Lajmet

Me iniciativë të Sindikatës së Zyrës Kombëtare të Auditimit (ZKA) dhe me përkrahjen e menaxhmentit, si dhe në koordinim me Qendrën Kombëtare të Transfuzionit të Gjakut, të martën në ambientet e ZKA-së është organizuar aktiviteti  i përvitshëm i dhurimit të gjakut. Në kuadër të shënimit të Javës për dhurim të gjakut si dhe me moton “Dhuroni gjak, shpëtoni jetë” në mënyrë vullnetare dhjetëra punonjës të ZKA-së kanë dhuruar gjak. Punonjësit e ZKA-së më këtë rast kanë shprehur gatishmërinë për t’u solidarizuar me të gjithë ata që kanë nevojë për marrje të dozave të gjakut, duke kontribuar kështu sado pak për shërimin e tyre. Drejtuesit e Sindikatës së ZKA-së kanë falënderuar të gjithë punonjësit për realizimin me sukses të këtij aktiviteti human. Aksioni i ZKA-së për dhurimin e gjakut është mirëpritur dhe përshëndetur nga zyrtarë të Qendrës Kombëtare të Transfuzionit të Gjakut. Aktiviteti human për dhurimin e gjakut në ZKA tashmë është bërë traditë meqë ky institucion organizon tash e disa vjet me radhë këtë aktivitet.

Zyra Kombëtare e Auditimit,  fton në tryezë pune, organizatat e shoqërisë civile, shoqatat profesionale, dhe donatorët, me qëllim të trajtimit dhe identifikimit të temave me interes për auditimet e performancës për sezonin auditues 2022/2023. Përmes këtij diskutimi, ZKA-ja dëshiron të marrë sugjerimet tuaja që pastaj përmes auditimit të mund të identifikojë sfidat dhe mangësitë me të cilat ballafaqohet administrata publike në ofrimin e shërbimeve më të mira për qytetarët. Tryeza “Fuqizimi i bashkëpunimit mes ZKA-së dhe shoqërisë civile për të rritur ndikimin e auditimit në institucionet publike”

do të mbahet:

Me datë: 22 qershor 2022

Ora: 09:45-13:00

Vendi: Hotel Prishtina

Prishtinë

Ju lutem për konfirmimin tuaj më së largu deri me 20 qershor 2022 në adresën: shqipe.hetemi@oagks.org

Një delegacion i auditorëve të Kontrollit të Lartë të Shtetit të Republikës së Shqipërisë (KLSH) në përbërje të znj. Elira Cukalla, z. Benard Haka dhe z. Blerim Shkurti kanë qëndruar për vizitë dyditore (më datën 9 dhe 10 qershor) në Zyrën Kombëtare të Auditimit të Republikës së Kosovës. Qëllimi i kësaj vizite dhe takimeve të përbashkëta ishte diskutimi dhe dakordimi për realizimin e një auditimi paralel në fushën e Teknologjisë Informative për sistemet e informacionit të ujësjellësve në të dyja vendet. Auditorja e Përgjithshme e Kosovës, Vlora Spanca, së bashku me Zëvendës Auditorin e Përgjithshëm, Bezad Halilaj, Ndihmës Auditoren e Përgjithshme, Myrvete Gashi, dhe drejtorin e Departamentit të Auditimit të Teknologjisë së Informacionit, Samir Zymberi,  i kanë mirëpritur auditorët e KLSH-së në një takim të veçantë. Me këtë rast, znj. Spanca, ka falënderuar KLSH-në për bashkëpunimin e vazhdueshëm si dhe mbështetjen e dhënë për auditimet në fushën e teknologjisë së informacionit. Auditorja e Përgjithshme është shprehur optimiste se intensifikimi i bashkëpunimit në mes të ZKA-së dhe KLSH-së, do të jap rezultate në përafrimin e metodologjisë së auditimit mes dy institucioneve dhe do të luaj rol në përmirësimin e menaxhimit të sistemeve të informacionit për ujësjellësit. Rrjedhimisht, kjo do t’i kontribuojë agjendës së gjelbërt te të dyja vendeve. “Mirëpres kryerjen e këtij auditimi paralel midis KLSH-së dhe ZKA-së në fushën e auditimit të TI-së në sistemet e informacionit në ujësjellësit e përzgjedhur nga të dy palët. Ky auditim do të jetë një mundësi jashtëzakonisht e mirë dhe fillim i mbarë për forcimin e bashkëpunimit tonë të frytshëm siç jemi dakorduar me homologun tim z. Arben Shehu gjatë vizitës time në KLSH dhe vizitës së tij në ZKA”, ka deklaruar Spanca. Ekipet e auditimit nga të dyja institucionet, përgjatë dy ditëve kanë zhvilluar takime dhe sesione pune për shkëmbimin e ideve dhe përvojave rreth sistemeve të informacionit të përdorura në kompanitë e ujësjellësve në Kosovë dhe atyre në Shqipëri, me qëllim që këto të shërbejnë për vendosjen e fushëveprimit dhe objektives së auditimit si dhe harmonizimit të punës së mëtutjeshme. Vizita është përmbyllur me dakordimin për planin e aktiviteteve të ardhshme dhe objektiven e auditimit paralel për sistemet e informacionit të ujësjellësve në të dy vendet.  

