Lajmet

Anëtarësimi në Organizatën Evropiane të Institucioneve Supreme të Auditimit (EUROSAI), bashkëpunimi me organizatat e shoqërisë civile për të përmirësuar ndikimin e punës së auditimit si dhe rritja e përqindjes së zbatimit të rekomandimeve janë disa prej arritjeve të Zyrës Kombëtare të Auditimit të cilat janë prezantuar në Raportin e Progresit për Kosovën të vitit 2021, i publikuar të martën nga Komisioni Evropian në kuadër të Pakos së Zgjerimit të Bashkimit Evropian (BE). Ndër të tjera në Raportin e Progresit është theksuar se në përputhje me standardet e Organizatës Ndërkombëtare të Institucioneve Supreme të Auditimit, korniza kushtetuese dhe ligjore e Kosovës siguron pavarësinë funksionale, organizative dhe financiare të Zyrës Kombëtare të Auditimit (ZKA). Megjithatë kërkohet ndryshimi i Ligjit për Auditorin e Përgjithshëm, gjë që mundëson që auditimet të përcaktohen bazuar në vlerësimin e nivelit të rrezikut të financave publike. Tutje theksohet se këto ndryshime do të rrisin numrin e auditimeve të Ndërmarrjeve Publike dhe auditimeve të performancës. “ZKA u bë anëtare e plotë e Organizatës Evropiane të Institucioneve Supreme të Auditimit (EUROSAI) në Nëntor 2020. Ligji për Auditorin e Përgjithshëm dhe Zyrën Kombëtare të Auditimit të Kosovës duhet të modifikohet për të hequr detyrimin për të kryer auditime të rregullsisë çdo vit në të gjitha organizatat buxhetore (pavarësisht nga madhësia, kompleksiteti, rreziku, etj.); auditimet duhet të zgjidhen bazuar në vlerësimin e nivelit të rrezikut të financave publike. Këto ndryshime do të rrisin numrin e Auditimeve të Ndërmarrjeve Publike dhe auditimet e performancës”, thuhet në Raportin e Progresit për vitin 2021. Më tej në Raport, potencohet fakti se kapaciteti institucional i Zyrës Kombëtare të Auditimit mbeti kryesisht i qëndrueshëm me 171 punonjës, nga të cilët 141 janë staf auditues. Raporti i Progresit ka adresuar edhe zbatimin e Planit Strategjik të Zhvillimit 2018-2021, i cili përfshin objektivat, treguesit e performancës dhe një kuadër monitorimi. “Ai prezantoi procedurat e kontrollit dhe sigurimit të cilësisë së auditimit dhe vazhdoi të zbatojë një program certifikimi për auditorët”, theksohet në raport. Zyra Kombëtare e Auditimit është vlerësuar edhe për rritjen e numrit të auditimeve të performancës, duke kryer 11 sosh në vitin 2021, krahasuar me 8 të kryera në vitin 2020. Vlerësim pozitiv ZKA-ja ka marrë edhe sa i përket bashkëpunimit me shoqërinë civile për rritjen e ndikimit të punues audituese si dhe për rritjen e përqindjes rekomandimeve të zbatuara. “Ajo punoi me organizatat e shoqërisë civile, veçanërisht në nivel lokal, për të përmirësuar ndikimin e punës së auditimit. Sa i përket zbatimit të rekomandimeve të auditimit thuhet se përqindja e rekomandimeve të zbatuara plotësisht u rrit pak, nga 40% sa ishte në vitin e kaluar në 45% tani”, thuhet në raport. Në raport gjithashtu theksohet se qeveria dhe komisionet parlamentare duhet të sigurojnë shqyrtim më të madh të raporteve të auditimit të performancës si dhe të ketë një përcjellje më sistematike të tyre.

