Lajmet

Komisioni për Buxhet, Punë dhe Transfere (KBPT), të mërkurën ka mbajtur dëgjim publik lidhur me Projektligjin Nr.08/L-099 për Borxhin Shtetëror dhe Garancitë Shtetërore. Në këtë dëgjim kanë marrë pjesë përfaqësues nga Ministria e Financave, Zyra Kombëtare e Auditimit, Banka Qendrore e Republikës së Kosovës, si dhe nga Banka Botërore.

Zëvendës Auditori i Përgjithshëm, Bezad Halilaj, ka ofruar komentet dhe sugjerimet e Zyrës Kombëtare të Auditimit (ZKA) lidhur me Projektligjin për Borxhin Shtetëror dhe Garancitë Shtetërore. Kontributi i Zyrës Kombëtare të Auditimit kishte për qëllim t’i ofroj ndihmë Kuvendit të Republikës së Kosovës për të avancuar rregullimin ligjor të kësaj fushe e cila ka një rëndësi të veçanët për rritjen e investimeve publike dhe përmirësimin e aspekteve infrastrukturore. Zëvendës Auditori i Përgjithshëm duke theksuar se kontributi i ZKA-së në këtë rast ka karakter të vullnetit të mirë këshillues, por jo edhe rekomandues, ka shprehur gatishmërinë e Auditores së Përgjithshme dhe ZKA-së për të vazhduar angazhimin e mëtëjmë në çështje të natyres së tillë.

Duke folur për rëndësinë dhe rregullativat e këtij projektligji, kryetari i Komisionit për Buxhet, Punë dhe Transfere, Armend Muja, ka treguar se nga grupi punues u është bërë ftesë të gjitha institucioneve dhe grupeve të ndryshme të interesit që të marrin pjesë në dëgjimin publik.

Të pranishmit kanë dhënë kontributin e tyre me vërejtje dhe sugjerime në lidhje me nene të caktuara të projektligjit, me ç’rast kryetari Muja kërkoi nga ta që të gjitha propozimet e tyre t’i dërgojnë edhe me shkrim, në mënyrë që ato të merren parasysh gjatë fazave të ardhshme të shqyrtimit. 