Pavarësisht ekzistencës se kontrolleve manuale për të ruajtur besueshmërinë e sistemit, rezultatet e auditimit kanë venë në pah se procesi i ekzekutimit të pagave si dhe sistemi që menaxhon këtë proces ka nevojë për përmirësim, me qëllim të rritjes së efektivitetit dhe saktësisë së të dhënave. Zyra Kombëtare e Auditimit (ZKA) sot ka publikuar raportin e auditimit të teknologjisë së informacionit “Sistemi për Menaxhimin e Pagave”. Ky auditim kishte për qëllim vlerësimin nëse ekziston një mjedis efektiv i kontrollit që siguron se Sistemi për Menaxhimin e Pagave (Payroll) mbështet procesin e pagave, si dhe ofron të dhëna të sakta, të besueshme, të tërësishme dhe në kohë. Rezultatet e auditimit tregojnë se Thesari nuk ka të vendosur strukturë organizative të përshtatshme për funksionimin e duhur të sistemit dhe procesi i punës nuk ishte i bazuar në objektiva strategjike për të mbështetur këtë sistem duke rrezikuar që të mos përmbush objektivin e tij rreth menaxhimit të pagave për sektorin publik. Në mungesë të procedurave dhe planeve adekuate strategjike, Thesari rrezikon që të mos arrihet objektivi i paraparë i organizatës dhe ndryshimet në proceset për realizimin e pagave të mos arrihen. “Vendosja e divizionit të TI-së dhe divizionit të pagave në pozicion jo të duhur, ndarja joadekuate e detyrave si dhe mungesa e strukturës së qartë organizative, bëjnë që procesi i pagave të mos mund të jetë transparent dhe llogaridhënës, gjithashtu rrezikon në mosarritjen e qëllimeve dhe përmbushjen e nevojave të tij”, thuhet në raportin e auditimit. Po ashtu Sistemi për menaxhimin e pagave nuk ka dokumentim të proceseve si dhe nuk ka kontrolle të mjaftueshme për ndryshimet që bëhen në këtë sistem. Kjo rrit rrezikun që në sistem të ketë gabime, ndryshime të pa aprovuara ose aksidentale. Auditimi ka venë ne pah se kontrollet e aplikacionit të vendosura në sistemin e pagave nuk janë të mjaftueshme për të mbështetur procesin e pagave. Kontrollet e aplikacionit kishin mangësi që nga vendosja e të dhënave hyrëse, përpunimit të pagave si dhe në kontrollet e sigurisë së informacionit në këtë sistem. Gjithashtu në sistemin e pagave fusha për regjistrimin e përvojës së punës nuk kishte të vendosur kontrollet hyrëse të nevojshme. Sistemi nuk mundëson regjistrimin e kategorive të veçanta për zyrtarët publik si dhe janë identifikuar raste me statusin e dy pagave primare në sistem. Mangësi janë identifikuar edhe në kalkulim te përvojës së punës ku shtesa e përvojës së punës nuk kalkulohet në muajin në të cilin përmbushet kriteri prej një viti si dhe kalkulimi i shtesës së përvojës së punës bëhet për një vit më pak nga sa ju takon dhe  nuk është në përputhje me vitet në sistem. Kjo mangësi kishte filluar të paraqitet qysh nga viti 2018.    Sipas gjetjeve të këtij auditimi, Thesari nuk kishte hartuar një procedurë për menaxhimin dhe  monitorimin e llogarive të përdoruesve të sistemit për menaxhimin e pagave, ekzistojnë qasje të plota të të njëjtit zyrtarë në aplikacion dhe në bazën e të dhënave të SMP-së si dhe nuk ka mekanizma për monitorimin e aktiviteteve të këtyre përdoruesve. Kjo mund të ndikoj në rritjen e rrezikut të mos identifikimit të gabimeve apo keqpërdorimeve të mundshme. Meqenëse përmes sistemit për menaxhimin e pagave paguhen të gjithë të punësuarit në sektorin publik në Republikën e Kosovës, dhe se në këtë sistem menaxhohen rreth 30% të shpenzimeve të buxhetit të shtetit dhe administrohen mesatarisht tetëdhjetëetremijë (83,000) paga çdo muaj,   Auditorja e Përgjithshme, Vlora Spanca, ka thënë se rezultatet e auditimit kanë venë në pah se procesi i ekzekutimit të pagave si dhe sistemi që menaxhon këtë proces kanë nevojë për përmirësim, me qëllim të rritjes së efektivitetit dhe saktësisë së të dhënave.  Prandaj ka rekomanduar institucionet përgjegjëse që t’i ndërmarrin hapat e nevojshme për të siguruar se sistemi që përdoret për menaxhimin e pagave t’i përmbajë standardet e kërkuara duke  menaxhuar  në mënyrë efikase shpërndarjen e tyre. Me qëllim të adresimit të çështjeve rreth qeverisjes së TI-së, operacioneve të TI-së dhe kontrolleve të aplikacionit si dhe procesit të pagave në përgjithësi, përmes këtij raporti të auditimit Zyra Kombëtare e Auditimit ka dhënë 19 rekomandime për Ministrinë e Financave, Punës dhe Transfereve. Raportin e plotë të auditimit të teknologjisë së informacionit “Sistemi për Menaxhimin e Pagave” e gjeni këtu.