Auditorja e Përgjithshme merr mbështetje nga Presidentja e vendit Auditorja e  Përgjithshme, Vlora Spanca, sot është pritur në takim nga Presidentja e Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani Sadriu. Me këtë rast, znj. Spanca e ka njoftuar Presidenten për aktivitetin e Zyrës Kombëtare të Auditimit në veçanti për përfundimin e sezonit auditues 2020/2021 si dhe për planet për sezonin e ri  2021/22. Fillimisht Auditorja e Përgjithshme, e ka falënderuar Presidenten Osmani për besimin e dhënë, duke u zotuar se këtë besim do ta kthej në përkushtim institucional për ta avancuar rolin dhe ndikimin e Zyrës Kombëtare të Auditimit në përmirësimin e qeverisjes dhe menaxhimit të parasë publike në vendin tonë. Tutje znj. Spanca e ka informuar presidenten se Zyra Kombëtare e Auditimit ka kryer me sukses sezonin auditues 2020/21 dhe ka dorëzuar në Kuvendin e Kosovës Raportin Vjetor të Auditimit për Pasqyrat Financiare Vjetore për Buxhetin e Republikës së Kosovës, për vitin e përfunduar me 31 dhjetor 2020. Po ashtu Auditorja e Përgjithshme ka folur edhe për sezonin e ri auditues 2021/22, duke treguar se përveç auditimeve të obligueshme, në portofolin e auditimit janë përfshirë Ndërmarrjet Publike që paraqesin shkallë më të lartë të rrezikut, si dhe tek auditimet e performancës janë përzgjedh tema të reja me interes për publikun. Presidentja e Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani, nga ana e saj ka theksuar rolin e rëndësishëm të Zyrës Kombëtare të Auditimit, dhe ka inkurajuar Auditoren e Përgjithshme që të punoj në funksion të rritjes së transparencës dhe llogaridhënies publike. Presidentja po ashtu ka theksuar nevojën e përmbushjes së mandatit kushtetues e ligjor të ZKA-së, duke siguruar që paraja publike të menaxhohet si duhet.

Auditorja e Përgjithshme, Vlora Spanca, ka prezantuar në Komisionin për Mbikëqyrjen e Financave Publike, Raportin Vjetor të Auditimit 2020 i cili përfshinë opinionin, gjetjet kryesore dhe rekomandimet e Zyrës Kombëtare të Auditimit për Qeverinë dhe Kuvendin e Kosovës. Me këtë rast Auditorja e Përgjithshme ka bërë me dije se konkluzioni i përgjithshëm i auditimit është se organizatat buxhetore në fushën e raportimit financiar po bëjnë përmirësime të lehta nga viti në vit, ndonëse shpalosjet lidhur me informatat financiare kanë ende mangësi të theksuara. Po ashtu, gjetjet në fushën e pajtueshmërisë janë mjaft të përhapura dhe domethënëse. Znj. Spanca ka deklaruar se gjendje më e rënduar ekziston te ndërmarrjet publike - ku si raportimi financiar ashtu edhe pajtueshmëria me kuadrin ligjor, vazhdojnë të kenë të meta serioze. Ndërsa, sa i përket Sistemit Informativ për Menaxhimin e Financave të Kosovës, përkundër përmirësimeve të ndërmarra, ende nevojitet të forcohen mekanizmat e sigurisë, në mënyrë që sistemet e informacionit të jenë më të mbrojtura. Duke prezantuar para deputetëve Raportin Vjetor të Auditimit për vitin 2020, Auditorja e Përgjithshme, Vlora Spanca ka treguar se janë publikuar 126 raporte të auditimit për 90 organizata buxhetore; 12 ndërmarrje publike; 13 auditime të projekteve të Bankës Botërore dhe të donatorëve tjerë; dhe 11 auditime të performancës. “Në raportet e auditimit për organizatat buxhetore janë dhënë 63 opinione të pamodifikuara dhe 27 të kualifikuara. Për ndërmarrjet publike janë dhënë 2 opinione të pamodifikuara, 2 të kualifikuara si dhe 8 opinione të kundërta. Ndërsa për Pasqyrat Financiare të Qeverisë është dhënë  opinion i kualifikuar”, është shprehur Auditorja e Përgjithshme. Kurse sa i përket rekomandimeve znj. Spanca ka bërë më dije se në auditimet financiare dhe të pajtueshmërisë për vitin 2020 janë dhënë 654 rekomandime. Ndërkaq, nga 803 rekomandime të dhëna në vitin 2019, përqindja e zbatimit të tyre ishte 45%, që paraqet një përmirësim prej 5%, krahasuar me vitin 2018. Në këtë takim mori pjesë edhe ministri Hekuran Murati i cili ka bërë me dije se Ministria e Financave, Punës dhe Transfereve, ka përgatitur një plan me 38 rekomandime, të cilat ndërlidhen me llogaridhënien dhe transparencën. Komisioni ka vendosur që deri më 20 tetor, anëtarët t’i dërgojnë rekomandimet e tyre të dala nga shqyrtimi i Raportit Vjetor 2020, në mënyrë që në mbledhjen e ardhshme të bëhet miratimi final i tyre.

