Lajmet

Auditori i Përgjithshëm i Republikës së Letonisë, Rolands Irklis, ka përgëzuar Auditoren e Përgjithshme të Republikës së Kosovës, Vlora Spanca, për marrjen e detyrës në udhëheqjen e Zyrës Kombëtare të Auditimit të Kosovës. Homologu nga Letonia, duke u zotuar për vazhdim të bashkëpunimit, ka thënë se përvoja profesionale e znj. Spanca do të sigurojë zhvillimin e mëtejshëm të Zyrës Kombëtare të Auditimit të Kosovës. “Ne presim me padurim bashkëpunim të suksesshëm me Ju dhe Zyrën Kombëtare të Auditimit, duke mbajtur komunikim për çështjet si në kuadër të INTOSAI-t dhe EUROSAI-t ashtu edhe në shkëmbimin e praktikave dhe përvojave të mira të auditimit në nivel bilateral që do të kontribuojnë në zhvillimin institucional të të dy Institucioneve Supreme të Auditimit. Ju mirëpres me mirësi në komunitetin e Drejtuesve të Institucioneve Supreme të Auditimit!”, është theksuar në letrën e urimit të Auditorit të Përgjithshëm të Republikës së Letonisë, Rolands Irklis.

Presidenti i Gjykatës Evropiane të Auditorëve (ECA), Klaus-Heiner Lehne, i ka dërguar letër urimi Auditores së Përgjithshme të Republikës së Kosovës. Me këtë rast, presidenti i ECA-së ka shprehur gatishmërinë e vazhdimit të bashkëpunimit me Zyrën Kombëtare të Auditimit të Kosovës. “Në emrin tim dhe në emër të anëtarëve të Gjykatës Evropiane të Auditorëve pranoni urimet e sinqerta për emërimin tuaj dhe ju uroj çdo sukses në zbatimin e detyrave tuaja. Pres që të vazhdoj bashkëpunimi i frytshëm midis institucioneve tona, veçanërisht në kuadër të INTOSAI-t, EUROSAI-t dhe Rrjetit të Institucioneve Supreme të Auditimit të vendeve kandidate dhe kandidatëve të mundshëm, dhe shpresoj të kem mundësinë të takohemi së shpejti”, është thënë në letrën e urimit të Presidentit të Gjykatës Evropiane të Auditorëve.

Zyra Kombëtare e Auditimit ka përfunduar sezonin auditues 2020/21 duke dërguar në Kuvendin e Republikës së Kosovës Raportin Vjetor të Auditimit (RVA). RVA-ja prezanton gjetjet dhe konkluzionet e auditimit, si dhe rekomandimet e dhëna për vitin fiskal 2020 dhe shpreh Opinionin e Auditimit për Raportin Financiar Vjetor të Qeverisë së Kosovës për vitin 2020. Përveç auditimeve financiare dhe të pajtueshmërisë, RVA-ja përfshin informata edhe për auditime të tjera të kryera gjatë sezonit auditues 2020/2021, siç janë auditimet e performancës, të menaxhimit, sistemeve të teknologjisë së informacionit, të projekteve të donatorëve, etj. Këtë vit për herë të parë ky Raport përmban edhe rezultatet nga auditimi i teknologjisë së informacionit që është kryer në Sistemin Informativ për Menaxhimin e Financave të Kosovës. Gjatë këtij sezoni auditues, ZKA-ja ka kryer gjithsej 127 auditime që përfshijnë raportin financiar vjetor të buxhetit të Republikës së Kosovës, me vlerë rreth 2.5 miliardë euro; 90 organizata buxhetore; 12 ndërmarrje publike nga sektorë të ndryshëm; 11 auditime të përformancës si dhe 13 projekte të financuara nga Banka Botërore dhe SIDA. Me rastin e përfundimit të sezonit auditues, Auditorja e Përgjithshme e Republikës së Kosovës, Vlora Spanca, ka theksuar se “Auditimet e vitit 2020 kanë nxjerrë në pah një sërë mangësish në shumicën e organizatave buxhetore, të cilat karakterizojnë një menaxhim të dobët të fondeve buxhetore, si dhe mos arritjen e vlerës për para. Një qasje sistematike dhe më e fokusuar në zgjidhjen dhe adresimin e problemeve të identifikuara, do të ishte më se e nevojshme, në mënyrë që t’i hapet rrugë menaxhimit më të mirë dhe shërbimeve më të mira për qytetarët. Konkluzionet kryesore të raportit nënvizojnë nevojën për një vëmendje të shtuar të drejtuesve të subjekteve publike për forcimin e masave dhe përmirësimin e proceseve në fushat e identifikuara”, ka deklaruar Spanca. Ndërkaq shqetësuese vazhdon të mbetet niveli jo i kënaqshëm i zbatimit të rekomandimeve. Ndonëse përpjekjet e koordinuara të ZKA-së dhe të komisioneve parlamentare të Kuvendit për rritjen e përgjegjësisë së drejtuesve të subjekteve të audituara kanë filluar të japin efekte pozitive, ku  përqindja e rekomandimeve të zbatuaraka arritur në 45% apo 5% më shumës se në vitin paraprak, përmirësimi i mëtejshëm në këtë fushë, kërkon përkushtim më të madh të vendimmarrësve. Me këtë rast Auditorja e Përgjithshme ka falenderuar punonjësit e ZKA-së për punën dhe kontributin e dhënë për të përmbyllur me sukses këtë sezonë të auditimit, gjatë së cilës për herë të parë, është zbatuar sistemi elektronik për menaxhimin e auditimit dhe metodologjia e përditësuar për auditime financiare dhe të pajtueshmërisë. Zyra Kombëtare e Auditimit së shpejti fillon vitin e ri të auditimit dhe aktualisht po punohet në Planin Vjetor të Punës 2021/2022. Raportin e plotë mund ta lexoni këtu.