Vazhdon publikimi i raporteve të auditimit edhe për trembëdhjetë komuna, gjashtë ministri, katër ndërmarrje publike, si dhe tri raporte të auditimit të performancës  Zyra Kombëtare e Auditimit (ZKA) ka vazhduar me publikimin e raporteve të  auditimit financiar dhe të pajtueshmërisë edhe për njëzetegjashtë institucione si: komuna, ministri dhe ndërmarrje publike, përfshirë këtu edhe tri raporte të auditimit të performancës siç janë: “Sistemi për Menaxhimin e Pagave”; Sistemi Informativ i Gjendjes Civile në Agjencinë e Regjistrit Civil”;  si dhe “Menaxhimi i fondeve publike në Radio Televizionin e Kosovës”. Në 23 raporte të auditimit financiar dhe të pajtueshmërisë janë dhënë 15 opinione të modifikuara, prej tyre 11 të kualifikuara dhe katër opinione të kundërta, si dhe tetë opinione të pamodifikuara. Opinioni i auditimit u është kualifikuar këtyre institucioneve: Komunës së Malishevës; Komunës së Zubin Potokut; Komunës së Ferizajt; Komunës së Deçanit; Komunës së Kllokotit; Komunës së Kaçanikut; Komunës së Prizrenit; Ministrisë së Shëndetësisë; Ministrisë së Kulturës, Rinisë dhe Sportit; Ndërmarrjes Publike “Posta e Kosovës”; si dhe Universitetit të Prishtinës. Kurse opinion i kundërt i auditimit u është dhënë Radio Televizionit të Kosovës,  Ndërmarrjes Publike “Termokosi”, KRU “Hidroregjioni Jugor” sh.a, Prizren, dhe KRU “Hidromorava”, sh.a. Gjilan. Ndërsa opinion i pamodifikuar iu është dhënë institucioneve si në vijim: Komunës së Gjakovës; Komunës së Vitisë; Komunës së Drenasit; Komunës së Obiliqit, Ministrisë së Financave, Punës dhe Transfereve; Ministrisë së Drejtësisë; Ministrisë së Zhvillimit Rajonal; si dhe Administratës Tatimore të Kosovës. Institucioneve publike u është kualifikuar opinioni i auditimit për shkak se Pasqyrat Vjetore Financiare (PVF) përmbajnë keqdeklarime materiale, të cilat kryesisht kanë të bëjnë me  regjistrimin dhe raportimin jo të saktë dhe jo të plotë të pasurive jofinanciare, si dhe keqklasifikimet e shpenzimeve në kode ekonomike. Ndërsa opinioni i kundërt i është dhënë atyre institucioneve që Pasqyrat Vjetore Financiare të tyre nuk prezantojnë një informacion të plotë dhe të saktë dhe ato përmbajnë gabime të përhapura në raportimin e zërave kontabël nëpër pozicione të caktuara (pasuri, paga, llogaritë e arkëtueshme dhe obligime). Përveç opinionit të auditimit, ZKA-ja ka vlerësuar edhe pajtueshmërinë e aktiviteteve/operacioneve të institucioneve publike me kornizën ligjore në fuqi, për rrjedhojë rezultatet  e auditimit kanë nxjerrë në pah se ekzistojnë parregullsi thelbësore në menaxhimin financiar dhe të kontrollit. Ndër parregullsitë kryesore dhe më të shpeshta të cilat ZKA-ja i ka identifikuar përmes këtyre auditimeve janë: dobësi në menaxhimin e pasurisë; dobësi në menaxhimin e llogarive të arkëtueshme; dobësi në procesin e prokurimit; dobësi në menaxhimin e të hyrave; dobësi në menaxhimin e subvencioneve; dobësi në menaxhimin e obligimeve; mos harmonizimi i raportit të inventarizimit me regjistra të pasurisë; mos prezantim i saktë i investimeve në vijim; vonesa në pagesën e faturave; mos funksionimi i Komitetit të Auditimit; mangësi në Sistemin e Auditimit të Brendshëm; klasifikimi jo adekuat i shpenzimeve; prezantimi jo i saktë i detyrimeve kontingjente në PVF; angazhime për shërbime të veçanta pa procedura ligjore; si dhe mangësi në ekzekutimin e pagesave. Në këto raporte të auditimit janë dhënë një numër i konsiderueshëm i rekoamandimeve për krerët e institucioneve për të kërkuar vëmendjen e tyre për veprime konkrete me qëllim të sigurimit se paraja publike shpenzohet në përputhje me kornizën ligjore dhe për qëllimin e synuar dhe planifikuar. Në përputhje me mandatin dhe kompetencat ligjore, Departamenti për Çështje Jurudike dhe Kundër Mashtrimeve në ZKA, deri tani ka analizuar 30 raporte të auditimit, me ç’rast ka identifikuar 24 raste të dyshimit për kryerjen e veprave penale. Për këto raste janë dërguar informacione te Prokurori i Shtetit për trajtim të mëtutjeshëm. Që nga fillimi i procesit të publikimit të raporteve për këtë sezon auditues, ZKA-ja ka përfunduar dhe publikuar gjithsej 52 raporte të auditimit. Tani ekipet e auditimit janë në fazën intensive të përfundimit të auditimeve dhe siç kërkohet me ligj deri në fund të qershorit 2022 do të publikohen të gjitha raportet individuale të auditimit të rregullsisë, të planifkiuara me Planin e punës për sezonën audituese 2021/2022.  

Auditorja e Përgjithshme e Republikës së Kosovës, Vlora Spanca dhe Zëvendës Auditori i Përgjithshëm, Bezad Halilaj, kanë pritur sot në takim përfaqësues të Grupit Punues të Komisionit për Buxhet, Punë dhe Transfere i cili ka për qëllim mbikëqyrjen e zbatimit të  Ligjit nr.04/L-042 për Prokurimin Publik në Republikën e Kosovës, në përbërje të Pal Lekaj kryesues, Visar Korenica anëtar, si dhe përfaqësues të administratës së Kuvendit dhe  shoqërisë civile. Grupi punues ka shprehur interesim që të informohet lidhur me aktivitetet e Zyrës Kombëtare të Auditimit (ZKA) sa i përket zbatimit të këtij ligji, problemet dhe vështirësitë në implementimin e tij si dhe nevojat eventuale për ndryshimin dhe plotësimin e Ligjit për Prokurimin Publik në Republikën e Kosovës. Znj. Spanca i ka njoftuar pjesëmarrësit, për gjendjen në prokurimin publik në Kosovë nga perspektiva e auditimit, për gjetjet më të shpeshta të auditimit në fushën e prokurimit si dhe për rekomandimet përkatëse që Zyra Kombëtare e Auditimit i ka dhënë me qëllim të përmirësimit të nevojshëm. Me këtë rast, Auditorja e Përgjithshme, Vlora Spanca, ka thënë se Ligji për Prokurimin Publik në Republikën e Kosovës është mjaft i konsoliduar, por ka nevojë që të amandamentohet për t’iu mundësuar organizatave buxhetore që t’i arrijnë në mënyrë më efikase objektivat e veta të prokurimit. Gjithashtu gjatë këtij takimi anëtarët e Grupit punues të Komisionit parlamentar kanë parashtruan pyetje lidhur me zbatimin e këtij Ligji nga ana entiteteve që janë subjekt i auditimit nga Zyra Kombëtare e Auditimit dhe se bashku është diskutuar për çështjet të ndryshme për përmirësim në këtë fushë.