Zyra Kombëtare e Auditimit (ZKA) të mërkurën dhe të enjten ka mbajtur punëtorinë për rritjen e ndikimit të auditimit përmes zbatimit të rekomandimeve. Përveç drejtuesve të ZKA-së në punëtori kanë marrë pjesë deputetë të Kuvendit të Kosovës njëherësh anëtarë të Komisionit për Mbikëqyrjen e Financave Publike (KMFP). Në kuadër të kësaj punëtorie është zhvilluar edhe një takim virtual me përfaqësuesit e Institucionit Suprem të Auditimit të Suedisë dhe deputetë të parlamentit suedez. Në ditën e parë të kësaj punëtorie janë zhvilluar diskutimet për dy çështje thelbësore për Zyrën Kombëtare të Auditimit, siç janë zbatimi i rekomandimeve të auditimit dhe ndryshimi i Ligjit për Auditorin e Përgjithshëm. Punëtoria ka vazhduar edhe ditën e enjte, ku është diskutuar për raportin vjetor të performancës dhe strategjinë tre vjeçare të ZKA-së. Fillimisht Auditorja e Përgjithshme, Vlora Spanca, ka falënderuar anëtarët e Komisionit për bashkëpunimin dhe mbështetjen e vazhdueshme dhënë ZKA-së në përmbushjen e mandatit kushtetues dhe ligjor, duke thënë se puna e përbashkët ka për qëllim përmirësimin e menaxhimit të fondeve publike. Spanca ka theksuar se përkundër këtij angazhimi, zbatimi i rekomandimeve të auditimit ende nuk është në nivelin e kënaqshëm.  “Në baza vjetore, ZKA-ja publikon më shumë se 130 raporte të auditimit si dhe jep rreth 1 000 rekomandime për auditimet e rregullsisë dhe të performancës.  Për të rritur ndikimin në përmirësimin e menaxhimit të financave publike, rekomandimet e auditimit duhet të zbatohen nga organizatat buxhetore e që fatkeqësisht përkundër punës tonë dhe angazhimit të KMFP-së niveli i zbatimit të rekomandimeve nuk është në nivelin e duhur. Edhe pse ka një rritje të lehtë  të nivelit të zbatimit të rekomandimeve të dhëna për vitin 2020  në 45% krahasuar me vitin 2019 që ishte 40% prap se prap niveli i përgjithshëm mbetet i ulët”, ka deklaruar Spanca. Për të rritur ndikimin e punës, përkatësisht zbatimin e rekomandimeve të auditimit znj. Spanca, ka thënë se kërkohet përkushtim i krerëve të institucioneve publike që të ndërmarrin masa konkrete dhe të kërkojnë llogari nga vartësit e tyre. Ndërsa, ka theksuar se është shqetësuese mos prezenca e ministrave në mbledhjet e KMFP-së kur shqyrtohen raportet e auditimit, për shkak se kjo tregon  përkushtimin e pamjaftueshëm të atyre që janë të ngarkuar me llogaridhënie  në zbatimin e rekomandimeve. Nëse raportet e auditimit nuk shqyrtohen dhe mbesin në sirtarë edhe puna dhe angazhimi i auditorëve mbetet e pa materializuar. Znj. Spanca ka mirëpritur iniciativën e KMFP-së për të rritur ndikimin e punës së ZKA-së përmes vizitave në teren tek organizatat buxhetore. Tutje Auditorja e Përgjithshme ka treguar se për të qenë në pajtueshmëri edhe me Standardet Ndërkombëtare të Institucioneve Supreme të Auditimit edhe me praktikat e BE-së si dhe për të kryer më shumë auditime në fushën e pajtueshmërisë me ligjet dhe rregulloret në fuqi, si dhe auditime të performancës për të vlerësuar efikasitetin efektivitetin dhe ekonomin e aktiviteteve qeveritare, ndryshimi i Ligjit për AP është më se i domosdoshëm. Sa i përket nevojës për ndryshimin e Ligjit të Auditorit të Përgjithshëm dhe ZKA-së Auditorja e Përgjithshme ka bërë me dije se është përgatitur koncept dokumenti si dhe ka e njoftuar KMFP-në që SIGMA ka shprehur gatishmërinë që ta ndihmojë ZKA-në në këtë proces. Nga ana tjetër, Kryetarja e Komisionit për Mbikëqyrjen e Financave Publike (KMFP), Hykmete Bajrami, ka folur për punën e Komisionit si dhe për rëndësinë e zbatimit të rekomandimeve të auditimit. Znj. Bajrami ka mirëpritur mbajtjen e kësaj punëtorie si një mundësi e mirë për të diskutuar për zbatimin e rekomandimeve si dhe ka falënderuar Zyrën Kombëtare të Auditimit për bashkëpunimin e vazhdueshëm me KMFP-në. Kryetarja e KMFP-së ka mirëpritur inicimin e ndryshimit të Ligjit për Auditorin e Përgjithshëm dhe ZKA-në. Tutje znj. Bajrami ka vlerësuar punën e ZKA-së si dhe ka shprehur përkushtimin e  Komisionit për rritjen e ndikimit të punës së tyre. Deputetja suedeze Mia Sydow Mölleby dhe Dag Levin Sparr, Këshilltar i Lartë në Zyrën Kombëtare të Auditimit të Suedisë (ZKAS) kanë prezantuar praktikat e Parlamentit Suedez dhe ZKAS-së në shqyrtimin e raporteve të auditimit dhe bashkëpunimit në mes të dyja institucioneve për të siguruar menaxhimin e mirë të fondeve publike dhe mbajtur përgjegjës krerët e organizatave buxhetore. Deputetët e Kuvendit të Kosovës dhe ata të parlamentit suedezë kanë ndarë përvojat dhe praktikën e tyre me qëllim të rritjes së ndikimit të punës së tyre në përmirësimin e menaxhimit të financave publike.

Zyra Kombëtare e Auditimit (ZKA) përmes kësaj komunikate për media njofton opinionin publik se aktualisht është në fazën finale të auditimit financiar dhe të performancës të Radio Televizionit të Kosovës (RTK). Sipas standardeve ndërkombëtare të auditimit në sektorin publik, ZKA-ja nuk shpalos asnjë informatë apo nuk komenton lidhur me një auditim para se ai të ketë kaluar të gjitha fazat dhe të bëhet final. Duke marrë parasysh disa lajme në media se një udhëheqës departamenti në kuadër të RTK-së është liruar nga detyra dhe një nga pikat e vendimit ishte mos bashkëpunimi me  ZKA-në, ju njoftojmë se Auditorja e Përgjithshme, Vlora Spanca, i ka dërguar shkresë Ushtruesit të Detyrës së Drejtorit të Përgjithshëm të RTK-së, Shkumbin Ahmetxhekaj, përmes së cilës e ka falënderuar stafin e RTK-së për bashkëpunimin gjatë procesit të auditimit dhe ka konfirmuar se ekipet që janë duke e kryer auditimin në RTK nuk kanë raportuar ndonjë shqetësim për vonesë në pranimin e dokumenteve nga zyrtari i liruar nga detyra. Znj. Spanca ka bërë me dije se pasi të analizohen rezultatet e auditimit, ZKA-ja përmes raportit të auditimit do t’i japë rekomandimet në mënyrë të shkruar se çfarë veprimesh duhet të ndërmerr RTK-ja. “Prandaj, deri në publikimin e raporteve, ju lutemi që të rezervoheni nga përfshirja e ZKA-së në çfarëdo vendimmarrje në  politikat tuaja të brendshme”, ka thënë Auditorja e Përgjithshme, Vlora Spanca në shkresën e saj drejtuar z. Ahmetxhekaj.