Auditorja e Përgjithshme, Vlora Spanca, ka pranuar letër urimi nga Shef i Zyrës së Bashkimit Evropian në Kosovë dhe Përfaqësues i Posaçëm i BE-së, Tomáš Szunyog, me rastin e marrjes së detyrës. Në letrën e urimit dërguar znj. Spanca, Ambasadori Szunyog ka vlerësuar se roli i Zyrës Kombëtare të Auditimit të Kosovës është i domosdoshëm në mirëmbajtjen e menaxhimit të shëndoshë financiar publik, mbikëqyrjen dhe kontrollin financiar në Kosovë. Szunyog ka theksuar se Bashkimi Evropian dhe Zyra Kombëtare e Auditimit të Kosovës tashmë kanë ndërtuar një bashkëpunim të ngushtë ndër vite, veçanërisht përmes punës së përbashkët për të zhvilluar kapacitetet profesionale të ZKA-së me qëllim të përmirësimit të mëtejshëm të punës së saj, si dhe bashkëpunimin për të rritur zbatimin e rekomandimeve të ZKA-së. “Në Kosovë, por edhe ndërkombëtarisht, Zyra Kombëtare e Auditimit ka krijuar një reputacion të mirë të profesionalizmit. Kjo është një trashëgimi e vlefshme për tu respektuar dhe vazhduar. BE -ja është e përkushtuar të bashkëpunojë me Zyrën tuaj për të forcuar më tej këtë punë të rëndësishme që do të ndihmojë Kosovën në zbatimin e Marrëveshjes së Stabilizim Asociimit (MSA). Më lejoni edhe një herë t'ju uroj gjithë të mirat dhe një mandat të suksesshëm që do t'ju lejojë të bëni përparim të mëtejshëm në rrugën evropiane të Kosovës”, është thënë në letrën e urimit të shefit të Zyrës së Bashkimit Evropian në Kosovë  Tomáš Szunyog. Me dëshirën që edhe më tej të forcohet bashkëpunimi në mes dy institucioneve,  Ambasadori Szunyog, ka shprehur interesimin e tij për të takuar Auditoren e Përgjithshme të Kosovës, Vlora Spanca në një të ardhme të afërt.

Auditorja e Përgjithshme: Bashkëpunimi me shoqatat profesionale është tejet i rëndësishëm   Auditorja e Përgjithshme e Republikës së Kosovës, Vlora Spanca dhe drejtori i Departamentit për Planifikim Strategjik, Raportim dhe Analiza, Ramadan Gashi, kanë pritur të premten në takim drejtorin Ekzekutiv të Institutit për Kontabilitet, Auditim dhe Financa (IKAF), Bujar Krasniqi me bashkëpunëtorët, Mejreme  Sadiku, Udhëheqëse e Departamentit për Shërbime të  Përgjithshme dhe Sebahate Rexha nga Departamenti për Edukim  dhe Zhvillim  Profesional. Auditorja e Përgjithshme, Vlora Spanca, ka thënë se trajnimi dhe zhvillimi i kapaciteteve të burimeve njerëzore mbetet një ndër prioritetet kryesore të ZKA-së, pasi që me zhvillimin e këtyre kapaciteteve kontribuohet në cilësi më të mirë, profesionalizëm më të lartë dhe qasje më të organizuar ndaj punës. Në këtë kontekst znj. Spanca e ka vlerësuar të rëndësishëm bashkëpunimin në mes të ZKA-së dhe shoqatave profesionale, në këtë rast me IKAF-in, me theks të veçantë në fushën e auditimeve të Teknologjisë se Informacionit. Nga ana tjetër drejtori Ekzekutiv i IKAF-it, Bujar Krasniqi, ka shprehur interesimin për rritjen e  bashkëpunimit profesional me Zyrën Kombëtare të Auditimit, duke thënë se udhëheqja e ZKA-së nga znj. Spanca do të kontribuojë në forcimin e mëtejshëm të llogaridhënies në administratën publike  për një përdorim efektiv, efikas dhe ekonomik të burimeve kombëtare. Tutje Krasniqi e ka informuar Auditoren e Përgjithshme për aktivitetin, të  arriturat dhe kontributin e IKAF-it në fushën e financave, kontabilitetit, auditimit, kontrollit dhe vlerësimeve; për sfidat me të cilat ballafaqohen shoqatat profesionale; si dhe për nevojën e përkrahjes nga institucionet publike.

