Lajmet

Zyra Kombëtare e Auditimit (ZKA) ka filluar auditimin e teknologjisë së informacionit me temë “Sistemi Informativ i Gjendjes Civile në Agjencinë e Regjistrit Civil (ARC)”. Auditimi i këtij sistemi është duke u kryer për herë të parë dhe përfshin kryesisht periudhën 2020-2021. Procesit të auditimit do t’i nënshtrohet Agjencia e Regjistrit Civil (ARC) në kuadër të Ministrisë së Punëve të Brendshme si dhe Komuna e Prishtinës dhe Komuna e Prizrenit, përkatësisht sektorët e gjendjes civile. Në fokus të auditimit do të jenë departamentet/sektorët përkatëse të këtyre institucioneve. Objektiv i këtij auditimi është vlerësimi i administrimit dhe siguria e informacionit të sistemit informativ të gjendjes civile të Republikës së Kosovës. Përmes procesit të auditimi synohet të shihet nëse është duke u ruajtur siguria dhe konfidencialiteti i të dhënave, integriteti dhe disponueshmëria e të dhënave. Fushëveprim i këtij auditimi do të jetë në Sektorin për Administrimin e Bazave të të Dhënave të ARC-së, Sektorin e Regjistrimit Qendror të Gjendjes Civile dhe Sektorët e Gjendjes Civile në komuna. Auditimi do të fokusohet në Sistemin Informativ për Gjendjen Civile, i cili shërben për administrimin e regjistrit qendror të gjendjes civile. Ky auditim do të trajtojë fushën e operacioneve të teknologjisë së informacionit, sigurinë e informacionit dhe kontrollet e aplikacionit. ARC-ja është burimi kryesor i të dhënave personale të qytetarëve të Kosovës, të cilat regjistrohen dhe mbahen në regjistrin e gjendjes civile dhe që vërtetojnë lindjen, statusin familjar, vdekjen, marrëdhëniet ndërmjet tyre dhe çdo ndryshim që ndodh në këto marrëdhënie. ARC-ja është përgjegjëse për menaxhimin e proceseve në lidhje me aplikimin e personalizimit dhe lëshimit të dokumenteve për shtetasit e Republikës së Kosovës, për shtetasit e huaj dhe për personat pa shtetësi, kur kanë banim të përkohshëm apo të përhershëm në territorin e Republikës së Kosovës, si dhe për shtetasit e huaj, të cilët kanë përfituar azil në Republikën e Kosovës. Ruajtja e konfidencialitetit është një nga parimet kryesore të regjistrit qendror të gjendjes civile, si dhe ARC-ja duhet siguruar saktësinë dhe plotësinë e të dhënave të regjistruara në sistemin informativ nëpërmjet të cilit menaxhohen këto të dhëna. Andaj, auditimi i teknologjisë së informacionit për “Sistemin Informativ të Gjendjes Civile në Agjencinë e Regjistrit Civil (ARC)” është i rëndësishëm meqë sipas hulumtimeve paraprake për SGJC-në janë identifikuar mangësi në mbrojtjen e të dhënave personale, përkatësisht në ruajtjen e konfidencialitetit të të dhënave. Prandaj përmes këtij procesi të auditimit synohet të vlerësohet nëse Sistemi i Gjendjes Civile ruan sigurinë, privatësinë dhe integritetin e të dhënave në përputhje me standardet dhe praktikat e mira të sistemeve të informacionit. Qëllimi është të jepen rekomandime të praktikave më të mira që të përmirësojnë funksionimin e këtij sistemi të informacionit.

Auditorja e Përgjithshme e Kosovës, Vlora Spanca, është pritur sot në takim nga Drejtori i Agjencisë Kundër Korrupsionit, Yll Buleshkaj. Me këtë rast, znj. Spanca e ka uruar z. Buleshkaj për emërimin në krye të Agjencisë duke i dëshiruar suksese në realizimin e objektivave gjatë mandatit të tij. Gjatë takimit Auditorja e Përgjithshme ka shprehur përkushtimin e saj për avancimin e bashkëpunimit ndërinstitucional në fushat me interes të përbashkët. “Ky takim ishte një mundësi e mirë që të diskutojmë në terma konkret  bashkëpunimin tonë ndërinstitucional  në fushat me interes të përbashkët për Zyrën Kombëtare të Auditimit dhe Agjencinë Kundër Korrupsionit, me theks të veçantë zbatimin e rekomandimeve të auditimit”, është shprehur Auditorja e Përgjithshme, Vlora Spanca. Gjithashtu znj. Spanca e ka përgëzuar z. Buleshkaj dhe Agjencinë Kundër Korrupsionit për rezultatet e fundit  të prezantuara nga  Transparency International ku Kosova është vlerësuar se ka shënuar përparim në luftën kundër korrupsionit. Nga ana tjetër Drejtori i Agjencisë Kundër Korrupsionit, Yll Buleshkaj, e ka njoftuar znj. Spanca  për objektivat strategjike me rastin e marrjes së detyrës duke theksuar nevojën e forcimit të bashkëpunimit në fushat e identifikuara me prioritet për AKK-në. Auditorja e Përgjithshme znj. Vlora Spanca dhe Drejtori i AKK-së, z. Yll Buleshkaj u zotuan për bashkëpunim në parandalimin dhe luftimin e korrupsionit.