Auditorja e Përgjithshme e Republikës së Kosovës, Vlora Spanca, dhe Ndihmës Auditori i Përgjithshëm, Qerkin Morina, të premten kanë pritur në takim kryesuesin e Këshillit për Raportim Financiar, Nexhat Kryeziu, dhe anëtarin Alban Lufi. Përfaqësuesit e Këshillit për Raportim Financiar i cili vepron në kuadër të Ministrisë së Financave kanë uruar znj. Spanca për marrjen e detyrës dhe  i kanë dëshiruar suksese në realizimin e mandatit kushtetues dhe ligjor. Gjatë këtij takimi përfaqësuesit e të dyja institucioneve kanë biseduar  për përvojat e tyre rreth auditimeve, posaçërisht auditimeve të Ndërmarrjeve Publike si dhe për kornizën e raportimit financiar. Auditorja e Përgjithshme, Vlora Spanca, dhe kryesuesi i Këshillit për Raportim Financiar, Nexhat Kryeziu, kanë vlerësuar bashkëpunimin e deritanishëm në mes të dy institucioneve si dhe kanë shprehur përkushtimin e tyre për avancim të këtij bashkëpunimi në të ardhmen.

Auditorja e Përgjithshme e Republikës së Kosovës, Vlora Spanca, të mërkurën ka marrë pjesë në ceremoninë e mbajtur me rastin e 20-vjetorit të themelimit të Shoqatës së Kontabilistëve të Certifikuar dhe Auditorëve të Kosovës (ShKÇAK). Me këtë rast znj. Spanca, ka përgëzuar drejtuesit e ShKÇAK-së për punën e deritanishme, duke thënë se themelimi i kësaj shoqate ka vendosur bazën për zhvillimin profesional të kontabilisteve dhe auditorëve të Kosovës, të cilët më pas i kanë shërbyer vendit në menaxhimin e financave si në sektorin privat edhe në atë publik. Tutje Auditorja e Përgjithshme ka folur për bashkëpunimin e vazhdueshëm në mes të Zyrës Kombëtare të Auditimit dhe ShKÇAK-së, i cili daton që nga viti 2004 përmes marrëveshjes së parë të bashkëpunim të ndërsjellët me qëllim të ngritjes profesionale të stafit dhe avancimit të ZKA-së. “Të qenit një Institucion Suprem i Auditimit (ISA) nënkupton aplikimin e standardeve profesionale, kryerjen e punës së auditimit sipas standardeve të zbatueshme dhe krijimin e një kuadri të përshtatshëm për të ofruar siguri të pavarur për cilësinë e punës së kryer. Andaj, zhvillimi profesional i auditorëve është thelbësor për punën e ISA-ve. Standardet Ndërkombëtare theksojnë që roli i ISA-ve është një faktor i rëndësishëm për të bërë ndryshimin në jetën e qytetarëve”, ka deklaruar Spanca. Auditorja e Përgjithshme ka theksuar se falë bashkëpunimit me ShKÇAK-në, ZKA-ja ka më shumë se 130 auditorë të certifikuar në nivele të ndryshme, por që rreth 90 prej tyre kanë arritur nivelin më të lartë si auditorë të certifikuar. Me qellim  të ruajtjes së njohurive dhe kompetencës në punë, auditorët e ZKA-së në baza vjetore ndjekin programet për zhvillimin e vazhdueshëm profesional që ofrohen nga ShKÇAK-ja si dhe trajnimet e brendshme të vet institucionit.

