreme të auditimit, përfshirë këtu edhe Autoritetin e Auditimit të Maqedonisë së Veriut për auditimin e fondeve IPA, duke vlerësuar se shkëmbimi i praktikave profesionale mundëson përmirësimin e kapaciteteve audituese tek të dy institucionet në auditimin edhe të fondeve të tjera të huaja. Curri, ka përgëzuar Auditoren e Përgjithshme për realizimin e objektivave si dhe ka shprehur përkushtimin e tij për forcimin e mëtejshëm të bashkëpunimit me Zyrën Kombëtare të Auditimit të Kosovës. Ai ka thënë se institucioni që ai drejton përmes ndarjes së njohurive profesionale dhe praktikave të mira do të ndihmojë stafin auditues të Zyrës Kombëtare të Auditimit të Kosovës që të forcojnë njohuritë për specifikat e auditimeve të fondeve IPA.  

 Zyra Kombëtare e Auditimit (ZKA)  ka publikuar raportin e auditimit përcjellës të teknologjisë së informacionit “Për rekomandimet e dhëna për SIMFK-në në Raportin Vjetor të Auditimit 2020”, i cili kishte për qëllim të vlerësojë nivelin e zbatimit të  rekomandimeve të  dhëna në Raportin Vjetor të Auditimit të vitit të kaluar. Rekomandimet ishin adresuar për Thesarin dhe Ministrinë e Financave, Punës dhe Transfereve, për ofrimin e një ambienti të sigurt për të ruajtur disponueshmërinë, konfidencialitetin dhe integritetin e Sistemit Informativ për Menaxhimin e Financave të Kosovës (SIMFK). Rezultatet e këtij auditimi përcjellës, tregojnë se Thesari dhe Ministria e Financave, Punës dhe Transfereve kanë bërë progres të rëndësishëm, por jo të mjaftueshëm në realizimin e planit të veprimit për zbatimin e plotë të rekomandimeve. Nga trembëdhjetë rekomandimet e dhëna, gjashtë prej tyre janë zbatuar, një është në përfundim të zbatimit, për pesë të tjera ka filluar zbatimi dhe për një rekomandim ende nuk ka filluar zbatimi. Si rezultat i disa veprimeve, përmirësimet janë vërejtur në sigurinë dhe cilësinë e sistemit, të dhënave dhe infrastrukturës për Sistemin e Menaxhimit të Financave të Kosovës – SIMFK. Është realizuar dokumentimi i rrjetit, ndërgjegjësimi i punonjësve për sigurinë e informacionit, përmirësimi i qasjeve administrative dhe ruajtja e fjalëkalimeve. Gjithashtu, është siguruar zbatimi i procedurës për menaxhimin e qasjeve të përdoruesve të SIMFK-së dhe rishikimi i procedurës për regjistrimin e furnitorëve në SIMFK. Aplikimi i kontrolles, përmes të cilës bëhet identifikimi dhe refuzimi i transaksioneve me të dhëna identike si dhe janë rishikuar mundësitë që ofron SIMFK-ja për ngritjen e efikasitetit të punës së përdoruesve. Me zbatimin e këtyre rekomandimeve Thesari dhe Departamenti i TI-së në MFPT kanë arritur të rrisin nivelin e sigurisë së informacionit dhe besueshmërisë së të dhënave në sistem. Poashtu, zbatimi i rekomandimeve për kontrollet e aplikacionit ka ndikuar që të bëj këtë sistem më efikas dhe më lehtë të shfrytëzueshëm për përdoruesit. Mirëpo, ende vazhdojnë mangësitë në sigurimin e mekanizmave për sigurinë e informacionit dhe kontrollet e aplikacionit që zbatohen në SIMFK për të garantuar saktësinë, vlefshmërinë, si dhe ruajtjen, integritetin dhe konfidencialitetin e të dhënave në sistemin e informacionit. Thesari nuk ka arritur të harmonizoj pozitat e TI-së në raport me privilegjet dhe qasjet e tyre në sistemet e TI-së, gjithashtu nuk ka arritur të siguroj administrimin e bazave të të dhënave përmes obligimit kontraktual. Poashtu ende nuk kanë arritur të përcaktojnë zyrtarin për sigurinë e informacionit dhe monitorimin e vazhdueshëm të gjurmëve të auditimit, si dhe të parashohin realizimin e rregullt të testit të depërtueshmërisë për mbrojtje nga ndërhyrjet për sistemet e vendosura në rrjetin e Ministrisë së Financave, Punës dhe Transfereve. Gjithashtu, Thesari ende nuk ka arritur të zbatojë rekomandimin për vlefshmërinë e fushave gjatë regjistrimit të të dhënave hyrëse. Në SIMFK nuk mundësohet zbatimi i Rregullores për Menaxhimin e Pasurisë jo Financiare, për regjistrimin dhe klasifikimin adekuat të saj. Po ashtu mungon një vlerësim i nevojave të përdoruesve dhe ende nuk ofrohen raporte të ndryshme sipas nevojave të tyre. Kjo tregon se ende nuk janë eliminuar dobësitë e këtij sistemi. Mangësitë e strukturës së sigurisë së informacionit i lejojnë zyrtarëve të kenë dyfishim dhe konflikt të përgjegjësive dhe gjithashtu, zvogëlojnë aftësinë për të mbrojtur burimet e TI-së dhe informacionin në sistemet e TI-së. Ndërsa, mangësitë në kontrollet e aplikacionit mund të rezultojë në cilësi jo të mirë të të dhënave dhe pasqyrim jo të saktë të pasqyrave financiare si dhe mungesë efikasiteti në përdorimin e këtij sistemi. Lidhur me këtë auditim, Auditorja e Përgjithshme, Vlora Spanca, rekomandon institucionet përgjegjëse që t’i ndërmarrin veprimet e nevojshme të cilat mundësojnë zbatimin e plotë të rekomandimeve për sigurimin e të dhënave të plota dhe të sakta në një ambient të sigurt. Me qëllim të përmirësimit të shërbimeve të teknologjisë së informacionit, Zyra Kombëtare e Auditimit përmes raportit të auditimit ka rekomanduar Thesarin dhe Ministrinë e Financave, Punës dhe Transfereve se duhet siguruar veprime të vazhdueshme për zbatimin efikas dhe efektiv të rekomandimeve të pa zbatuara, për krijimin e një ambienti të sigurt për të ruajtur disponueshmërinë, konfidencialitetin dhe integritetin e Sistemit Informativ për Menaxhimin e Financave të Kosovës. Raportin e plotë të auditimit përcjellës të teknologjisë së informacionit “Për rekomandimet e dhëna për SIMFK-në në Raportin Vjetor të Auditimit 2020” e gjeni këtu.