Zyra Kombëtare e Auditimit (ZKA) ka filluar auditimin e  performancës në Ndërmarrjen Publike Qendrore “Trepça Sh.A.” me temën “Performanca financiare dhe operative NP Trepça”. Auditimi përfshinë periudhën kohore 2019-2021. Trepça nuk është audituar nga ZKA që nga viti 2010. ZKA-ja e vlerëson të rëndësishëm trajtimin e kësaj teme të auditimit duke marrë parasysh se Trepça është shoqëri aksionare 80% në pronësi të Republikës së Kosovës dhe 20% të punëtorëve të saj. Ndikimi dhe pesha e këtij resursi pasuror është i lart për Kosovën në zhvillimin e gjithmbarshëm ekonomik të vendit, gjenerimin e punësimit, rritjen e eksportit dhe Bruto Produktit Vendor (BPV). “Trepça Sh.A.” për vite me radhë ballafaqohet me probleme dhe sfida të shumta. Si probleme kyçe mund të theksohen produktiviteti i  ulët, trendi i operimit me humbje, mungesa  e shfrytëzimit të kapaciteteve të plota si rrjedhojë e teknologjisë së vjetërsuar në miniera dhe flotacione dhe njësi tjera biznesore, mungesa  e investimeve kapitale, mosha  e vjetër e stafit të kualifikuar në procesin e prodhimit, si dhe mungesa e zhvillimit të industrisë përpunuese në sektorin e metalurgjisë. Objektivë e këtij auditimi është të vlerësojë nëse “Trepça” është duke e zhvilluar aktivitetin operativ dhe financiar me fokus procesin e prodhimit me synimin e arritjes së performancës financiare pozitive, nëse jo cilët janë shkaktarët që ndikojnë në produktivitetin e ulët, mungesën e rentabilitetit respektivisht profitabilitetit. Fokusi i auditimit në nivel të përgjithshëm do të jetë edhe në aktivitetet strategjike përfshirë planet dhe strategjitë e kompanisë për tejkalim të krizës financiare si dhe krijimin e mundësive për tërheqjen e investimeve të huaja apo vendore dhe formave tjera të partneritetit për zhvillim të përgjithshëm biznesor. Subjekt i këtij auditimi është Trepça Sh.A. me njësitë biznesore, Minierat me Flotacion Trepça - Stan Tërg, Minierat me Flotacion Kishnicë dhe Artanë si dhe Minierat me Flotacion Kopaonik – Leposaviq. Analizat tona do të shtrihen edhe në aktivitetet e njësive tjera biznesore jo-produktive dhe jo-profitabile. Zyra Kombëtare e Auditimit përmes këtij auditimi ka për qëllim dhënien e rekomandimeve të cilat mund të kontribuonin në përmirësimin e nivelit të përgjithshëm të performancës së “Trepça Sh.A.” Ndërmarrja Publike Qendrore “Trepça” Sh.A. është trashëguar nga ish ndërmarrja shoqërore Kombinati Xehëtaro-Metalurgjik Trepça, si një nga komplekset më të mëdha industriale, metalurgjike dhe kimike i bazuar në Kosovë, dhe me disa pasuri në pjesë të tjera të ish Jugosllavisë. Në të kaluarën, ky kompleks minerar ishte një gjigant industrial i cili përfaqësonte një burim të konsiderueshëm ekonomik për ish Jugosllavinë. Pas përfundimit të luftës, nga viti 1999 deri në vitin 2002 “Trepça” ishte nën kontroll të Misionit të Kombeve të Bashkuara (UNMIK-ut), ndërsa nga viti 2002 ka kaluar nën administrim të Agjencisë Kosovare të Mirëbesimit (AKM), dhe respektivisht nga viti 2008 të Agjencionit Kosovar të Privatizimit (AKP). Transformimi i Trepçës u formalizua në vitin 2016 përmes miratimit të Ligjit për Trepçën në Kuvendin e Kosovës, ku nga statusi i Ndërmarrjes Shoqërore (N.Sh.) nën administrim të AKP-së, Trepça kalon në statusin e Ndërmarrjes Publike (NP).