Në kuadër të Rrjetit të Institucioneve Supreme të Auditimit të vendeve kandidate dhe kandidate të mundshme për Bashkimin Evropian dhe Gjykatës Evropiane të Auditimit, SIGMA ka organizuar të mërkuren në Paris takimin me kryetarë të Institucioneve Supreme të Auditimit (ISA) për të disktuar për aktivitetet e fundit të Rrjetit, sfidat në realitetin e ri të krijuar nga Covid-19, si dhe prioritetet për të ardhmen. Krerët e ISA-ve anëtare të rrjetit gjatë takimit kanë prezantuar për arritjet në kryerjen e mandatit kushtetues dhe ligjorë në insitucionet e tyre si dhe sfidat me të të cilat ballafaqohen dhe fushat ku mendojnë se Rrjeti mund t’ju ndihmojë në rritjen e cilësisë së punës audituese. Po ashtu në këtë takim u diskutua edhe plani i ardhshëm trevjeçar i punës së Rrjetit për të siguruar që aktivitetet e ardhshme do të ndihmojnë në zhvillimin e ekspertizës së ISA-ve të Rrjetit dhe kapacitetin e tyre për të zbatuar standardet më të larta profesionale në mjediset e tyre specifike, duke mundësuar një kontibut pozitiv në arritjen e praktikave të qeverisjes së mirë nga qeveritë kombëtare. Bazuar në diskutimet e zhvilluara është theksuar nevoja për bashkëpunim në nivel rajonal dhe ndërkombëtarë, si dhe prioritetet strategjike të ISA-ve, në mënyrë që të sigurohet që Rrjeti të vazhdojë t’u shtojë vlerë anëtarëve të tij dhe të lehtësojë forcimin e mëtejshëm të ISA-ve në respektimin e standardeve ndërkombëtare Të pranishëm në takim ishin edhe Roger Cazala nga Gjykata Evropiane e Audituesve,  dhe Auditorja e Përgjithshme Helena Lindberg të cilët kanë shprehur gatishmërinë e institucioneve të tyre për të mbështetur Rrjetin në realizmin e planit të punës. Kurse krerët e Institucioneve Suprem të Auditimit nga Kosova, Shqipëria, Bosnje Hercegovina, Mali i Zi, Maqedonia e Veriut, Serbia dhe Turqia kanë diskutuar për rëndësinë e Rrjetit dhe mënyrën se si ai mund të mbështesë sa më mirë ISA-të duke pasur parasysh rrethanat e ndryshuara që ndodhën gjatë viteve të fundit. Gjatë adresimit para të pranishmëve,  Auditorja e Përgjithshme e Republikës së Kosovës, Vlora Spanca, ka konfirmuar zotimin e saj dhe të ZKA-së për të kontribuar dhe bashkëpunuar me ISA-të në këtë Rrjet me qellim të ngritjes së cilësisë se punës audituese dhe kryerjen e mandatit kushtetues dhe ligjor.  Ndonëse ZKA-ja  nuk është angazhuar mënyrë aktive në Rrjet, megjithatë ka ndejkur disa aktivitete dhe punëtori lidhur me shpenzimet e ndërlidhura me pandeminë Covid 19, programin për zhvillimin profesional të auditorëve të performancës si dhe punëtoritë për sigurimin e cilësisë në auditim. Znj. Spanca, ka theksuar se programi për zhvillimin profesional të auditorëve të performancës ka rritur njohuritë e auditorëve për zbatimin e standardeve të auditimit të performancës, shkathtësitë analitike, shkathtësitë e shkrimit si dhe rishikimin kolegial si pjesë e kontrollit të cilësisë i cili aplikohet tashmë në ZKA si pjesë normale e punës.  Andaj iniciativa të tilla për të aplikuar një program të strukturuar mirë të zhvillimit profesional në auditim të performancës do t’i shtojë vlerë punës që kryhet nga institucionet tona supreme të auditimit. Tutje Auditorja e Përgjithshme ka thënë se duke marrë parasysh që Institucionet Supreme të Auditimit të vendeve kandidate dhe kandidate të mundshme për anëtarësim në BE pothuaj se janë në fazë të njëjtë të zhvillimit dhe kalojnë në procese dhe ballafaqohen me sfida të njëjta, shkëmbimi i përvojave mes tyre është mëse i nevojshëm. “ZKA-ja është në proces të hartimit të planit strategjik për vitet 2022-2025 dhe për mua si drejtuese e këtij institucioni objektiv kryesore është kryerja e auditimeve të rëndësishme për Kuvendin dhe qytetarët. Aplikimi i plotë i Standardeve Nderkombetare të Institucioneve Supreme të Auditimit (SNISA) është i padiskutueshëm. Për sezonin auditues 2021/2022 kemi planifikuar 130 auditimie prej të cilave 4 auditime të papërfunduara nga viti i kaluar, 91 auditime financiare dhe të pajtushmërisë, 14 projekte të financuara nga fondet e donatoreve; 12 ndërmarrje publike dhe 10 auditime të përformancës  dhe 3 auditime sipas kërkesës”, është shprehur Spanca. Sfide mbetet  zbatimi i rekomandimeve të auditimit, sepse vetëm 45% të rekomandimeve të auditimit janë zbatuar në vitin 2019 edhe pse krahasuar me vitin 2018 kishte një ngritje akoma nuk është në nivelin e kënaqshëm. Gjithashtu gjatë këtij takimi janë prezantuar rezultatet e anketës së realizuar nga  SIGMA e cila ka pasur për qëllim të identifikojë temat në të cilat Rrjeti duhet të fokusohet në tri vitet e ardhshme. SIGMA ka dhënë pikëpamjet e saj mbi sfidat me të cilat përballen vendet në lidhje me përpjekjet e tyre për reformimin e sistemeve të tyre të menaxhimit të administratës publike dhe financave publike. Krerët e ISA-ve janë dakorduar që gjatë vitit 2022 aktivitetet kryesisht do të mbahen në formatin online. Ndërsa,  pikëpamjet dhe sugjerimet e tyre për sa i përket planit final të punës për periudhën tri vjeçare do t’i shkëmbejn përmes komunikimit elektronik, para miratimit të planit.