Auditorja e Përgjithshme e Republikës së Kosovës, Vlora Spanca, mori pjesë në ngjarjen e organizuar nga USAID në bashkëpunim me KRPP-në, me rastin e fillimit të zbatimit të platformës e-Mësimi për auditimin e prokurimit publik. Me këtë rast znj. Spanca, ka theksuar se proceset e prokurimit publik në Kosovë janë shumë të rëndësishme, marrë parasysh që pjesa dërmuese e buxhetit shpenzohet përmes këtyre proceseve. Ajo tha se në fokus të auditimeve të ZKA-së në vazhdimësi është fusha e prokurimit publik, dhe se po të zbatoheshin me kohë rekomandimet e auditimit, menaxhimi me paranë publike do të përmirësohej dukshëm. Auditorja e Përgjithshme më tutje ka theksuar se mirëpret angazhimin e institucioneve të Kosovës dhe të partnerëve ndërkombëtar për përmirësimin e mëtejshëm në këtë fushë dhe se reformat që janë bërë viteve të fundit janë ndikojnë në forcimin e kontrollit dhe përmirësimit të procedurave të prokurimit publik. Në veçanti znj. Spanca ka shprehur mirënjohje të veçantë për USAID - TEAM për përkrahjen e vazhdueshme dhe rolin e tyre domethënës në avancimin e prokurimit publik në Kosovë dhe rritjen e llogaridhënies dhe transparencës në këtë fushë.  

Forcimi i llogaridhënies, transparencës dhe integritetit të Qeverisë dhe të entiteteve të sektorit publik vazhdon të jetë në fokus të auditimit të Zyrës Kombëtare të Auditimit edhe në këtë sezon të auditimit. Auditorja e Përgjithshme Vlora Spanca, në përputhje me mandatin kushtetues dhe ligjor, në sezonin auditues 2021/2022, ka vendosur të kryej auditime të performancës dhe të pajtueshmërisë në disa institucione dhe ndërmarrje publike të rëndësishme për Kuvendin e Kosovës dhe në interes të përmirësimit të shërbimeve për qytetarët. Kryerja e këtyre auditimeve është e rëndësishme dhe me interes publik, pavarësisht vështirësive të shkaktuara nga virusi Covid-19, dhe sado sfiduese të jetë kjo për  ZKA-në. ”Ndikimet e auditimit mund të mos vërehen menjëherë, por të kesh auditime aktuale mund të ndihmojnë vendin që të rimëkëmbet nga kriza”  thekson Auditorja e Përgjithshme, Vlora Spanca. Krahas auditimeve tjera të performancës dhe të pajtueshmërisë, në këtë sezon auditues do të bëhen edhe auditimet në vijim:

• Auditimi i performancës financiare dhe operative e NP-së “Trepça”;
• Auditimi i projekteve kapitale për investimet të kryera nga Operatori i Sistemit, Transmisionit dhe Tregut të energjisë elektrike të Kosovës- NP-së KOSST Sh. A;
• Auditimi i kontratave publike në Korporatën Energjetike të Kosovës- NP-së KEK; dhe
• Auditimi i fondeve publike në Radio Televizionin e Kosovës me theks në aspektin e burimeve njerëzore përfshirë: stafin e rregullt, angazhimin e bashkëpunëtorëve të jashtëm dhe kontraktimin e programeve vendore; dhe
• Auditimi i projektit kapital “Bashkimi i qytetit” në Komunën e Ferizajt.