- Mbahet mbledhja e  Komitetit Drejtues të projektit “Bashkëpunimi për zhvillimin institucional në mes të Zyrës Kombëtare të Auditimit të Kosovës dhe Suedisë” Komiteti Drejtues i Projektit për bashkëpunim në mes të Zyrës Kombëtare të Auditimit të Suedisë dhe Zyrës Kombëtare të Auditimit të Kosovës të enjten kanë mbajtur mbledhjen e rregullt vjetore. Përfaqësuesit e të dyja institucioneve supreme të auditimit kanë diskutuar për Raportin e progresit Dhjetor 2020 - Dhjetor 2021, reflektimet mbi sfidat, mësimet e nxjerra dhe rreziqet, si dhe për  planin e aktiviteteve për vitin 2022 që do të zbatohet në kuadër të projektit “Bashkëpunimi për Zhvillim Institucional me Zyrën Kombëtare të Auditimit të Kosovës 2020-2023”. Me këtë rast Auditorja e Përgjithshme e Suedisë, Helena Lindberg, dhe Auditorja e Përgjithshme e Kosovës, Vlora Spanca, kanë vlerësuar lartë bashkëpunimin prej një dekade në mes të dy institucioneve të auditimit, me ç’rast janë zotuar për avancimin e mëtejmë të këtij bashkëpunimi, në dekadën e ardhshme. Auditorja e Përgjithshme e Kosovës, Vlora Spanca, ka thënë se përkrahja profesionale nga Zyra Kombëtare e Auditimit të Suedisë për ZKA-në ka qenë e rëndësishme dhe e gjithanshme në ngritjen e kapaciteteve institucionale në përgjithësi, e në fushën e auditimit të performancës në veçanti. “Bashkëpunimi ynë zyrtar tashmë është i vjetër një dekadë dhe jam e gatshme të vazhdoj miqësinë dhe bashkëpunimin tonë në dekadën e ardhshme. Aktualisht jemi në proces të hartimit të synimeve tona strategjike për tri vitet e ardhshme dhe presim të vazhdojmë traditën tonë të shkëlqyer të bashkëpunimit me ju”, ka deklaruar ajo. Tutje znj. Spanca ka thënë se gjatë këtyre viteve Zyra Kombëtare e Auditimit të Kosovës ka bërë një progres të madh si në ngritjen e kapaciteteve njerëzore ashtu edhe në rritjen e kredibilitetit të saj si partner i besueshëm për qytetarët e Kosovës dhe Kuvendin, duke u bërë një pjesëmarrës aktiv edhe në familjen ndërkombëtare të Institucioneve Supreme të Auditimit. “Kemi një agjendë ambicioze për vitet e ardhshme. Do të vazhdojmë me punën tonë të mirë audituese duke përmbushur mandatin ligjor dhe kushtetues dhe duke siguruar produkte cilësore dhe në kohë”, është shprehur Auditorja e Përgjithshme. Ndërsa Auditorja e Përgjithshme e Suedisë, Helena Lindberg, edhe një herë e ka përgëzuar znj. Spanca për emërimin e saj si Auditore e Përgjithshme, duke theksuar se është shumë e kënaqur që bashkëpunimi ndërmjet tyre do të jetë jo vetëm dypalësh, por gjithashtu edhe në kuadër të komunitetit ndërkombëtar të auditimit. Znj. Lindberg është shprehur krenare për arritjet e të dyja institucioneve në realizimin e projektit në kohë të tilla të vështira të krijuara nga pandemia. Sipas saj, puna e përbashkët nga distanca dhe arritja e rezultateve nuk do të ishte e mundur sikur të mos kishte bashkëpunim të mirë dhe të gjatë në mes të dy institucioneve. Projekti “Bashkëpunimi për Zhvillim Institucional me Zyrën Kombëtare të Auditimit të Kosovës 2020-2023” ka për qëllim të mbështesë ZKA-në për të përvetësuar standardet e përditësuara dhe parimet e INTOSAI-t (IFPP) nëpërmjet dy objektivave: forcimin e proceseve të brendshme organizative në ZKA, si dhe zhvillimin e mëtejshëm të kapaciteteve për të kryer auditime të performancës me cilësi më të lartë, në mënyrë që ato të jenë sa më të dobishme për palët e interesit.

Me qëllim të zhvillimit profesional dhe avancimit të mëtutjeshëm të njohurive punonjësit e Zyrës Kombëtare të Auditimit (ZKA) gjatë muajit janar do të zbatojnë planin e trajnimeve të brendshme. Zhvillimi i vazhdueshëm i kapaciteteve profesionale është prioritet i Zyrës Kombëtare të Auditimit dhe sipas planit vjetor të trajnimeve dhe zhvillimit profesional adresohen nevojat dhe kërkesat e stafit për zhvillim. Aktualisht është duke u mbajtur trajnimi për shkrimin e raporteve dhe përdorimin e gjuhës së thjeshtë. Ky trajnim është organizuar në kuadër të projektit të bashkëpunimit bilateral me Zyrën Kombëtare të Auditimit të Suedisë sipas projektit “Bashkëpunimi për Zhvillim Institucional me Zyrën Kombëtare të Auditimit të Kosovës 2020-2023”. Trajnimi ofrohet nga ekspertët dhe kolegët nga Zyra Kombëtare e Auditimit të Suedisë. Po ashtu në kuadër të planit të trajnimeve për muajin janar do të mbahet edhe trajnimi i brendshëm me temën “Puna në sistemin SITA problemet kryesore teknike, si të shfrytëzohen manualet dhe udhëzimet të cilat janë vendosur në SITA (teknika të shpejta dhe efikase të mësimit)”. Një trajnim tjetër që do të mbahet gjatë këtij muaji është edhe “Qasja e auditimit në auditimin e pasurive” si dhe trajnimi “Përdorimi i procedurave analitike substanciale”. Gjithashtu deri në fund të muajit janar do të mbahen edhe trajnimi për Ligjin nr.03/L-178 për klasifikimin e informacioneve si dhe ai për aktet nënligjore të ZKA. Sipas Standardeve Ndërkombëtarë të Institucioneve Supreme të Auditimit, institucionet e auditimit duhet të promovojnë zhvillim të vazhdueshëm profesional i cili i kontribuon auditorëve, ekipit dhe përsosmërisë së organizatës. Në përputhje me këto kërkesa, ZKA është e përkushtuar që të siguroje se stafi i saj ka kompetenca profesionale dhe ka mbështetjen e kolegëve dhe menaxhmentit për ta kryer punën si duhet.