Me 14 dhe 15 mars, në Paris të Francës, i ka zhvilluar punimet Konferenca Ndërkombëtare “E ardhmja e Evropës” e organizuar nga Gjykata Franceze e Llogarive në kuadër të Kryesimit të Këshillit të Bashkimit Evropian nga Franca, ku kanë marrë pjesë krerët e Institucioneve Supreme të Auditimit nga Evropa. Pjesë e kësaj konference kanë qenë edhe Auditorja e Përgjithshme e Republikës së Kosovës, Vlora Spanca, Ndihmës Auditorja e Përgjithshme Emine Simnica - Fazliu si dhe drejtoresha e Departamentit për Komunikim dhe Bashkëpunim Ndërkombëtar, Qëndresa Mulaj. Në ditën e parë të konferencës janë  zhvilluar sesionet punuese me pjesëmarrje të krerëve dhe përfaqësuesve nga Institucionet Supreme të Auditimit, ku është diskutuar për punën audituese gjatë krizës shëndetësore gjatë pandemisë me Covid-19, për monitorimin e efektivitetit dhe efikasitetit të veprimeve publike kundrejt Covid-19, sigurimi i  rregullsisë së shpenzimeve gjatë dhe pas Covid-19, nevojën për modernizimin e Institucioneve Supreme të Auditimit si dhe metodat inovative të punës audituese gjatë pandemisë. Me këtë rast të pranishmit kanë shprehur përkushtimin e Institucioneve Supreme të Auditimit (ISA) për të luajtur një rol kyç në adresimin e sfidave që kanë dal nga kriza e Covid-19. Për këtë qëllim, ata janë zotuar që të intensifikojnë bashkëpunimin në të ardhmen. Për të adresuar sfidat kryesore dhe për të kontribuar në një ofrim më të mirë të shërbimeve publike, drejtuesit e ISA-ve pjesëmarrëse kanë vlerësuar se shkëmbimi i informacionit përkatës, metodave të vlerësimit dhe praktikave të mira të auditimit janë të një rëndësie të madhe, prandaj kanë bërë thirrje për rritje të bashkëpunimit në auditim. Sipas tyre, një bashkëpunim i tillë mundëson shkëmbimet e stafit dhe trajnimet e përbashkëta për tema me interes të përbashkët. Përveç kësaj, dhe për të rritur më tej ndikimin e auditimeve të tyre dhe identifikimin dhe zbatimin e praktikave më të mira në Evropë dhe më gjerë, drejtuesit e ISA-ve kanë theksuar nevojën për të rritur përpjekjet për të ndarë dhe shpërndarë informacionin rreth punës së tyre në disa gjuhë dhe platforma. Gjithashtu në këtë konferencë është vlerësuar puna dhe roli i ISA-ve gjatë krizës shëndetësore Covid-19, me ç’rast është thënë se ISA-të iu kanë përgjigjur me shpejtësi këtij konteksti të jashtëzakonshëm duke mbuluar çështje të ndryshme si shëndeti publik, përgjigjet socio-ekonomike dhe qëndrueshmëria e financave publike. Po ashtu është thënë se cilësia dhe afati kohor i auditimeve kanë kontribuar në rritjen e llogaridhënies dhe qeverisjes së mirë në ofrimin e shërbimeve publike. Në ditën e dytë, të konferencës në Universitetin e Sorbonës është mbajtur Forumi me shoqërinë civile i cili ka mbledhur së bashku përfaqësues të lartë të institucioneve nga tërë Evropa, profesionistë nga sektori publik dhe privat, akademikë, përfaqësues të medias shoqërisë civile dhe qytetarë për të diskutuar të ardhmen e Evropës pas krizës shëndetësore. Në kuadër të konferencës, Auditorja e Përgjithshme Vlora Spanca, ka takuar Presidentin e Gjykatës Franceze të Llogarive z. Pierre Moskovic, Kryetarin e Kontrollit të Lartë të Shtetit, z. Arben Shehu, Auditoren e Përgjithshme të Suedisë, znj. Helena Lindberg, si dhe Presidentin e Institucionit Suprem të Auditimit të Polonisë, z. Marian Banas. Auditorja e Përgjithshme u prit në takim nga ambasadori i Kosovës në Francë Në kuadër të vizitës në Francë, Auditorja e Përgjithshme, Vlora Spanca, është pritur në takim edhe nga ambasadori i Republikës së Kosovës në Francë, Mehdi Halimi. Me këtë rast znj. Spanca e ka njoftuar Ambasadorin për punën audituese, sfidat dhe rezultatet e auditimit. Diplomati kosovar ka falënderuar znj. Spanca për vizitën, si dhe ka përgëzuar për punën e Zyrës Kombëtare të Auditimit për një menaxhimin më të mirë  të parasë publike përmes auditimeve, respektivisht zbatimit të rekomandimeve të auditimit.