Zyra Kombëtare e Auditimit përmes kësaj komunikate për media dëshiron të sqarojë opinionin publik lidhur me çështjet e ngritura dhe të diskutuara në emisionin “Kallxo Përnime” i transmetuar në RTV Dukagjini, me datë 8 qershor 2022. Në veçanti duhet të sqarojmë deklaratën e ish Drejtorit të RTK-së, z. Ngadhnjim Kastrati, duke cituar deklaratën se “Auditorja e Përgjithshme, Vlora Spanca, nuk e ka publikuar Raportin e Auditimit për RTK-në për vitin 2019”, prandaj theksojmë se:

• Në vitin 2019, Vlora Spanca, mbante pozitën e Ndihmës Auditores së Përgjithshme dhe jo atë të Zëvendës Auditorit të Përgjithshëm;
• Auditimi i performancës për RTK-në me titull “Menaxhimi i Fondeve publike në Radio Televizionin e Kosovës – Pjesa e parë – Procesi i planifikimit dhe raportimit buxhetor”është hartuar dhe dërguar tek Menaxhmenti i Radio Televizionit të Kosovës për komente në Prill të vitit 2019. Komentet e Menaxhmentit të RTK-së janë pranuar dhe diskutuar me subjektin e audituar. Sipas Kornizës ligjore dhe Standardeve Ndërkombëtare të Auditimit përgjegjësitë për miratimin e raportit final të auditimit dhe publikimin e tij i takojnë Auditorit të Përgjithshëm;
• Ish Auditori i Përgjithshëm Besnik Osmani, ka vendosur që ky raport të mos publikohet.
• Sipas nenit 4, pargrafit 3, të Ligjit për Auditorin e Përgjithshëm dhe Zyrën Kombëtare të Auditimit 05/L-055, Auditori i Përgjithshëm ka diskrecion të plotë nëse duhet apo nuk duhet të kryhet një auditim i caktuar; mënyrës si duhet të bëhet një auditim i caktuar; ose përparësisë që i duhet dhënë ndonjë çështje të caktuar, mbi këtë bazë ne nuk i komentojmë vendimet e ish Auditorit të Përgjithshëm.

Me marrjen e mandatit, Auditorja e Përgjithshme Vlora Spanca, ka përfshirë në Planin Vjetor të Punës për sezonën audituese 2021/2022, edhe dy auditime për RTK-në. Raportet e auditimit “Raporti i  Auditimit të  Pasqyrave Vjetore Financiare për  Radio Televizioni i Kosovës (RTK) për vitin 2021” dhe “Menaxhimi i fondeve publike në Radio Televizionin e Kosovës” janë të përfunduara dhe janë publike në uebfaqen e ZKA-së. Këto auditime  kanë identifikuar mangësi thelbësore lidhur me raportimin financiar si dhe në menaxhimin e fondeve publike të dedikuara për burimet njerëzore dhe programet vendore në RTK dhe jepen rekomandime të qarta për Bordin dhe Menaxhmentin e RTK-së me qëllim të përmirësimit të menaxhimit dhe performancës së këtij institucioni. Poashtu, konfirmojmë se kemi pranuar ftesën nga Kallxo.com për të marrë pjesë në emision, por për shkak të volumit të madh të punës në finalizimin e auditimeve kjo ishte e pamundur. Gjithashtu vlerësojmë korrektësinë e gazetarëve në komunikim me ZKA-në lidhur me deklaratat në këtë emision.

-Të dhënat personale të qytetarëve duhet të jenë të mbrojtura dhe mos të ketë ndërprerje të shërbimeve elektronike Zyra Kombëtare e Auditimit (ZKA)  ka publikuar raportin e auditimit të teknologjisë së informacionit “Sistemi Informativ i Gjendjes Civile në Agjencinë e Regjistrit Civil”.  Ky auditim kishte për qëllim vlerësimin e administrimit, sigurisë, integritetit si dhe menaxhimin e të dhënave në sistemin informativ të gjendjes civile të Republikës së Kosovës. Pavarësisht zhvillimeve dhe avancimit të vazhdueshëm në Sistemin Informativ të Gjendjes Civile, rezultatet e auditimit kanë treguar se Agjencia e Regjistrit Civil (ARC) nuk ka të vendosur mekanizma të përshtatshëm dhe funksional të Qeverisjes së Teknologjisë së Informacionit. Struktura dhe kontrollet në operacionet e TI-së nuk janë përcaktuar mirë duke ekspozuar kështu organizatën ndaj rrezikut për arritjen e objektivave, sigurimin e vazhdimësisë së operimit të sistemeve informative dhe shfrytëzimin e pajisjeve elektronike. Ndonëse në vazhdimësi ARC-ja ka bërë përpjekje për ta përmirësuar gjendjen, ZKA, ka konkluduar se kjo Agjenci, në raste të caktuara nuk ka kontrolle të mjaftueshme dhe monitorim për të mbrojtur sigurinë e informacionit të Sistemit të Gjendjes Civile (SGJC) në rrjete si dhe nuk ka kontrolle në qasjen e përdoruesve në sisteme, duke rritur rrezikun e ndërhyrjeve të paautorizuara në sisteme, ndërprerjen e shërbimeve, rrjedhjen e informacionit dhe mos sigurimin e mbrojtjes së të dhënave personale. Po ashtu ARC-ja në mungesë të një strukture të qartë të funksionit të TI-së, nuk ka arritur të përcaktoj rolet dhe përgjegjësitë për menaxhimin dhe administrimin e sistemeve të informacionit duke shkaktuar dyfishim dhe konflikt të përgjegjësive. Auditimi ka venë në pah se sistemi për mbrojtjen dhe sigurinë e informacionit që zbatohet në ARC nuk garanton mjaftueshëm vazhdimësinë e sistemit dhe integritetin e të dhënave në çdo kohë. Po ashtu, ekziston rreziku që në rast të ndonjë fatkeqësie natyrore apo dështimit të sistemit, ARC-ja nuk mund t’i rikthejë të dhënat e nevojshme kritike në kohë optimale duke rritur rrezikun e humbjes së të dhënave dhe dhënies së shërbimeve. Gjithashtu, konsullatat në kuadër të Ministrisë së Punëve të Jashtme dhe Diasporës, dhe Komuna e Prishtinës si përdorues të sistemit nuk garantojnë të kenë ruajtur si duhet integritetin dhe konfidencialitetin e të dhënave të vendosura në sistem. Sipas gjetjeve të këtij auditimi, kontrollet e aplikacionit që zbatohen në SGjC, nuk sigurojnë se në sistem vendosen dhe azhurnohen vetëm të dhëna të sakta dhe të vlefshme. Për rrjedhojë, ka qytetarë të cilët janë të regjistruar nga dy herë,  janë të pajisur me dy numra personal si dhe ka qytetarë të regjistruar me numër të njëjtë të Librit të Regjistrit Civil. Gjithashtu, ka mungesë të ndërlidhjes së SGjC-së me bazën e të dhënave të Agjencisë Kadastrale për regjistrim të adresës. Lidhur me këtë auditim, Auditorja e Përgjithshme, Vlora Spanca, ka kërkuar vëmendjen e institucioneve përgjegjëse që t’i ndërmarrin veprimet e nevojshme për të siguruar se të dhënat personale të qytetarëve janë të mbrojtura, siç kërkohet me legjislacionin në fuqi, si dhe vazhdimësia e pandërprerë e shërbimeve elektronike për qytetarët është e sigurt. Me qëllim të përmirësimit të shërbimeve të teknologjisë së informacionit, Zyra Kombëtare e Auditimit përmes raportit të auditimit ka dhënë 27 rekomandime për Ministrinë e Punëve të Brendshme dhe Agjencinë e Regjistrit Civil, përfshirë këtu një për Agjencinë e Shoqërisë së Informacionit, tri për Ministrinë e Punëve të Jashtme dhe Diasporës si dhe tri për komunën e Prishtinës dhe Prizrenit. Raportin e plotë të auditimit të teknologjisë së informacionit “Sistemi Informativ i Gjendjes Civile në Agjencinë e Regjistrit Civil” e gjeni këtu.  