Auditorja e Përgjithshme znj. Vlora Spanca dhe Avokati i Popullit, z. Naim Qelaj realizuan një takim njoftues virtual me z. Matanyahu Engelman, Auditor dhe Avokat i Popullit të Izraelit si dhe znj. Dr. Esther Ben-Haim, Shefe e Zyrës së Avokatit të Popullit në Izrael. Auditorja e Përgjithshme znj. Spanca dhe Avokati i Popullit z. Qelaj e njoftuan homologun e tyre lidhur me rolin, mandatin dhe bazën kushtetuese dhe ligjore mbi të cilën realizojnë misionin e tyre, por gjithashtu edhe për sfidat me të cilat përballën dhe mundësitë dhe vizionin e tyre për t’i trajtuar ato në ardhmen. Në anën tjetër, z. Matanyahu dhe znj. Ben- Haim, prezantuan mandatin dhe punën e tyre dhe gjithashtu njoftuan lidhur me organizimin unik të këtij institucioni në Izrael, në të cilin institucioni i Avokatit të Popullit dhe Auditorit Shtetëror veprojnë nën të njëjtën ombrellë, të ndara në dy departamente të veçanta, njëri sa i përket auditimit dhe tjetri për trajtimin e ankesave lidhur me të drejtat e njeriut. Ata njoftuan që ky institucion u themelua në vitin 1949, i cili në baza vjetore auditon 1500 autoritete shtetërore, lëshon 120 raporte të auditimit dhe pranon 18,000 ankesa. Ata tutje shtuan se me kënaqësi mirëpresim iniciativa të shkëmbimit të stafit përmes organizimit të tryezave të diskutimit për tematika të auditimit në fusha me interes për qytetaret. Auditorja e Përgjithshme e Republikës së Kosovës e falënderoi homologun e saj izraelit për takimin dhe e mirëpriti gatishmërinë e tij për bashkëpunim në të ardhmen. Marr parasysh përvojën shumëvjeçare të Auditorit Shtetëror të Izraelit në fushën e auditimit publik si dhe rolin që ky institucion ka në komunitetin ndërkombëtarë të auditimit si INTOSAI dhe EUROSAI, Auditorja e Përgjithshme mirëpret forcimin e bashkëpunimit me qëllim të rritjes së ndikimit të punës së ZKA-së në përmirësimin e menaxhimit të fondeve publike në Kosovë.

Auditorja e Përgjithshme e Republikës së Kosovës, Vlora Spanca, ka uruar drejtorin e Agjencisë Kundër Korrupsionit (AKK) Yll Buleshkaj për marrjen e detyrës së re, duke i dëshiruar suksese  në punë dhe realizim të objektivave gjatë mandatit të tij. Me këtë rast, znj. Spanca ka shprehur përkushtimin e saj për avancimin e bashkëpunimit në mes të Zyrës Kombëtare të Auditimit dhe Agjencisë Kundër Korrupsionit në fushat me interes të përbashkët. “Me anë të kësaj shkrese  dua t’ju  shpreh përkushtimin  tim për thellim  të bashkëpunimit ndërmjet dy institucioneve tona, në fushat me interes të përbashkët. Gjithashtu, ju shpreh vullnetin  tim për të zhvilluar  një takim pune, ku mund të bisedojmë  në terma konkret  bashkëpunimin tonë ndërinstitucional. Duke ju uruar suksese  të mëtejshme, Ju përcjell edhe një herë urimet  e mia më të mira”, është thënë në letrën e Auditores së Përgjithshme dërguar drejtorit të Agjencisë Kundër Korrupsionit.  