Ndihmës Auditori i Përgjithshëm, Qerkin Morina, dhe përfaqësuesit e Departamentit të  Kontrollit të Cilësisë, Kapllan Muhaxheri e Imer Vitija, kanë marrë pjesë të premten në konferencën rajonale “Monitorimi dhe kontrolli i zbatimit të rekomandimeve të auditimit” në Podgoricë të organizuar nga Fondacioni Westminster për Demokraci në Mal të Zi në bashkëpunim me Institucionin Shtetëror të Auditimit të Malit të Zi. Pjesëmarrës në këtë konferencë kanë qenë më shumë se 30 përfaqësues të institucioneve supreme të auditimit nga rajoni, Britania e Madhe dhe Belgjika. Po ashtu në konferencë të pranishëm kanë qenë edhe përfaqësuesit e Parlamentit të Malit të Zi. Qëllimi i kësaj konference ishte përmirësimi i monitorimit sistematik dhe cilësor të zbatimit të rekomandimeve të auditimit që luajnë një rol kyç në matjen e ndikimit të auditimit. Me këtë rast përfaqësuesit e Gjykatës së Auditorëve të Belgjikës dhe Zyrës Kombëtare të Auditimit të Britanisë së Madhe kanë prezantuar praktikat dhe sfidat në monitorimin dhe kontrollin e zbatimit të rekomandimeve të auditimit në vendet evropiane. Po ashtu edhe përfaqësuesit e Institucioneve Supreme të Auditimit të Sllovenisë, Bosnje dhe Hercegovinës, Maqedonisë së Veriut, Shqipërisë dhe  Kosovës kanë shpalosur përvojat dhe praktikat e tyre. Përveç shkëmbimit të përvojave dhe praktikave të mira të institucioneve supreme të auditimit, është diskutuar edhe për prioritizimin e rekomandimeve të auditimit, mënyrat dhe mjetet për të ndjekur rekomandimet e auditimit, si dhe modalitetet e mbështetjes dhe përdorimit të rezultateve pasuese nga parlamentet.

Në kuadër të projektit të bashkëpunimit ndërmjet Zyrës Kombëtare të Auditimit të Suedisë (SNAO) dhe Zyrës Kombëtare të Auditimit të Kosovës (ZKA) të premten është bërë lansimi i instrumentit “Team Pro”. “Team Pro” është një instrument modern dhe pjesërisht digjital që synon të ndihmojë ekipet e Zyrës Kombëtare të Auditimit që të zhvillojnë dhe përmirësojnë bashkëpunimin duke çuar përfundimisht në përmirësimin e performancës dhe rezultateve në punë. Deri më tani instrumenti “Team Pro” është dëshmuar të ketë efekte të dobishme: në  efikasitetin e punës në ekip, kohezionin dhe mirëqenien e ekipit, besimin e ndërsjellë; si dhe nxitë bashkëpunimin ndërmjet anëtarëve të ekipit. Me aplikimin e këtij instrumenti, epiket e ZKA-së do të jenë në gjendje të reflektojnë dhe të vendosin për aktivitetet e punës të cilat mbështesin progresin e punës së tyre. “Team Pro”, është zhvilluar në Suedi nga Stefan Söderfjäll  Ph. D dhe ekipi i tij në Universitetin Umea. Ndërkaq aplikimin e tij në Zyrën  Kombëtare të Auditimit të Kosovës e ka mundësuar Zyra Kombëtare e Auditimit të Suedisë.

