Lajmet

Komisioni për Mbikëqyrje të Financave Publike i Kuvendit të Republikës së Kosovës, ka zhvilluar një vizitë pune në  Zyrën Kombëtare të Auditimit (ZKA) me qëllim të njohjes më për së afërmi me ambientin e punës së auditorëve të jashtëm si dhe kapacitetet dhe burimet që Zyra Kombëtare e Auditimit ka në dispozicion për të përmbushur detyrat dhe mandatin e vet kushtetues. Auditori i Përgjithshëm, Besnik Osmani, ka informuar anëtarët e Komisionit për aktivitetet audituese në kuadër të realizimit të planit vjetor të auditimit, objektivat strategjike të ZKA-së, zhvillimin e kapaciteteve audituese të ZKA-së si dhe përgatitjet për anëtarësim në organizatat ndërkombëtare të institucioneve supreme të auditimit si ONISA dhe EUROSAI. Z. Osmani ka theksuar edhe një herë që Zyra Kombëtare e Auditimit, përmes auditimeve profesionale,  do t'i ofrojë Kuvendit informata të sakta dhe të qarta lidhur me përdorimin e parasë publike nga administrata e shtetit dhe do të ndihmojë Qeverinë në përmirësimin e efikasitetit të ofrimit të shërbimeve publike në nivel kombëtar dhe lokal. Anëtarët e Komisionit për Mbikëqyrje të Financave Publike kanë vlerësuar lartë punën e Zyres Kombëtare të Auditimit dhe kanë përgëzuar auditorët e jashtëm për profesionalizimin që kanë treguar në vazhdimësi. Ata kanë theksuar se puna e Zyrës Kombëtare të Auditimit i ndihmon Kuvendit për të marrë vendime të drejta dhe për të mbajtur Qeverinë llogaridhënëse. Anëtarët e Komisionit kanë shprehur interesimin që të kenë takime më të shpeshta me ZKA-në gjatë këtij viti në mënyrë që të rritet cilësia e punës së Komisionit në rishikimin e raporteve të auditimit dhe në këtë mënyrë të rritet llogaridhënia dhe përgjegjësia në administratën publike. Gjatë takimit u zhvillua diskutim i hapur në mes të anëtarëve të Komisionit dhe menaxhmentit të ZKA-së, me qëllim të intensifikimit të bashkëpunimit, koordinimit të dorëzimit të raporteve të auditimit në Kuvend dhe shqyrtimin e tyre me kohë nga Komisioni.

Në kuadër të investimit në edukimin e vazhdueshëm të auditorëve në ZKA kanë filluar trajnimet profesionale, nga data 24 janar deri me 15 shkurt 2017, auditorët e Zyrës Kombëtare të Auditimit do të ndjekin trajnimet profesionale, sipas planit vjetor të trajnimeve. Qëllimi i trajnimeve është freskimi dhe azhurnimi i njohurive dhe zhvillimi i shkathtësive teknike dhe shkathtësive të buta dhe menaxheriale. Përveç tjerash në fokus të trajnimeve do të jetë trajtimi i temave  për njohjen e entitetit dhe vlerësimi i rrezikut të vetvetishëm, ndryshimet në bazën ligjore dhe rregullative, kontabiliteti akrual dhe qasja e auditimit të ndërmarrjeve publike si dhe auditimi i pajtueshmërisë dhe materialiteti. Zyra Kombëtare e Auditimit, për nevoja të veta dhe mirëmbajtje të zhvillimit të vazhdueshëm profesional, zhvillon planin vjetor të trajnimeve. Trajnimet realizohen në dy faza, e para gjatë muajve janar - shkurt dhe e dyta korrik - shtator të çdo viti.  Përveç trajnerëve vendor, trajnimet mbahen edhe nga ekspertë të Zyrës Kombëtare të Auditimit të Suedisë.  