Zyra Kombëtare e Auditimit (ZKA) ka filluar auditimin e performancës në fushën e energjisë dhe mjedisit me temën “Sistemi i licencimit të hidrocentraleve dhe ndikimi i tyre në mjedis dhe ujëra (2015 – 2021)”.  Trajtimi i kësaj teme të auditimit është me rëndësi të veçantë pasi që shfrytëzimi i ujërave për prodhimin e energjisë elektrike duhet të bëhet në mënyrën e duhur duke mos ndikuar në cilësinë dhe rrjedhën e ujërave. Raportimet e ndryshme në media dhe hulumtimet fillestare në fazën e planifikimit në këtë fushë tregojnë se ka indikacione që procesi i licencimit të hidrocentraleve karakterizohet me mangësi dhe mungesë të transparencës. Poashtu ka indikacione për moskoordinim mes palëve përgjegjëse gjatë procesit të licencimit, mungesë të mbikëqyrjes së duhur nga institucionet përgjegjëse që për pasojë mjedisi mund të rrezikohet nga kjo veprimtari. Ndikimi që ka kjo veprimtari në mjedis dhe treguesit fillestar të problemeve në këtë fushë kanë shërbyer që ZKA-ja të fillojë këtë auditim. Objektivë e këtij auditimi është vlerësimi i dhënies së licencave për hidrocentralet dhe aktivitetet e institucioneve publike për mbrojtjen e mjedisit nga veprimtaria e hidrocentraleve. Qëllimi  kryesor i këtij auditimi është që të kontribuojë në përmirësimin e procesit të licencimit dhe të sigurojë se shfrytëzimi i ujërave bëhet në mënyrë më efikase dhe efektive duke arritur qëllimin e synuar dhe të sigurohet mbrojtja e ujërave dhe mjedisit. Procesit të auditimit do t’i nënshtrohen  Zyra e Rregullatorit të Energjisë; Ministria  e Mjedisit, Planifikimit Hapësinor dhe Infrastrukturës; Ministria e Ekonomisë si dhe komuna e Dragashit, Mitrovicës, Deçanit dhe komuna  e Shtërpcës. Poashtu, auditimit mund t’i nënshtrohen edhe Agjencia e Pyjeve të Kosovës dhe Ministria e Kulturës Rinisë dhe Sportit varësisht nëse kanë ndërlidhje me fushën e audituar. Në kuadër të këtyre institucioneve fokus i auditimit do të jenë departamentet e lëshimit të lejeve dhe departamentet e inspektoratit lidhur me ndikimin në mjedis dhe ujëra. Fushëveprimi do të fokusohet te dhënia e licencave për hidrocentralet përgjatë viteve 2015 -2020 dhe ndikimi i tyre në mjedis dhe ujëra. Qëllimi kryesor i ndërtimit të hidrocentraleve në Kosovë është arritja e cakut prej 25% krahas marrëveshjes së Direktivës së vendosur të BE-së 2019/32/EC për prodhimin e energjisë së ripërtëritshme deri në vitin 2020 duke zvogëluar ndikimin në mjedis dhe ujëra. Në Kosovë përgjatë viteve 2015–2020 janë ndërtuar rreth 20 hidrocentrale të vogla të cilat ofrojnë një kapacitet të prodhimit rreth 86 MW. Hidrocentralet duhet të ndërtohen në koncesion me institucionet publike, të pajisen dhe të zbatojnë rregullat dhe kriteret e lejeve mjedisore me qëllim të mbrojtjes së ujërave dhe mjedisit dhe të sigurojnë cilësinë e prurjes së ujërave dhe rrjedhën e tyre. Aktivitetet e secilit institucion përgjegjës për ndërtimin e hidrocentraleve dhe funksionalizimin e tyre me qëllim të prodhimit të energjisë elektrike duhet të zhvillohen në pajtim me parimet e pajtueshmërisë, ekonomisë, efikasitetit dhe efektivitetit. Po ashtu të ofrojnë transparencë dhe trajtim të barabartë për operatorët ekonomik të cilët synojnë shfrytëzimin e ujërave për prodhim të energjisë. ZKA-ja është e përkushtuar të kryej tema relevante dhe të rëndësishme për Kuvendin e Kosovës dhe qytetarët duke ofruar rekomandime të dobishme për mbrojtjen e mjedisit dhe fuqizimin e sundimit të ligjit në Kosovë.

Zyra Kombëtare e Auditimit (ZKA) ka filluar auditimin e performancës dhe auditimin e Pasqyrave Financiare Vjetore (PFV) të Radio Televizionit të Kosovës (RTK-së). RTK financohet nga buxheti i Republikës së Kosovës dhe të hyrat tjera vetanake. Për vitin 2020 nga buxheti i Kosovës është financuar me 11,200,000€ dhe buxheti i planifikuar nga të hyrat vetanake për këtë vit ishte 1,812,000€. Shpenzimet e RTK-së për vitin 2020 ishin në vlerë prej  12,591,000€. Auditimi i Pasqyrave Vjetore Financiare të RTK-së për herë të fundit nga ZKA-ja është kryer në vitin 2010. Që atëherë auditimi i PFV-ve të RTK-së kryhet nga një auditor i jashtëm, të cilin RTK-ja e përzgjedhë me procedura të prokurimit. Përderisa, raporti i fundit i auditimit të performancës së RTK-së nga ZKA-ja është publikuar në vitin 2015. Prandaj, duke e pasur parasysh kohën e gjatë që ZKA-ja nuk ka kryer një auditim të RTK-së dhe vlerën e lartë monetare me të cilën buxheti i Kosovës e financon këtë medium publik, vlerësohet se ky auditim është me interes për publikun dhe Kuvendin e Republikës së