Rezultatet e auditimit për vitin 2020 tregojnë se për 38 komuna, ZKA-ja  ka dhënë 25 opinione të auditimit të pamodifikuara dhe 13 opinione të auditimit të kualifikuara Auditorja e Përgjithshme, Vlora Spanca, dhe Ndihmës Auditori i Përgjithshëm, Zukë Zuka, të mërkurën kanë marrë pjesë në tryezën e organizuar nga Instituti GAP me temën “Sfidat e komunave në menaxhimin e investimeve, shpenzimeve, të hyrave dhe pronave”. Përveç përfaqësueseve të GAP-it, të pranishëm në këtë aktivitet kanë qenë edhe përfaqësuesi nga Zyra e UNDP-së në Kosovë dhe kryetarja e Komisionit për Mbikëqyrjen e Financave Publike, Hykmete Bajrami. Me këtë rast Auditorja e Përgjithshme, Vlora Spanca, ka thënë se komunat duhet t’i shpenzojnë me përgjegjshmëri dhe në dobi të qytetarëve fondet publike. Meqenëse nevojat e qytetarëve janë të larta dhe buxheti i komunës mund të mos jetë i mjaftueshëm, kryetarët e komunave duhet t’i shpenzojnë fondet publike në pajtim me ligjet dhe në mënyrë efikase e ekonomike. Me qellim që kryetarët e komunave të mbahen përgjegjës për mënyrën se si i kanë shpenzuar fondet publike, znj. Spanca ka bërë me dije se Zyra Kombëtare e Auditimit në baza vjetore kryen auditime vjetore financiare dhe të pajtueshmërisë për të gjitha komunat. Rezultatet e auditimit për vitin 2020 tregojnë se për 38 komuna, ZKA-ja  ka dhënë 25 opinione të auditimit të pamodifikuara dhe 13 opinione të auditimit të kualifikuara. “Arsyet kryesore për modifikim të opinioneve kanë qenë: Raportimi jo i duhur i informatave në Pasqyrat Vjetore Financiare (PVF), përfshirë kategori të ndryshme ekonomike; Keqklasifikimi i shpenzimeve; Prezantimi jo i saktë i të dhënave për pasuri kapitale dhe jo kapitale;  Informata jo të sakta për Llogaritë e arkëtueshme; Informata jo të sakta lidhur me shpenzimet për Covid-19; etj”, është shprehur znj. Spanca. Tutje Auditorja e Përgjithshme, Vlora Spanca, ka treguar se lidhur me gjetjet në raportet e auditimit për komuna, për vitin 2020, ZKA-ja ka dhënë 367 rekomandime për përmirësimin e secilës fushë ku janë identifikuar mangësi dhe gabime. Ndonëse numri i rekomandimeve nga dy vitet e mëhershme ka pësuar rënie (488-585), zbatimi i rekomandimeve të auditimit mbetet ende në nivel jo të duhur. “Në disa raste vërehet mungesë e kapaciteteve, por edhe e përkushtimit të duhur nga menaxhmenti i entiteteve të audituara për zbatimin e rekomandimeve të auditimit. Prandaj, një pjesë e konsiderueshme e rekomandimeve t? auditimit nuk zbatohen dhe disa prej tyre përsëriten nga viti në vit. Për vitin 2018 vetëm 37% e rekomandimeve janë zbatuar plotësisht, ndërsa për vitin 2019 janë zbatuar 41%. Ndërsa, nivelin e zbatimit  të rekomandimeve të dhëna për vitin 2020, do ta paraqesim në raportet e auditimit të vitit 2021”, ka deklaruar znj. Spanca. Auditorja e Përgjithshme, Vlora Spanca, ka thënë se për të përmbushur obligimet ligjore, komunat, duhet të përmirësojnë praktikën e përditshme të kontrollit të brendshëm. Po ashtu duhet të bëhet më shumë për të zhvilluar një mjedis të kontrollit të bazuar në rrezik, për të përmirësuar efektivitetin, efikasitetin dhe ekonominë e aktiviteteve, për të rritur besueshmërinë e raportimit (financiar) dhe për të bërë rregullime më të mira buxhetore dhe planifikuese.  