Auditimet janë përzgjedhur bazuar në rëndësinë materiale dhe sociale, treguesit e problemeve dhe vlerësimet e rrezikut, interesit publik, ndikimit në zhvillimin ekonomik, prokurimin publik dhe raportimeve nga mediat. Qëllimi i këtyre auditimeve është të vlerësojë nëse institucionet dhe ndërmarrjet publike kanë arritur rezultate të mira, dhe shfrytëzimi i parasë publike nga transmetuesi publik është në pajtim me kornizën ligjore dhe në interes të taksapaguesve. Auditorja e Përgjithshme, Vlora Spanca, lidhur me këtë ka deklaruar se përmes këtyre auditimeve synohet forcimi i llogaridhënies, transparencës dhe integritetit të Qeverisë dhe të entiteteve tjera të sektorit publik që fondet publike t’i shpenzojnë në mënyrë ekonomike, me efektivitet dhe efikasitet.

Auditorja e Përgjithshme e Republikës së Kosovës, Vlora Spanca, së bashku me Drejtorin e  Departamentit  për Çështje Juridike dhe Kundër Mashtrimeve, Safet Berisha, kanë pritur në takim përfaqësuesit nga Projekti SAEK III në kuadër të UNDP-së në Kosovë, Dardan Koçani dhe Rrezearta Reka dhe Albert Avdiu. Znj. Spanca ka informuar të pranishmit lidhur me mandatin dhe punën e ZKA-së, me theks të veçantë në bashkëpunimin e Zyrës Kombëtare të Auditimit me organet e drejtësisë dhe organizmat përkatëse për luftimin e mashtrimit dhe korrupsionit siç janë Zyra e Kryeprokurorit të Shtetit, Agjencia Kundër Korrupsionit, dhe Policia e Kosovës. Në këtë aspekt, Auditorja e Përgjithshme ka vlerësuar lartë përkrahjen e vazhdueshme që ZKA-ja ka pasur nga USAID-i në ngritjen e kapaciteteve për identifikimin dhe vlerësimin profesional të rasteve të mundshme të mashtrimit të hasura gjatë procesit të auditimit. Nga ana tjetër, përfaqësuesit nga zyra e UNDP-së, e kanë uruar znj. Spanca për marrjen e detyrës si dhe e kanë njoftuar lidhur me asistencën teknike që ofron projekti SAEK III në luftën kundër korrupsionit. Në këtë takim, palët u dakorduan për bashkëpunim të mëtejshëm dhe përkrahjen e ZKA-së në forcimin dhe koordinimin e bashkëpunimit me Zyrën e Kryeprokurorit të Shtetit, ofrimin e trajnimeve me interes për ZKA-në si dhe organizimin e tryezave të përbashkëta me qëllim të rritjes së ndikimit për menaxhim me të mirë të financave publike.

Auditorja e Përgjithshme e Republikës së Kosovës Vlora Spanca, ka pritur në takim Drejtorin e Departamentit të Demokratizimit të OSBE-së, z. Childerik Schaapveld. Në këtë takim, znj. Spanca e ka informuar z. Schaapveld për punën audituese dhe e ka falënderuar për bashkëpunimin e vazhdueshëm që OSBE-ja ka pasur me ZKA-në. Nga ana tjetër, z. Schaapveld ka uruar dhe përgëzuar  znj. Spanca për marrjen e detyrës duke e konsideruar ZKA-në si një partner të vlefshëm për OSBE-në. Për më tepër në takimin e sotëm u bisedua për rëndësinë e vazhdimit të bashkëpunimit në mes të ZKA-së dhe OSBE-së në veçanti në zhvillimin e mëtutjeshëm të punës së ZKA-së me Kuvendin si dhe institucionet e qeverisjes lokale. Theks i veçantë iu dha rritjes së vetëdijesimit dhe të kuptuarit drejtë të rolit dhe mandatit të ZKA-së, rëndësinë e procesit të auditimit, si dhe rritjen e ndikimit për zbatimin e rekomandimeve të auditimit. Në kuadër të këtij bashkëpunimi synohet rritja e qeverisjes së mirë dhe transparencës. Po ashtu, të dyja palët vlerësuan se është i nevojshëm shqyrtimi dhe plotësimi i kornizës ligjore për Auditorin e Përgjithshëm dhe Zyrën Kombëtare të Auditimit, me qëllim të harmonizimit me standardet ndërkombëtare të auditimit dhe për të mundësuar rritjen e numrit të auditimeve auditimeve të performancës dhe atyre të bazuara në rrezik.