Kosovës. Objektivë e auditimit të pasqyrave financiare të RTK-së për vitin 2021 është të ofrohet siguri e arsyeshme nëse  pasqyrat financiare si tërësi nuk përmbajnë keq-deklarime materiale, qoftë për shkak të mashtrimit ose gabimit dhe të hartojmë një raport të auditimit që përfshin opinionin tonë. Zyra Kombëtare e Auditimit do të testojë nëse transaksionet e kryera nga organizata janë në përputhje me kornizën ligjore në të cilën vepron. Kjo nënkupton marrje të sigurisë se transaksionet janë në përputhje me autoritetet e duhura, duke përfshirë kornizën statutore të organizatës. Objektivi tjetër në këtë auditim është të shprehim një konkluzion të auditimit për pajtueshmërinë e autoriteteve përkatëse të RTK-së me kriteret e përcaktuara të auditimit që burojnë nga legjislacioni i zbatueshëm në kontekstin e përdorimit të burimeve financiare, lidhur me subjektin e audituar. Ndërsa, sa i përket auditimit të performancës, objektivë e auditimit është të vlerësohet nëse RTK-ja ka menaxhuar në mënyrë të duhur fondet publike. Ky auditim i performancës do të mbuloj aspektin e burimeve njerëzore, duke përfshirë stafin aktual, nevojat për rekrutim të stafit shtesë, angazhimin e bashkëpunëtorëve të jashtëm dhe kontraktimin e programeve të prodhuara vendore. Auditimi do të fokusohet në këtë fushë, duke pasur parasysh se pjesa më e madhe e buxhetit vjetor të RTK-së shpenzohet në kategorinë e pagave dhe mëditjeve. Fushëveprimi i auditimit të performancës do të përfshijë RTK-në si përgjegjëse për vlerësimin e nevojave për burime njerëzore, caktimin e objektivave të stafit, zbatimin e procedurave të ndryshme, vlerësimin e performancës edhe sigurimin e vlerës për paranë e shpenzuar. Më konkretisht, auditimi do të përfshijë aktivitetet e ndërlidhura me burimet njerëzore e që janë zhvilluar në vitet 2019, 2020 dhe deri në shtator të vitit 2021. Auditimet do të kryhen në përputhje me Standardet Ndërkombëtare të Institucioneve Supreme të Auditimit dhe praktikat e mira evropiane. Përmes këtyre auditimeve synohet rritja e llogaridhënies, transparencës dhe integritetit të aktiviteteve në aspektin e burimeve njerëzore, angazhimin e bashkëpunëtorëve të jashtëm dhe kontraktimin e programeve të prodhuara vendore të RTK-së. Aty ku do të konsiderohet e nevojshme auditimi do të ofroj rekomandime që fondet publike të shfrytëzohen në mënyrë më efektive dhe efikase dhe të arrijnë qëllimet e synuara për përmirësimin e nivelit të përgjithshëm të performancës së RTK-së. RTK-ja është transmetues publik i Kosovës, person juridik jo-profitabil me status të institucionit të pavarur publik, me rëndësi të posaçme, i cili ofron shërbime për publikun në fushën e veprimtarisë mediale. Programi i RTK-së duhet të drejtohet nga interesi publik, siç përcaktohet edhe në kornizën legjislative të bazuar në standardet evropiane. Qëllimi është ofrimi i informacionit të saktë, objektiv, të paanshëm dhe të shpejtë për qytetarët. Si televizion publik, synimi dhe zgjidhja është që ai të dallojë nga media shtetërore, ku autoritetet shtetërore mbikëqyrin median drejtpërdrejtë dhe kontrollojnë përmbajtjen. Programet e RTK-së duhet të jenë në përputhje me nevojat programore dhe mundësitë buxhetore, duke marrë parasysh detyrimin e shërbimit publik për të siguruar interesin publik nëpërmjet përmbajtjeve informative, edukative, kulturore dhe argëtuese.

Auditorja e Republikës së Kosovës, Vlora Spanca, i ka dërguar telegram urimi presidentit të Entit Shtetëror të Revizionit, Maksim Acevski, me rastin e 22-vjetorit të themelimit të këtij institucioni. Znj. Spanca ka thënë se Enti Shtetëror i Revizionit ka bërë një udhëtim të mrekullueshëm gjatë këtyre viteve, duke u bërë një prej institucioneve më të besueshme në Maqedoninë e Veriut, falë angazhimit dhe punës profesionale. Auditorja e Përgjithshme ka shprehur përkushtimin e saj për vazhdim të bashkëpunimit në mes të dy institucioneve, në arritjen e objektivave dhe rezultateve të mëtutjeshme. “Në emrin tim dhe të Zyrës Kombëtare të Auditimit të Kosovës ju shpreh urimet më të përzemërta për 22-vjetorin e themelimit dhe punës së suksesshme të Entit Shtetëror të Revizionit të Maqedonisë së Veriut. Dy institucionet tona kanë pasur bashkëpunim në vazhdimësi, dhe ky bashkëpunim është avancuar më tutje në vitin 2019 me nënshkrimin e Marrëveshjes së Bashkëpunimit në mes të Zyrës Kombëtare të Auditimit dhe Entit Shtetëror të Revizionit të Maqedonisë së Veriut”, është thënë në urimin e Auditores së Përgjithshme Vlora Spanca dërguar homologut nga Maqedonia e Veriut.