Sot, Komisioni për Buxhet, Punë dhe Transfere (KBPT) ka vazhduar punimet nga mbledhja e së premtes, 3 qershor 2022, ku në rend të ditës përveç tjerash ishte edhe votimi i  Raportit Vjetor Financiar i Zyrës Kombëtare të Auditimit (ZKA) për vitin 2021 si dhe shqyrtimi i kërkesës së ZKA-së për vendosjen në objekt publik. Auditorja e Përgjithshme, Vlora Spanca, në mbledhjen e së premtes ka prezantuar dhe arsyetuar në mënyrë të detajuar raportin, duke u fokusuar në strukturën e buxhetit, qëllimet e përdorimit dhe rezultatet e arritura. Znj. Spanca ka bërë me dije se krahasuar me vitin paraprak, si dhe në bazë të një analize të përgjithshme të shpenzimeve dhe përmbushjes së detyrave audituese sipas Planit Vjetor të Auditimit, gjatë vitit 2021, shpenzimet janë më të ulëta për rreth 11 për qind. Në uljen e shpenzimeve ka ndikuar përfundimi i projektit “Softueri për menaxhimin e auditimit - SITA” si dhe situata e krijuar nga pandemia COVID-19, ku në masë të madhe shpenzimet janë kufizuar, por edhe racionalizuar. Tutje Auditorja e Përgjithshme ka treguar para deputetëve se kategoria ekonomike për Paga dhe mëditje, tërheq përqindjen më të madhe të shpenzimit të ZKA-së prej 80%; Mallra dhe shërbime 17.0%; Shërbimet komunale 1.3%; si dhe Shpenzimet kapitale 1.7%. Znj. Spanca ka thënë se shqetësim serioz vazhdon të jetë qiraja e objektit e cila tërheq përqindjen më të madhe të shpenzimit të kategorisë Mallra dhe Shërbime prej 35.4%. Ajo ka kërkuar nga Kuvendi që ta adresojë këtë çështje në mënyrë që të bëhet një zgjidhje për vendosjen e përhershme të ZKA-së në një objekt shtetëror dhe këto shpenzime të mos jenë barrë as për ZKA-në dhe as për buxhetin e shtetit. Gjithashtu, ajo ka njoftuar se përveç qirasë së objektit, vlerë të theksuar të shpenzimit tërheq edhe mirëmbajtja e sistemit elektronik të auditimit (SITA), i cili mundëson që puna audituese të kryhet me efikasitet dhe cilësi si dhe ofron siguri në procesin auditues. Tutje duke folur për aktivitetin dhe punën e ZKA-së, znj. Spanca ka thënë se nuk ka pasur mundësi të plotësohen nevojat me staf shtesë për shkak të deficiti buxhetor të akumuluar ndër vite. Sipas Auditores së Përgjithshme për të parandaluar trendin e menaxhimit me deficit buxhetor dhe për të vendosur kontrolle adekuate është rishikuar struktura organizative, janë shuar disa pozita të cilat janë konsideruar të panevojshme, janë fuzionuar disa njësi të departamenteve mbështetëse si dhe është formuar një departament i veçantë për planifikimin e punës dhe orientimin strategjik të ZKA-së. Po ashtu Auditorja e Përgjithshme i ka njoftuar deputetët se gjatë vitit 2021, ZKA-ja ka përfunduar dhe publikuar 131 raporte të auditimit, katër më shumë se në vitin paraprak. Në mbledhjen e sotme Komisioni ka miratuar Raportin Vjetor Financiar të Zyrës Kombëtare të Auditimit për vitin 2021, ndërsa si pikë e veçantë e rendit të ditës ka qenë edhe shqyrtimi i kërkesës së Zyrës Kombëtare të Auditimit për vendosjen në objekt publik. Me këtë rast, Auditorja e Përgjithshme, Vlora Spanca, ka kërkuar nga Komisioni që të aprovohet kërkesa e ZKA-së në mënyrë që shpenzimet e përvitshme për qiranë e objektit të mos jenë barrë e vazhdueshme për ZKA-në dhe buxhetin e shtetit. Znj. Spanca gjatë arsyetimit të kësaj kërkese, ka treguar se aktualisht vlera e kontratës mujore për objektin e ZKA-së në lagjen Arbëria, është 13 mijë e 500 euro, ndërsa 162 mijë euro për një vit. Auditorja e Përgjithshme, ka theksuar se kontrata për qira të objektit është pesëvjeçare por mund të ndërpritet kurdo që të gjendet një zgjidhje. “Përkundër adresimit të vazhdueshëm të kësaj çështjeje ende nuk është bërë ndonjë zgjidhje për vendosje të përhershme në një objekt shtetëror. Meqë ZKA-ja është institucion që mbikëqyret dhe mbështetet nga Kuvendi, shfrytëzoj rastin që të kërkoj nga ju adresimin e kësaj çështje, në mënyrë që njëherë e përgjithmonë, kjo zyre të dal nga objektet private”, është shprehur Spanca. “Përveç tjerash, operimi i ZKA-së në objekte me qira e ekspozon këtë Institucion me rrezikim të imazhit dhe pavarësisë se tij për shkak të ndjeshmërisë që bart, roli dhe misioni i tij”, ka theksuar Auditorja e Përgjithshme. Anëtarët e Komisionit njëzëri mbështetën rekomandimin, i cili i dërgohet Kryesisë së Kuvendit, Qeverisë së Republikës së Kosovës dhe Ministrisë së Punëve të Brendshme, që në një afat sa më të shpejtë të gjendet një objekt publik për vendosjen e ZKA-së.