Auditorja e Përgjithshme e Republikës së Kosovës, Vlora Spanca, ka pranuar letër urimi edhe nga Iniciativa e përbashkët e OECD dhe Bashkimit Evropian SIGMA. Nëpërmjet këtij urimi SIGMA ka shprehur gatishmërinë për vazhdimin e bashkëpunimit me Zyrën Kombëtare të Auditimit të Kosovës për zhvillimin e kapaciteteve dhe forcimin e qeverisjes publike. “Siç jeni në dijeni SIGMA është një nismë e përbashkët e OECD dhe Bashkimit Evropian (BE) mbështetja e administratave dhe institucioneve në anëtarësimin në BE dhe vendet fqinje në forcimin e qeverisjes publike, përmes ngritjes së kapaciteteve të sektorit publik. Për disa vite kemi punuar dhe mbështetur institucionet supreme të auditimit në rajon në zhvillimin e kapaciteteve të tyre. Do të doja t'ju uroja përsëri gjithë të mirat në rolin tuaj të ri dhe mezi pres më tej zhvillimin e marrëdhënieve midis institucioneve tona”, është thënë në letrën e urimit të dërguar nga SIGMA.

Auditori i Përgjithshëm i Bullgarisë, Tzvetan Tzvetkov,  ka përgëzuar Auditoren e Përgjithshme të Republikës së Kosovës për marrjen e detyrës në udhëheqjen e Zyrës Kombëtare të Auditimit të Kosovës. Duke i dëshiruar sukses dhe mbarësi në këtë rrugëtim, homologu Tzvetkov  e ka siguruar znj. Spanca se Zyra Kombëtare e Auditimit të Bullgarisë  është vazhdimisht e hapur për nisma të reja që synojnë forcimin e marrëdhënieve profesionale midis Institucioneve Supreme të Auditimit në nivel dypalësh dhe shumëpalësh. “Besoj fuqishëm se njohuritë e juaja gjithëpërfshirëse  dhe përvoja profesionale, padyshim që do të kontribuojnë në zhvillimin dhe progresin e mëtejshëm të Zyrës Kombëtare të Auditimit të Republikës së Kosovës. Ju uroj përzemërsisht suksese në përgjegjësinë tuaj të re dhe pres të bashkëpunojmë në të ardhshmen”, është thënë në urimin e Auditorit të Përgjithshëm të Bullgarisë, Tzvetan Tzvetkov.