Anëtarët e Komisionit për Mbikëqyrjen e Financave Publike (KMFP) në mbledhjen e së martës kanë diskutuar për rritur fokusin në mbikëqyrjen e zbatimit të rekomandimeve të dhëna nga Zyra Kombëtare e Auditimit për organizatat buxhetore. E pranishme në këtë mbledhje ishte edhe Auditorja e Përgjithshme, Vlora Spanca, për të ofruar më shumë informata rreth çështjeve të ngritura nga anëtarët e KMFP-së. Deputetët dhe Auditorja e Përgjithshme kanë diskutuar për gjetjen e praktikave më të mira për të nxitur zbatimin e rekomandimeve të auditimit, meqë ky është edhe qëllimi i përbashkët. Auditorja e Përgjithshme Vlora Spanca ka thënë se pavarësisht se ka një rritje të nivelit të zbatimit të rekomandimeve të auditimit, nga 40 në 45% në nivel të përgjithshëm për vitin 2019, kjo rritje nuk është e kënaqshme dhe pret që institucionet të angazhohen më seriozisht që rekomandimet e dhëna në vitin 2020 të zbatohen në tërësi. Znj. Spanca ka theksuar se për të rritur nivelin e zbatimit të rekomandimeve, nevojitet të shtohet kujdesi dhe përgjegjësia në kryerjen e detyrave zyrtare, masa shtesë nga ana e qeverisë ndaj organizatave buxhetore si dhe forcimi i masave të llogaridhënies nga Kuvendi i Kosovës dhe Asambleve Komunale. Në këtë takim është theksuar se fokusi i punës së Komisionit mbetet rritja e nivelit të zbatimit të rekomandimeve. Për këtë qëllim, anëtarët e komisionit kanë vendosur të vizitojnë disa institucione, veçanërisht ato të cilat kanë opinion të auditimit të kualifikuar, në mënyrë që të informohen për së afërmi me ngecjet gjatë procesit të adresimit të rekomandimeve. Komisioni për Mbikëqyrjen e Financave Publike gjatë këtij viti ka shqyrtuar 27 raporte të auditimit të perfomancës dhe të pasqyrave vjetore financiare për institucionet publike.

Zyra Kombëtare e Auditimit (ZKA) ka publikuar raportet e auditimit të performancës për projektet “Furnizimi me barëra dhe materiale shëndetësore për t’iu përgjigjur nevojave të pacientëve me COVID-19” dhe “Optimizimi i resurseve njerëzore, hapësirave spitalore dhe pajisjeve teknike mjekësore për t’iu përgjigjur nevojave të pacientëve me COVID-19”. Ky auditim kishte për qëllim vlerësimin e procesit të furnizimit me barëra dhe materiale shëndetësore të institucioneve shëndetësore dhe menaxhimin e resurseve njerëzore në institucionet shëndetësore, hapësirave spitalore dhe pajisjeve teknike mjekësore për t’iu përgjigjur nevojave të pacientëve me COVID-19 dhe njëkohësisht të identifikojë boshllëqet ekzistuese duke vlerësuar nëse ky proces mund të realizohet më mirë. Raporti konstaton se pavarësisht përpjekjeve që t’i përgjigjen si duhet dhe me kohë nevojave, institucionet shëndetësore nuk kanë arritur me kohë të sigurojnë të gjitha barërat dhe materialet e nevojshme shëndetësore për trajtimin e pacientëve me COVID-19, prandaj në shumë raste pacientët janë detyruar që vetë t’i blejnë disa nga barërat për trajtim mjekësor. Po ashtu gjatë procesit të luftimit me pandeminë COVID-19 pavarësisht faktit se plani i veprimit kundër gripit pandemik dhe ligji për parandalimin dhe luftimin e pandemisë COVID-19 e përcakton se përveç ekzaminimit, institucionet duhet të sigurojnë edhe medikamentet dhe bazën materiale të nevojshme për trajtimin e pacientëve me COVID-19, kjo nuk ishte realizuar në shumë raste. Edhe përkundër përpjekjeve që t’i përgjigjen si duhet dhe me kohë nevojave për resurset të mjaftueshme njerëzore, institucionet shëndetësore nuk kanë arritur të sigurojnë me kohë dhe në numër të mjaftueshëm të personelit shëndetësor për trajtimin e pacientëve me COVID-19. Mungesa e analizave të vazhdueshme adekuate të shkruara për identifikimin me kohë të nevojave për personel shëndetësor dhe koordinimit të duhur dhe të vazhdueshëm në mes të institucioneve shëndetësore krahas nevojave për ballafaqim me COVID-19, ka ndikuar në vështirësi për aktivizimin me kohë të numrit dhe profilit të duhur të personelit shëndetësor. Raporti thekson se rekrutimi i personelit të përkohshëm shëndetësor është bërë pa konsultime të mjaftueshme në mes të institucioneve shëndetësore, ndërsa trajnimet specifike paraprake për personelin shëndetësor të angazhuar për trajtimin e pacientëve me COVID-19 kanë qenë jo të