Presidenti i Institucionit Suprem i Auditimit i Malit të Zi, Milan Dabovic, ka përgëzuar Auditoren e Përgjithshme të Republikës së Kosovës, Vlora Spanca, për marrjen e detyrës në udhëheqjen e Zyrës Kombëtare të Auditimit të Kosovës. Homologu nga Mali i Zi është zotuar për vazhdimin e bashkëpunimit ndërinstitucional. “Jam i bindur që gjatë udhëheqjes tuaj dhe përmes përkushtimit dhe motivitimit tuaj dhe stafit tuaj profesional, do të vazhdojë bashkëpunimi i mirë me Institucionin Shtetëror të Audimit të Malit të Zi, si  dhe shpresoj që Ju do të kontribuoni në thellimin e këtij bashkëpunimi? thuhet në urimin e presidentit të ISA-it të Malit të Zi, Milan Dabovic.

Kryetari i Sindikatës së Zyrës Kombëtare të Auditimit, Ramadan Gashi, i shoqëruar nga nënkryetarët Fikret Ibrahimi dhe Muhamet Balaj, janë pritur të hënën në takim nga Auditorja e Përgjithshme, Vlora Spanca, me të cilën kanë diskutuar për çështjet me interes të përbashkët, në veçanti për  zhvillimin e dialogut social brenda institucionit. Fillimisht ata kanë uruar Auditoren e Përgjithshme për fillimin e mandatit kushtetues dhe njëherësh kanë shprehur gatishmëri për bashkëpunim të ndërsjellë, me qëllim të avancimit të të drejtave sociale dhe ekonomike të punonjësve të Zyrës Kombëtare të Auditimit. Më pas diskutimi u fokusua në çështjen e zgjidhjes së qëndrueshme për objektin e ZKA-së që rrjedhimisht do të rezultonte me kushte me të mira të punës për gjithë punonjësit e ZKA-së, e cila vazhdon  të jetë kërkesë dhe shqetësim sindikal i punëtorëve të ZKA-së. Me këtë rast Auditorja e Përgjithshme, Vlora Spanca, është zotuar se do të angazhohet maksimalisht në zgjidhjen e problemit të objektit të ZKA-së. Po ashtu është diskutuar edhe për procesin e rishikimit të kornizës së brendshme rregullative të ZKA-së, për të cilin është thënë se ishte transparent si dhe ka mundësuar që punonjësit të japin kontributin e tyre në të mirën e institucionit, në shërbim të organizimit funksional të ZKA-së dhe punës audituese cilësore. Auditorja e Përgjithshme dhe sindikata u dakorduan për vazhdim të bashkëpunimit me qëllim të arritjes së objektivave të përbashkëta, në avancimin e të drejtave të punëtorëve dhe forcimin e kapaciteteve të ZKA-së.

Presidenti i Institucionit Suprem të Auditimit të Gjermanisë, Kay Scheller, si dhe Auditori i Përgjithshëm i Meksikës, Lic. David Rogelio Colmenares Páramo, kanë uruar Auditoren e Përgjithshme të Republikës së Kosovës, Vlora Spanca, për marrjen e detyrës në menaxhimin e Zyrës Kombëtare të Auditimit. Ata kanë vlerësuar përvojën e deritanishme të znj. Spanca në auditimet financiare dhe të performancës si dhe kanë theksuar rëndësinë për shkëmbimin e ideve dhe përvojave të harmonizuara me misionin dhe vizionin e EUROSAI-t dhe INTOSAl-t. Përmes letrave të veçanta dërguar homologes së tyre, Presidenti i Institucionit Suprem të Auditimit të Gjermanisë dhe Auditori i Përgjithshëm i Meksikës, kanë bërë me dije se do të vazhdojnë bashkëpunimin me Zyrën Kombëtare të Auditimit të Kosovës, në veçanti  në kuadër të EUROSAI-t dhe INTOSAI-t për të ndihmuar në promovimin e auditimit të qeverisë dhe llogaridhënies së sektorit publik në komunitetin ndërkombëtar të auditimit.