Me rastin e shënimit të 8 Marsit – Ditës Ndërkombëtare të Gruas, Agjencia për Barazi Gjinore ka organizuar aktivitetin me temën “Zhbëjmë paragjykimet, punojmë për gjithë përfshirjen”, ku kanë marrë pjesë presidentja, kryeministri, auditorja e përgjithshme si dhe përfaqësues të tjerë të institucioneve të pavarura, legjislativit, ekzekutivit, ambasadave e shoqërisë civile. Auditorja e Përgjithshme, Vlora Spanca, në fjalën e saj ka thënë se historikisht gratë e Kosovës kanë qenë pjesë e rëndësishme e shumë proceseve që kanë ndodhur në kohëra shumë të vështira. Prandaj, është e rëndësishme të kujtohet angazhimi i gjeneratave të kaluara për ta fuqizuar ndikimin e gruas në shoqëri, dhe kjo është pikërisht rëndësia që ka shënimi i kësaj dite. Tutje znj. Spanca, ka folur për sfidat me të cilat është ballafaquar në rrugëtimin profesional dhe paragjykimet që e kanë përcjell në karrierën shumëvjeçare, në veçanti gjatë avancimit në pozita të ndryshme. Pavarësisht sfidave, znj. Spanca ka  falënderuar kolegët për mbështetje, me të cilët ka çuar përpara shumë procese të rëndësishme. “Pavarësisht pengesave që paraqiten në rrugë, të çfarëdo natyre qofshin ato, inkurajoj vajzat dhe gratë e reja të bëhen pjesë e vendimmarrjes, sepse vetëm duke qenë të përfshira në vendimmarrje mund t’i ndryshojmë dhe të përmirësojmë pozitën tonë në shoqëri”, është shprehur Auditorja e Përgjithshme. Znj. Spanca ka vlerësuar se investimi në edukimin dhe arsimimin e vajzave është parakusht për demokraci dhe zhvillim të qëndrueshëm të shoqërisë. Faktorizimi i gruas në vendin tonë, mbetet detyrë e përbashkët, e burrave dhe grave. “Padyshim se nuk mjafton vetëm një ditë për t'i kujtuar e vlerësuar sakrificat për barazi andaj është jetike që ato të respektohen dhe fuqizohen në vazhdimësi.  Në asnjë mënyrë nuk duhet të konsiderohet si favor mundësia për ta dëshmuar vetën dhe për t'u ndjerë i barabartë me tjetrin ngaqë është obligim ligjor që të punojmë në zhdukjen e paragjykimeve dhe  gjithë përfshirjen e grave”, është shprehur ajo. Institucionet Supreme të Auditimit kanë rol të rëndësishëm për sa i përket ndikimit në përmirësimin e pozitës së gruas në shoqëri. Përmes auditimit të të ardhurave dhe shpenzimeve të qeverisë me qëllim shqyrtimin e ndikimit të tyre në barazi gjinore, u ndihmon institucioneve publike të kenë kujdes në ndarjet buxhetore dhe orientimin e tyre për një trajtim të barabartë të të gjithë të punësuarve. ZKA-ja qëndron mirë sa i përket aspektit të barazisë gjinore, dhe mbase mund të shërbejë si shembull për institucionet tjera, sepse mbi 50 për qind e stafit janë femra.

Auditorja e Përgjithshme e Republikës së Kosovës, Vlora Spanca, nëpërmjet letrave dërguar dy  organizatave ndërkombëtare kryesore të auditimit, EUROSAI dhe INTOSAI, ka dënuar ashpër agresionin e Rusisë ndaj Ukrainës që është duke ndodhur tash e një javë. Bota demokratike ka miratuar tashmë një sërë sanksionesh kundër Rusisë për pushtimin e Ukrainës, dhe në këtë drejtim Zyra Kombëtare e Auditimit të Kosovës mirëpret iniciativën për të thirrur një mbledhje të jashtëzakonshme të Bordit Drejtues të EUROSAI-t si dhe do të mbështesë çdo vendim që do të merret duke përfshirë edhe atë për përjashtimin e Institucionit Suprem të Auditimit të Rusisë nga EUROSAI. “ZKA-ja mirëpret iniciativën për të thirrur një mbledhje të jashtëzakonshme të Bordit Drejtues të EUROSAI-t në të ardhmen e afërt si dhe do të mbështesë çdo vendim që do të merret nga Bordi - duke përfshirë përjashtimin e Institucionit Suprem të Auditimit të Rusisë nga EUROSAI”, është theksuar në letër. Po ashtu ZKA-ja mirëpret dhe do të mbështesë çdo iniciativë apo vendim që do të merret nga organet e INTOSAI-t përfshirë edhe atë për përjashtimin e Institucionit Suprem të Auditimit të Rusisë nga kjo organizatë. Tutje në letrat e dërguara në EUROSAI dhe INTOSAI, është theksuar se populli i Kosovës bashkëndjen me popullin e Ukrainës që po mbron jo vetëm lirinë dhe pavarësinë e tyre, por edhe qytetërimin e të gjithë Evropës. “Ne kemi ndjekur nga afër dhe me ankth zhvillimet mizore në Ukrainë. Zyra Kombëtare e Auditimit të Republikës së Kosovës, dënon ashpër agresionin e pajustifikuar dhe të paprovokuar rus ndaj Ukrainës. Populli i Kosovës qëndron pranë popullit ukrainas. Vetëm dy dekada më parë, populli i Kosovës përjetoi brutalitet të ngjashëm të agresionit të pajustifikuar. Pamjet dhe vuajtjet e trishta të popullit ukrainas sot na kanë kthyer 20 vjet pas. Populli i Kosovës e njeh plotësisht rëndësinë e vlerave njerëzore dhe të drejtën themelore për të jetuar i liri në atdheun e vet”, është thënë ndër të tjera në letrat e Auditores së Përgjithshme, Vlora Spanca, dërguar presidentit dhe Bordit Drejtues të EUROSAI-t, si dhe Sekretariatit dhe Bordit Drejtues të INTOSAI-t.