Ministri i Financave Avdullah Hoti dhe Auditor i Përgjithshëm Besnik Osmani kanë nënshkruar sot Marrëveshjen për bashkëpunim ndërmjet Ministrisë së Financave dhe Zyrës Kombëtare të Auditimit, e cila ka për qëllim të lehtësoj bashkëpunimin dhe bashkërendimin e aktiviteteve të palëve sipas fushë-veprimtarisë së caktuar me qëllim të ofrimit të të dhënave për interesa të përbashkëta. Kjo marrëveshje konfirmon edhe një herë angazhimin e Ministrisë së Financave dhe Zyrës Kombëtare të Auditimit, për thellimin e bashkëpunimit ndër institucional që synon shkëmbimin e të dhënave zyrtare, Zhvillimin e një sistemi modern, funksional dhe efektiv të menaxhimit të financave publike, si dhe rritjen e llogaridhënies së menaxhmentit të organizatave buxhetore përmes rritjes së efikasitetit dhe efektivitetit të aktiviteteve audituese. Përmes kësaj marrëveshje do të krijohet një kuadër i cili do të shtoj vlerën, ndikimin dhe përfitimet e auditimeve të kryera duke u siguruar në të njëjtën kohë që auditimi i brendshëm dhe auditimi i jashtëm të kryhen me përgjegjësi dhe të arrijnë rolet përkatëse. Zyra Kombëtare e Auditimit dhe strukturat përkatëse të Ministrisë së Financave, përmes kësaj marrëveshje marrin përsipër të informojnë  reciprokisht njëri-tjetrin mbi rezultatet e arritura në përfundim të misioneve audituese të iniciuara mbi bazën e të dhënave të marruar nga pala tjetër.

Zyra Kombëtare e Auditimit të Kosovës bashkë me Misionin e Organizatës për Siguri dhe Bashkëpunim në Evropë (OSBE) në Kosovë, sot kanë organizuar punëtorinë për vlerësimin e performancës financiare në ofrimin e shërbimeve dhe llogaridhënies në nivel lokal. Auditori i Përgjithshëm, z. Besnik Osmani, në fjalën e tij në hapje të kësaj punëtorie, foli për procesin e auditimit dhe rëndësinë e diskutimit dhe adresimit të rekomandimeve të dhëna në raportet e auditimit. Ndihmës Auditori i Përgjithshëm, z. Qerkin Morina,  në mënyrë të detalizuar ka prezantuar sfidat kryesore të raportimit financiar, sfidat buxhetore dhe sfidat e prokurimit publik me të cilat janë përballur komunat gjatë vitit 2015. Pjesë e trajtimit ishin edhe opinionet e auditimit dhe niveli i zbatimit të rekomandimeve në vitet paraprake. Përveç kësaj, në mënyrë analitike janë prezantuar edhe treguesit kyç të performancës financiare nga tetë fushat kryesore: Investimet kapitale, Të hyrat vetjake, Shpenzimet e reprezentacionit, telefonisë dhe derivateve, Donacionet e jashtme, Kontratat për shërbime të veçanta, Detyrimet e pa paguara dhe Llogaritë e arkëtueshme, Lejet ndërtimore dhe Subvencionimi i studentëve. Krahas gjetjeve të auditimit për vitin 2015, janë dhënë edhe rekomandimet adekuate për masa përmirësuese në vitet e ardhme Kjo punëtori ka për qëllim diskutimin e çështjeve që ndërlidhen me funksionimin e institucioneve komunale, performancën e tyre financiare dhe llogaridhënien ndaj qytetarëve, me fokus të veçantë zbatimin e rekomandimeve që dalin nga raportet e auditimit për komunat. Në këtë punëtori, përfaqësues të pushtetit lokal dhe atij qendror si dhe të Asociacionit të Komunave dhe Ministrisë së Administrimit të Pushtetit Lokal, patën rastin të diskutojnë për përparimin e shënuar dhe sfidat me të cilat ballafaqohen Komunat.

Auditori i Përgjithshëm i Kosovës, z. Besnik Osmani, ka pritur në takim njoftues, Shkëlqesinë e tij z. Per Strand Sjaastad, Ambasador i Norvegjisë në Kosovë.

Auditori i Përgjithshëm e ka informuar ambasadorin Sjaastad, me aktivitetet audituese si dhe objektivat e tij strategjike, të Zyrës Kombëtare të Auditimit, në funksion të përmirësimit të vazhdueshëm të qeverisjes dhe llogaridhënies në institucionet publike të Kosovës. .  Po ashtu, z. Osmani e ka uruar Ambasadorin për detyrën e marrë dhe i ka shprehur vullnetin dhe dëshirën për të vazhduar bashkëpunimin.

Ambasadori Sjaastad,  ka shprehur gatishmërinë e tij dhe vendit të tij, për të përkrahur  Auditorin e Përgjithshëm dhe Zyrën Kombëtare të Auditimit.  Ai ka theksuar përkushtimin që Qeveria e Norvegjisë ka në mbështetjen e Kosovës në sigurimin e qeverisjes së mirë dhe forcimin e mëtutjeshëm të menaxhimit të mirë dhe kontrollit të financave publike.