Zyra Kombëtare e Auditimit (ZKA) sot ka publikuar Raportin e  Auditimit të  Pasqyrave Vjetore Financiare për  Radio Televizioni i Kosovës (RTK) për vitin 2021 si dhe Raportin e  auditimit të performancës me temën “Menaxhimi i fondeve publike në Radio Televizionin e Kosovës”. Auditorja e Përgjithshme, Vlora Spanca, lidhur me këto raporte ka theksuar se kërkohen veprime të menjëhershme nga RTK-ja për adresimin e rekomandimeve të dhëna meqë auditimet e kryera në Radio Televizionin e Kosovës kanë identifikuar mangësi thelbësore lidhur me raportimin financiar si dhe në menaxhimin e fondeve publike të dedikuara për burimet njerëzore dhe programet vendore. “Fondet publike duhet të menaxhohen me kujdes dhe përgjegjshmëri të plotë dhe raportimi financiar duhet të reflektojë prezantimin e drejtë dhe të vërtetë të pozitës financiare të Radio Televizionit të Kosovës”, ka deklaruar znj. Spanca. Në raportin e auditimit për Pasqyrat Vjetore Financiare të RTK-së për vitin 2021 është dhënë Opinion i kundërt i auditimit, ndërsa për transaksionet e kryera në procesin e ekzekutimit të buxhetit të RTK-së  është dhënë Konkluzion i Kualifikuar. Çështjet që kanë ndikuar në dhënien e Opinionit të Kundërt kanë të bëjnë me parregullsitë  në kompensimin e kontratave, mospranimin e letër konfirmimeve nga furnitorët, mënyrën e trajtimit të pasurive të paprekshme, trajtimin jo të duhur të obligimeve ndaj furnitorëve, pagesa të parregullta për shujtat etj. Ndërsa, çështja që ka ndikuar në dhënien e Konkluzionit të Kualifikuar ka të bëjë me pagesat e parregullta për shtesat dhe shpërblimet e punëtorëve të RTK-së. Përderisa çështjet  tjera kyçe të menaxhimit financiar dhe kontrolleve, janë shoqëruar me mangësi  dhe parregullsi siç janë: mos shpalosja e padive gjyqësore, mos prezantimi i plotë i pasurive në regjistrin e pasurive, etj. Për të adresuar këto çështje, në këtë raport, janë dhënë 17 rekomandime për Bordin dhe Menaxhmentin e Radio Televizionit të Kosovës. Ndërsa Raporti i auditimit të performancës “Menaxhimi i fondeve publike në Radio Televizionin e Kosovës”, ka mbuluar aspektin e burimeve njerëzore, duke përfshirë stafin aktual, nevojat për rekrutim të stafit shtesë, dhe angazhimin e bashkëpunëtorëve të jashtëm. Gjithashtu është mbuluar edhe kontraktimi i  programeve të prodhuara vendore nga producentë të jashtëm. Ky auditim përfshinë periudhën 2019-2021. Auditimi ka konstatuar se kontrolli i dobët mbi menaxhimin e stafit të rregullt duke mos respektuar edhe vendimet e Bordit nga ana e menaxhmentit, i ka kushtuar Radio Televizionit të Kosovës keq menaxhim financiar në vlerë prej 806,898 euro për tre vite. Rezultatet e auditimit tregojnë se angazhimi i stafit të rregullt nuk ishte bërë sipas projeksioneve buxhetore dhe nuk ishin respektuar procedurat e rekrutimit. Mbi 70% e angazhimeve të punëtorëve janë lidhur për pozita të rregullta pa një proces transparent dhe konkurrues duke mos shpallur konkurs publik, në anën tjetër këta persona nuk kanë gëzuar të drejtat e punëtorëve të rregullt si pushimin vjetor, shujta etj.  Sistemimi dhe avancimi i stafit të Radio Televizionit të Kosovës është përcjell me mangësi të shumta, në raste të caktuara duke shpërfillur vendimet e Bordit dhe  shkaktuar kosto shtesë. Gjithashtu, nuk është bërë vlerësim i detajuar për nevojat e programeve të jashtme nga drejtorët programor dhe nuk janë marrë për bazë disa nga kriteret për përzgjedhjen e këtyre programeve. Me qëllim që RTK-ja të krijojë një sistem të përshtatshëm i cili siguron në mënyrë efektive menaxhimin e stafit dhe programeve vendore, në raportin e auditimit të performancës “Menaxhimi i fondeve publike në Radio Televizionin e Kosovës”, ZKA-ja ka dhënë nëntë rekomandime për Bordin dhe Menaxhmentin e RTK-së. Raportin e plotë të auditimit për Pasqyrat vjetore financiare të Radio Televizionit të Kosovës për vitin 2021 e gjeni këtu. Raportin e plotë të auditimit të performancës “Menaxhimi i fondeve publike në Radio Televizionin e Kosovës” e gjeni këtu.  