Auditori i Përgjithshëm i Filipineve, Michael G. Aguinaldo; Auditori i Përgjithshëm i Maldives Hussain Niyazy si dhe Auditori i Përgjithshëm i Butanit Dasho Tashi, i kanë dërguar letra urimi Auditores së Përgjithshme të Republikës së Kosovës, Vlora Spanca, duke i dëshiruar realizimin e synimeve gjatë mandatit në udhëheqjen e Zyrës Kombëtare të Auditimit të Kosovës. Nëpërmjet urimeve të veçanta dërguar homologes së tyre, ata kanë shprehur gatishmërinë për të vazhduar bashkëpunimin profesional mes Institucioneve Supreme të Auditimit si dhe në kuadër të INTOSAI-t për të arritur qëllimet e përbashkëta. Po ashtu krerët e Institucioneve Supreme të Auditimit të Filipineve, Maldives, dhe Butanit kanë thënë se përvoja dhe ekspertiza e Auditores së Përgjithshme Vlora Spanca garantojnë arritjen e objektivave operative të Zyrës Kombëtare të Auditimit të Kosovës.

Avokati i Popullit Naim Qelaj ka përgëzuar Auditoren e Përgjithshme të Republikës së Kosovës, Vlora Spanca, me rastin e zgjedhjes në krye të Zyrës Kombëtare të Auditimit. Në letrën e urimit dërguar znj. Spanca, Avokati i Popullit ka shkruar se përvoja dhe puna e saj  e deritanishme do të vazhdojë  të kontribuojë në fuqizimin e llogaridhënies dhe transparencës në sektorin publik. Po ashtu, Avokati i Popullit Naim Qelaj ka shprehur përkushtimin që bashkëpunimi i shkëlqyeshëm në mes të dy institucioneve të vazhdojë edhe më tej në të ardhmen, në funksion të respektimit të të drejtave të njeriut dhe forcimit  të sundimit të ligjit. “Në emër të Institucionit të Avokatit të Popullit dhe në emrin tim, dëshiroj t’ju shpreh urimet më të sinqerta me rastin e zgjedhjes tuaj në krye të Zyrës Kombëtare të Auditimit të Kosovës. Shpreh besimin e plotë se përvoja dhe puna juaj e deritanishme do të vazhdojë të kontribuojë në fuqizimin e llogaridhënies dhe transparencës në sektorin publik. Institucioni i Avokatit të Popullit do të vazhdojë përkushtimin që bashkëpunimi i shkëlqyeshëm që është ndërtuar  gjatë viteve në mes të institucioneve tona, do të vazhdojë edhe më tej në të ardhmen, në funksion të respektimit të të drejtave të njeriut dhe forcimit të mëtejmë të sundimit të ligjit në vend. Me  këtë,  shfrytëzoj  rastin  të  shprehi interesimin tim për t’ju takuar dhe uruar detyrën e re edhe personalisht”, është thënë në letrën e urimit të Avokatit të Popullit, Naim Qelaj.

Në rrjedhën e urimeve për emërimin në pozitën e Auditores së Përgjithshme të Republikës së Kosovës, znj. Spanca ka pranuar letër urimi edhe nga Presidenti i Gjykatës Sllovene të Llogarive, Tomaž Vesel. Në urimin dërguar homologes së tij, Vesel ka thënë se presin një bashkëpunim efikas midis dy institucioneve në shkëmbimin e opinioneve, praktikave më të mira dhe adresimin e sfidave për zhvillimin e Institucioneve Supreme të Auditimit. Ai ka theksuar se duhet shfrytëzuar mundësitë për shkëmbimin e pikëpamjeve të rëndësishme dhe të dobishme midis ekspertëve ndërkombëtarë për të krijuar procese të qëndrueshme dhe gjithëpërfshirëse të auditimit. “Jam i bindur se kontributet tuaja të mëtejshme do ta bëjnë Zyrën Kombëtare të Auditimit të Kosovës një partner të besueshëm në forcimin e mëtejshëm të llogaridhënies në administratën publike për një përdorim efektiv, efikas dhe ekonomik të burimeve kombëtare”, është theksuar ndër të tjera në urimin e Presidentit të Gjykatës Sllovene të Llogarive, Tomaž Vesel.