mjaftueshme. Vështirësitë procedurale dhe buxhetore për rekrutim të personelit të nevojshëm shëndetësor kishin shkaktuar telashe shtesë duke pasur parasysh se personeli i rregullt ishte reduktuar pjesërisht për arsye se shumë nga ta ishin infektuar me virusin COVID-19, ndërsa të tjerë ishin me sëmundje kronike apo moshë më të madhe për tu aktivizuar në repartet ku trajtoheshin pacientët me COVID-19. Me përjashtim të spitalit të Prizrenit, institucionet shëndetësore nuk kanë pasur plan veprimi për menaxhimin e hapësirave spitalore për trajtimin e pacientëve me COVID-19, ndërsa SHSKUK-ja nuk ka pasur një plan veprimi për menaxhimin e pajisjeve mjekësore. Mungesa e procedurave standarde për bartjen e sigurtë të pacientëve krijon pasiguri tek pacientët që mund të shpie drejt ekspozimit të pacientëve ndaj rreziqeve të mundshme gjatë bartjes. Edhe planet përgatitore lidhur me sasinë dhe llojin e nevojshëm të Pajisjeve Personale Mbrojtëse (PPM-të) dhe materialeve tjera shëndetësore të nevojshme për t’u përballur me pandeminë nuk janë përcjellur me furnizim të mjaftueshëm, arsye e cila ka ndikuar që institucionet shëndetësore të mos kenë rezervat e duhura në fillim të pandemisë. Problemet me lidhjen e kontratave, rritjet e vazhdueshme të çmimit të barnave, vonesat në liferimin e mallit për shkak të vështirësive të qarkullimit ndërkombëtar, ankesat e Operatorëve Ekonomik dhe ankesat në Organin Shqyrtues të Prokurimit (OShP) janë shkaktarët kryesor që kanë ndikuar në planifikimin jo të mirë dhe furnizimin e pamjaftueshëm me medikamente, PPM, pajisje dhe materiale tjera medicinale. Raporti thekson se planifikimi i sasisë apo llojit të barërave dhe materialeve medicinale të nevojshme për trajtimin e pacientëve me COVID-19 nuk është bërë bazuar në barërat që u ipen pacientëve sepse institucionet shëndetësore nuk kanë një sistem të rregulluar i cili i siguronë këto informata. Edhe mungesa e një procesi të rregulltë të komunikimit gjithëpërfshirës dhe sistematik në mes Kujdesit Primar Shëndetësor (KPSH) dhe niveleve tjera të kujdesit shëndetësor lidhur me trajtimin e pacientëve COVID-19 të cilët nuk janë hospitalizuar duke identifikuar me kohë nevojat për trajtim klinik të këtyre pacientëve mund të ndikoj në trajtimin me vonesë të pacientëve me COVID-19. Këto mangësi në masë të madhe janë ndikuar nga mosfunksionalizimi i plotë i Sistemit Informativ Shëndetësor (SISH), duke ndikuar që të mos ketë një planifikim dhe menaxhim të duhur të burimeve njerëzore shëndetësore, barërave dhe materialeve tjera shëndetësore, hapësirave shëndetësore (qendrat e mjekësisë familjare dhe spitalet), dhe menaxhimin e pacientëve. Auditorja e Përgjithshme, Vlora Spanca, lidhur me këtë auditim ka deklaruar se sistemi shëndetësor ka nevojë për përmirësime në procesin e shërbimeve shëndetësore me theks të veçantë në sigurimin e barërave dhe materialeve shëndetësore të nevojshme për trajtimin e pacientëve me COVID-19. Poashtu lidhur me këtë auditim ka deklaruar se sistemi shëndetësor ka nevojë për përmirësime në procesin e menaxhimit të resurseve njerëzore për ballafaqim me pandeminë COVID-19. Institucionet shëndetësore përgjegjëse për menaxhimin e pandemisë poashtu kanë nevojë për zhvillimin në vazhdimësi të planeve paraprake të veprimit për sigurimin me kohë të hapësirave të veçanta spitalore dhe pajisjeve mjekësore të nevojshme për trajtimin e pacientëve me COVID-19. Ne i falënderojmë të gjithë stafin shëndetësor mjekët, infermierët, punëtorët teknik të spitaleve dhe punëtorët e tjerë shëndetësorë për përkushtimin e tyre të palodhshëm të cilët janë mobilizuar, duke ndihmuar pacientët që ta luftojnë virusin COVID-19 duke punuar në vazhdimësi për shëndetin e qytetarëve. Përveç punës së palodhshme që ky staf kishte me trajtimin e pacientëve me COVID-19 ata kontribuan shumë edhe në realizimin e këtij auditimi e që padyshim i shtuan vlerë të madhe punës tonë. Raportin e plotë “Furnizimi me barëra dhe materiale shëndetësore për t’iu përgjigjur nevojave të pacientëve me COVID-19” mund ta gjeni  këtu. Raportin e plotë “Optimizimi i resurseve njerëzore, hapësirave spitalore dhe pajisjeve teknike mjekësore për t’iu përgjigjur nevojave të pacientëve me COVID-19”mund ta gjeni  këtu.