Raporti Vjetor i Performancës së Zyrës Kombëtare të Auditimit (ZKA) për vitin 2021 është shqyrtuar të martën nga Komisioni për Mbikëqyrjen e Financave Publike (KMFP) i Kuvendit të Republikës së Kosovës, ku Auditorja e Përgjithshme, Vlora Spanca, ka prezantuar në mënyrë të detajuar aktivitetet, të arriturat dhe sfidat e ZKA-së gjatë vitit 2021, si dhe i është përgjigjur interesimit të deputetëve për çështjet e parashtruara. Auditorja e Përgjithshme, Vlora Spanca, ka deklaruar se pavarësisht sfidave, ZKA-ja ka arritur t’i përmbush të gjitha kërkesat dhe afatet ligjore për punën audituese dhe rezultatet përkatëse, duke publikuar 131 raporte të auditimit, katër (4) auditime më shumë se sa në vitin paraprak dhe me cilësi të lartë profesionale. “Për vitin 2021, janë kryer 116 auditime të pasqyrave vjetore financiare, objektivë e të cilave ishte të ofrojmë siguri të arsyeshme nëse pasqyrat financiare si tërësi nuk përmbajnë keqdeklarime materiale, si dhe të ofrojmë opinionin e auditimit në lidhje me këto pasqyra. Përveç, opinionit, ne kemi shprehur konkluzionin e auditimit për pajtueshmërinë me legjislacionin e zbatueshëm përkatës. Këto auditime kanë përfshirë auditimin e pasqyrave vjetore financiare të organizatave buxhetore përfshirë nivelin qendror, nivelin lokal dhe institucionet e pavarura, ndërmarrjet publike si dhe projektet e financuara nga donatorë siç janë Banka Botërore dhe Agjencia Suedeze për Zhvillim”, ka deklaruar znj. Spanca. Ajo ka shtuar se gjatë vitit 2021, ZKA ka kryer edhe 13 auditime të performancës përmes të cilave ka promovuar efikasitetin, llogaridhënien, efektivitetin, vlerën për para dhe transparencën në administratën publike. “Auditimet e performancës kanë mbuluar fusha me interes për qytetarët, Kuvendin e Kosovës dhe palët e tjera të interesit. Fokus i auditimeve ishte: zhvillimi ekonomik, mirëqenia sociale, shëndetësia, mjedisi dhe siguria, teknologjia e informacionit si dhe fusha e prokurimit publik”, ka theksuar znj. Spanca. Tutje Auditorja e Përgjithshme i ka njoftuar deputetët se çështjet kryesore të dala nga rezultatet e auditimeve për vitin raportues, kanë të bëjnë me cilësinë e raportimit; planifikimin dhe realizimin e buxhetit; kontrollet e vlefshmërisë së të dhënave në SIMFK. Gjithashtu, ka shtuar se këto rezultate kanë të bëjnë edhe me klasifikimet e shpenzimeve; efikasitetin në shpenzimin e fondeve nga borxhet publike; menaxhimin e llogarive të arkëtueshme; detyrimet e pa paguara dhe detyrimet kontingjente;  regjistrimin, prezantimin dhe trajtimin jo adekuat të pasurive; raportimin financiar me mangësi të theksuar në ndërmarrje publike, si dhe zbatimin e rekomandimeve. “Auditimet kanë rezultuar me një numër të konsiderueshëm të rekomandimeve për përmirësimin e menaxhimit të financave publike, dhe shfrytëzimin e fondeve publike me efikasitet, efektivitet dhe arritjen e vlerës për para”, është shprehur znj. Spanca, duke theksuar se përmes rekomandimeve praktike, ZKA-ja ka shtrirë më tej ndikimin e saj, ku është vërejtur një progres i lehtë në rritjen e shkallës së zbatimit të rekomandimeve të auditimit. Para deputetëve, Auditorja e Përgjithshme ka treguar se pasi ka marrë mandatin për herë të parë ZKA-ja ka filluar me auditimin e informatave te klasifikuara me ligj. Duke folur për performancën e ZKA-së gjatë vitit 2021, Auditorja e Përgjithshme, ka treguar se paralelisht me realizimin e planit të auditimit, është avancuar metodologjia për auditime financiare dhe të pajtueshmërisë si dhe ka hyrë plotësisht në funksion digjitalizimi i punës audituese. Kurse, për të rritur përgjegjshmërinë në sektorin publik, znj. Spanca ka theksuar se ZKA-ja në 2021-në ka dërguar 52 raste me elemente potenciale të veprave penale, mashtrimit dhe korrupsionit në Prokurori të Shtetit si dhe ka ofruar informacione për raste të natyrës se tillë. Ndërkaq, në fushën e bashkëpunimit ndërkombëtar gjatë vitit 2021, ZKA-ja ka marrë pjesë në aktivitete të organizatave ndërkombëtare si: INTOSAI, EUROSAI dhe atyre regjionale, ndërsa është përmbyllur me sukses zbatimi i projektit të binjakëzimit “Fuqizimi i mëtejmë i ndikimit të Zyrës Kombëtare të Auditimit të Kosovës” me Institucionin Suprem të Auditimit të Polonisë, i financuar nga Bashkimi Evropian. Po ashtu, ka theksuar se ka vazhduar bashkëpunimi me Zyrën Kombëtare të Auditimit të Suedisë në fusha të ndryshme të zhvillimit institucional, me theks në fushën e auditimit të performancës. Deputetët e këtij Komisioni, znj. Spanca i ka njoftuar në mënyrë të hollësishme edhe për menaxhimin financiar dhe administrativ të ZKA-së, burimet njerëzore, zhvillimin profesional të stafit si dhe komunikimin dhe bashkëpunimin me publikun dhe palët e interesit. Më këtë rast Auditorja e Përgjithshme, Vlora Spanca, i ka siguruar anëtarët e Komisionit se Zyra Kombëtare e Auditimit do të përmbush mandatin e vet kushtetues dhe ligjor duke i ofruar Kuvendit të Republikës së Kosovës auditime cilësore dhe profesionale. Nga ana tjetër deputetët e Kuvendit të Republikës së Kosovës, njëherësh anëtarë të Komisionit për Mbikëqyrjen e Financave Publike pasi kanë vlerësuar punën e ZKA-së gjatë periudhës raportuese kanë ngritur për diskutim çështje të ndryshme që ndërlidhën më aktivitetet në veçanti ato audituese të ZKA-së dhe kanë parashtruar pyetje të cilave znj. Spanca u është përgjigjur. Ndër çështjet për të cilat Deputetet ishin të interesuar të dinin, kanë të bëjnë me: auditimet e ndërmarrjeve publike, veçanërisht atyre të audituara për herë të parë, arsyet për dhënie të opinioneve, cilësinë e auditimeve të kontraktuara përmes shërbimeve të jashtme, adresimi i rasteve me elemente potenciale për mashtrim, masat që duhet të ndërmerren për rritjen e imazhit publik të ZKA-së, çështjet e pagesave të punonjësve në mungesë të pjesëmarrjes në punë, etj. Ndër të tjera u kërkua që në përputhje me mandatin kushtetues dhe ligjor të Auditorit të Përgjithshëm të konsiderohen auditime më ndikim në buxhetin e shtetit, ndër të cilat u theksua, auditimi i kontratave me negocim dhe atyre për shërbime të veçanta. Gjithashtu, në takim u theksua nevoja edhe për forcimin e komunikimit midis Kuvendit dhe ZKA-së, në veçanti pas vendimeve të Kuvendit për të adresuar rekomandimet dhe masat e duhura ndaj institucioneve publike, në mënyrë që ZKA të jetë e informuar edhe për veprimet dhe rezultatet pasuese nga ana e Kuvendit për adresimin e llogaridhënies në zbatimin e rekomandimeve nga institucionet publike. 