Komuna e Pejës ka shënuar progres sa i përket numrit të rekomandimeve të pranuara nga Auditori i Përgjithshëm dhe zbatimit të tyre, megjithatë duhet të punojë në përmirësimin e procedurave të prokurimit, menaxhimit të kontratave si dhe arkëtimin e borxheve. Kështu është thënë të martën në debatin e radhës të mbajtur në Komunën e Pejës, ku kanë qenë të pranishëm kryetari i komunës, Gazmend Muhaxheri, Udhëheqësi i Auditimit në Zyrën Kombëtare të Auditimit, Arian Haxha, Visar Prebreza nga BIRN-i si dhe këshilltarët komunal. Me këtë rast Udhëheqësi i Auditimit në Zyrën Kombëtare të Auditimit, Arian Haxha, ka thënë niveli i zbatimit të rekomandimit është treguesi më i mirë për të kuptuar nëse menaxhmenti po përmirëson proceset ekzistuese dhe kontrollet në fushat ku janë identifikuar gabimet dhe parregullsitë. Ai ka bërë me dije se rekomandimet e dhëna në raportin e auditimit për Komunën e Pejës përshkruajnë veprimet e nevojshme për të korrigjuar situatën, prandaj që të kenë efektin e dëshiruar duhet të zbatohen. Kryetari i Komunës së Pejës, Gazmend Muhaxheri, ka thënë se raporti i auditimit është  i pranueshëm dhe do të adresohen gjetjet e Auditorit të Përgjithshëm. Muhaxheri është zotuar se disa prej gjetjeve të auditorit të vitit 2020 nuk do të përsëriten në raportin e auditimit për vitin 2021 meqë është përgatitur plani i adresimit të tyre. Muhaxheri ka thënë se janë ndërmarrë masat sa i përket dobësive të evidentuara në procesin e ndarjes së subvencioneve për OJQ, kurse sa i përket gjetjeve në procesin e menaxhimit të kontratave ai ka thënë se është problem të adresohen rekomandimet meqë ka numër të vogël të mbikëqyrësve të këtyre kontratave. Ndërsa lidhur me borxhet ndaj komunës, ai ka thënë se ky proces është më sfidues. Ndërsa Visar Prebreza nga BIRN-i ka vlerësuar se në Komunën e Pejës ka një progres sa i përket numrit të rekomandimeve të pranuara vit pas viti. Kurse sa i përket zbatimit të rekomandimeve ai ka thënë se janë zbatuar 6 rekomandime prej 15 sa kanë qenë gjithsej në 2019-n. Prandaj Prebreza ka deklaruar se Komuna e Pejës duhet të punojë më shumë në zbatimin e rekomandimeve Auditorit të Përgjithshëm. Ai ka bërë me dije se sikurse në komunat e tjera, edhe në Pejë janë identifikuar dobësi te ndarja e subvencioneve, janë evidentuar disa shkelje në prokurimi, si dhe borxhi ndaj komunës është i madh, rreth 18 milionë euro. Ky debat është organizuar nga BIRN Kosova në  kuadër të Projektit me USAID TEAM i cili ju ka ndihmuar komunave që t’i zbatojnë rekomandimet e auditorit. Debati ka për qellim ngritjen e vetëdijes për rëndësinë e raporteve të auditimit dhe zbatimin e rekomandimeve.  