Aktivitete të shumta janë mbajtur edhe gjatë ditës së tretë të post Kongresit të EUROSAI-t, ndër të cilat duhet të veçohen pritja nga presidenti i Republikës Çeke, takimi i krerëve të Institucioneve Supreme të Auditimit (ISA) për të diskutuar Planin Strategjik të EUROSAI-t 2024-2030, si dhe ekspozita e hapur e produkteve dhe prezantimi i të arriturave nga ISA-t. Auditorja e Përgjithshme e Republikës së Kosovës, Vlora Spanca, Zëvendës Auditori i Përgjithshëm, Bezad Halilaj dhe krerët e tjerë të Institucioneve Supreme të Auditimit (ISA) nga vendet e Evropës janë pritur të martën në takim nga presidenti i Republikës Çeke, z. Miloš Zeman. Gjatë këtij takimi presidenti çek ka mirëpritur udhëheqësit e Institucioneve Supreme të Auditimit me të cilët ka diskutuar për rëndësinë e auditimit të jashtëm brenda sistemit kushtetues, si dhe për përfitimet e bashkëpunimit ndërkombëtar në fushën e auditimit. Ky takim është realizuar pas përfundimit të punimeve të post Kongresit të EUROSAI-t ku drejtuesit e Institucioneve Supreme të Auditimit për tri ditë më radhë në kuadër të dhjetëra punëtorive kanë diskutuar tema të rëndësishme të auditimit të jashtëm si dhe kanë bërë rrjetëzimin dhe shkëmbimin e përvojave të tyre. Të pranishmit kanë vlerësuar se post Kongresi i EUROSAI-t ka qenë një mundësi e mirë për të demonstruar potencialin e institucioneve supreme të auditimit dhe fuqinë e tyre. Drejtuesit e Institucioneve Supreme të Auditimit solidarizohen me Ukrainën, thonë se në mungesë të paqes është e vështirë të flitet për zhvillimin dhe arritjen e qëllimeve globale Në takimin e veçantë të drejtuesve të organeve më të larta të auditimit njëherësh anëtarë të EUROSAI-t, ku ishin pjesë edhe Auditorja e Përgjithshme dhe Zëvendës Auditori i Përgjithshëm i Kosovës, është diskutuar plani Strategjik i EUROSAI-t 2024-2030. Me këtë rast Presidenti i EUROSAI-t, ka ftuar kryetarin e Dhomës së Llogarive të Ukrainës, Valeriy Patskan, që para homologëve evropian të paraqes situatën në vend dhe dëmet e shkaktuara nga agresioni ushtarak rus si dhe pengesat për arritjen e objektivave të zhvillimit të qëndrueshëm. Ai ka kërkuar që sa më shpejt midis prioriteteve të EUROSAI-t, të identifikohen përpjekjet e përbashkëta për të vlerësuar ndikimin global të sulmit të Rusisë në Ukrainë, vlerësimet e dëmeve të luftës, duke thënë se shkalla e dëmit nga kjo luftë është e vështirë të vlerësohet. “Presidenti i Ukrainës ka krijuar tashmë një grup pune për të kontrolluar dëmet, humbjet e shkaktuara në Ukrainë dhe qeveria ka hartuar një urdhër për vlerësimin e dëmit. Në këtë drejtim punon edhe Dhoma e Llogarive. Në të ardhmen e afërt do të kryhen një sërë analizash sektoriale. Rezultatet e tyre do të ndihmojnë në formimin e një opinioni auditimi mbi vlerësimin e qeverisë për madhësitë dhe format e dëmeve direkte dhe indirekte të shkaktuara nga agresioni i armatosur”, është shprehur Patskan. Ai ka thënë se nga komuniteti i EUROSAI-t Ukraina ka nevojë për mbështetje metodologjike. Të pranishmit kanë bashkë ndjerë me homologun e tyre ukrainas për zhvillimet atje, duke thënë se në mungesë të paqes është e vështirë të flitet për zhvillimin global dhe arritjen e qëllimeve globale. Presidenti i EUROSAI-t Miloslav Kala, me rastin e përfundimit të post Kongresit ka falënderuar mysafirët për pjesëmarrje, atmosferën miqësore dhe për ndarjen e njohurive. Delegacioni i ZKA-së pritet në takim nga ambasadorja e Kosovës në Çeki Gjatë qëndrimit në Pragë, Auditorja e Përgjithshme, Vlora Spanca, me bashkëpunëtor është pritur në takim edhe nga ambasadorja e Republikës së Kosovës në Çeki, Albesjana Iberhysaj Kapitaj. Me këtë rast znj. Spanca e ka njoftuar ambasadoren për punën audituese, sfidat dhe rezultatet e auditimit. Në veçanti znj Spanca ka theksuar rëndësisë e pjesëmarrjes së Kosovës në këtë ngjarje dhe peshën që ka EUROSAI si organizatë evropiane e ISA-ve në të cilën ZKA është anëtare e  kësaj organizate, e mundësuar kjo edhe me ndihmën edhe të shtetit çek. Diplomatja kosovare e ka falënderuar znj. Spanca për vizitën, si dhe ka përgëzuar për punën e Zyrës Kombëtare të Auditimit për një menaxhimin më të mirë  të parasë publike përmes auditimeve, respektivisht zbatimit të rekomandimeve të auditimit.