Procesi i ndërtimit dhe përmirësimit të rrugëve rajonale dhe lokale gjatë periudhës 2017-2019 për të cilin janë shpenzuar mbi 343 milionë euro, është përcjellë me mangësi të shumta dhe vonesa nga tri deri në pesë vjet. Ky është konkluzioni i përgjithshëm i auditimit të Raportit të Performancës “Vlera për para në ndërtimin e rrugëve lokale dhe rajonale” i Zyrës Kombëtare të Auditimit që është publikuar të hënën. Ky auditim kishte për qëllim vlerësimin nëse rrugët e ndërtuara përfundohen me kohë, me cilësi sipas standardeve dhe nëse është arritur vlera për para. Subjekte të auditimit kanë qenë Ministria e Infrastrukturës[1], Komuna e Prishtinës, Prizrenit, Ferizajt dhe e Malishevës. Rezultatet e auditimit tregojnë se ndërtimi rrugëve lokale dhe rajonale është karakterizuar me dobësi të shumta duke filluar nga mungesa e analizës kosto-përfitime, planifikimi jo adekuat i aktiviteteve, buxhetimi i pamjaftueshëm i fondeve, probleme me shpronësime si dhe problemet me hartimin e projekteve kryesore dhe paqartësi sa i përket referimit në standarde të ndërtimit të rrugëve. Për pasojë, ndërtimi i rrugëve ishte përcjellë me vonesa nga tri deri në pesë vite prandaj në shumicën e projekteve të audituara nuk është siguruar vlera më e mirë për para. Auditimi ka identifikuar se Ministria e Infrastrukturës dhe komunat e audituara kishin shpallur tenderë pa u siguruar se janë plotësuar parakushtet për fillimin e tyre përfshirë edhe mospërfundimin e shpronësimeve. Edhe inicimi i aktivitetit të prokurimit dhe lidhja e kontratave është bërë në kohë të papërshtatshme gjë që kishte pamundësuar zbatimin e tyre me kohë. Mandej nuk kishin buxhetuar fonde të mjaftueshme për të siguruar zbatimin e pandërprerë të kontratave, mirëpo këto fonde ishin vënë në dispozicion vetëm pas dy apo tri vitesh. Po ashtu procesi i auditimit ka nxjerr në pah mangësi edhe në hartimin  e projekteve kryesore, me ç’rast disa rrugë ishin ndërtuar duke u bazuar vetëm në paramasë. Për pasojë, në disa raste, ishin bërë punë shtesë, duke krijuar kështu edhe shpenzime shtesë. Përveç këtyre çështjeve auditimi ka identifikuar edhe disa mangësi të përbashkëta rreth pajtueshmërisë me kërkesat ligjore në procesin e ndërtimit të rrugëve. Auditorja e Përgjithshme, Vlora Spanca, lidhur me këtë auditim ka deklaruar se cilësia e mirë e punimeve në rrugë është e rëndësishme si për sigurinë ashtu edhe për arsyet e zhvillimit ekonomik. Prandaj bazuar në mangësitë e identifikuara, përmirësimet në procesin e ndërtimit të rrugëve janë të domosdoshme dhe për të eliminuar mangësitë në këtë proces duhet të ndërmerren veprime konkrete. Me qëllim të adresimit të gjetjeve dhe përmirësimit të procesit, Zyra Kombëtare e Auditimit, ka dhënë nëntë rekomandime për Ministrinë e Infrastrukturës,  Komunën e Prishtinës, Prizrenit, Ferizajt dhe Malishevës. Raportin e plotë mund ta lexoni këtu. [1] Tani Ministria e Mjedisit, Planifikimit Hapësinorë dhe Infrastrukturës-MMPHI  

Auditori i Përgjithshëm i Sllovakisë, Karol Mitrik, ka uruar Auditoren e Përgjithshme të Republikës së Kosovës, Vlora Spanca, për marrjen e detyrës në udhëheqjen e Zyrë Kombëtare të Auditimit. Në letrën dërguar homologes nga Kosova, Mitrik ka shkruar se ZKA-ja është përfituese dhe kontribut dhënëse si brenda komunitetit të auditorëve në nivel ndërkombëtar dhe në atë dy palësh. “Unë besoj se bashkëpunimi i suksesshëm me Zyrën Kombëtare të Auditimit do të vazhdoj edhe në të ardhmen. Prandaj me padurim pres bashkëpunimin me ju”, është thënë në letrën e urimit të Auditorit të Përgjithshëm të Sllovakisë, Karol Mitrik.

Përgëzime për detyrën e re Auditorja e Përgjithshme, Vlora Spanca, ka marrë edhe nga krerët e Institucioneve Supreme të Auditimit të Portugalisë, Kuvajtit, Omanit, Bahrainit, Ekuadorit dhe Kenisë. Në urimet e veçanta dërguar homologes së tyre nga Kosova, krerët e Institucioneve Supreme të Auditimit të Portugalisë, Kuvajtit, Oamanit, Bahrainit, Ekuadorit dhe Kenisë kanë shprehur gatishmëri për të punuar me Zyrën Kombëtare të Auditimit të Kosovës, me qëllimin e përbashkët për të siguruar që fondet publike të shfrytëzohen drejt dhe të përmirësojnë jetën e qytetarëve. Ata janë zotuar se do të angazhohen edhe për forcimin e marrëdhënieve ndërkombëtare përmes bashkëpunimit dypalësh dhe shumëpalësh brenda komunitetit të EUROSAI-t dhe INTOSAI-t.