 

 

Dr. Harib Saeed Al Amimi dhe Z. Besnik Osmani

Auditori i Përgjithshëm i Kosovës, Besnik Osmani, me bashkëpunëtorë, mori pjesë në punimet e Kongresit të 22-të të Organizatës Ndërkombëtare të Institucioneve Supreme të Auditimit (ONISA).  Kongresi i 22-të i ONISA-s u mbajt në Abu Dhabi të Emirateve të Bashkuara Arabe nga data 7-11 dhjetor 2016. Tema kryesore e këtij Kongresi ishte: "Si Organizata Ndërkombëtare e Institucioneve Supreme të Auditimit mund të kontribuojë në agjendën e OKB-së 2030 për zhvillim të qëndrueshëm, qeverisje të mirë dhe forcimin e luftës kundër korrupsionit?".

Kongresi mori një sërë vendimesh, miratoi plotësim-ndryshimin e një numri standardesh të auditimit, zgjodhi kryetarin dhe anëtarët e Bordit drejtues si dhe miratoi Deklaratën e Abu Dhabit.

Gjatë zhvillimit të punimeve të Kongresit, Auditori i Përgjithshëm i Kosovës, z. Osmani ka zhvilluar takime me drejtues të ONISA-s dhe homologë nga vende të ndryshme të botës. Me këtë rast ai takoi kryetarin e ri të Bordit drejtues të ONISA-s Dr. Harib Saeed Al Amimi, i cili është njëkohësisht edhe President i Institucionit Shtetëror të Auditimit të Emirateve të Bashkuara Arabe, Sekretaren e përgjithshme të ONISA-s Dr. Margit Kraker, njëkohësisht edhe Presidente e  Gjykatës së Auditorëve të Republikës së Austrisë, anëtarin e Bordit drejtues të ONISA-s, z. Krzysztof Kwiatkowski, njëkohësisht edhe President i Zyrës Supreme të Auditimit të Polonisë, Presidentin e Gjykatës Evropiane të Auditorëve, z. Klaus-Heiner Lehne, ish-Presidentin e Gjykatës Evropiane të Auditorëve dhe Presidentin e Gjykatës së Auditorëve të Portugalisë, z. Vitor Caldeira, Drejtorin e përgjithshëm të Iniciativës për Zhvillim të ONISA-s, z. Einar Gorrissen, Presidentin e Zyrës Shtetërore të Auditimit të Hungarisë z. László Domokos, Kryetarin e Këshillit të Lartë Shtetëror të Shqipërisë, z. Bujar Leskaj, Zëvendës Auditorin e Përgjithshëm të Suedisë, z. Magnus Lindell.

Gjatë këtyre takimeve z. Osmani ka biseduar për mundësitë e bashkëpunimit dhe shkëmbimin e përvojave specifike bilaterale me organizatat simotra si dhe për përfshirjen e Zyres Kombëtare të Auditimit në aktivitetet e ONISA-s, programet e Iniciativës për Zhvillim të ONISA-s, si dhe projektet e Gjykatës Evropiane të Auditorëve. Në këto takime, bashkëbiseduesit e z. Osmani kanë treguar një gatishmëri të plotë për të ndihmuar Zyrën Kombëtare të Auditimit që të integrohet në projekte të rëndësishme ndërkombëtare në fushën e auditimit.

Kjo është hera e parë që Zyra Kombëtare e Auditimit merr pjesë në një Kongres të ONISA-s, anëtare e së cilës aspiron të bëhet në të ardhmen. ONISA është një organizatë autonome, e pavarur dhe jo-politike me status special konsultativ në Këshillin Ekonomik dhe Social të Kombeve të Bashkuara dhe përfaqëson 194 institucione supreme të auditimit nga mbarë bota. Sekretariati i përgjithshëm i ONISA-s ka selinë në Vjenë.

 

 

Zyra e Kombëtare e Auditimit ka publikuar raportin e auditimit të performancës "Qëndrueshmëria e masave kombëtare për mbrojtjen e mjedisit" Ky auditim ka për qëllim rritjen e interesimit publik për rëndësinë e mjedisit jetësor.

Mjedisi i sigurt jetësor dhe mbrojtja e tij, janë çështje vendimtare për shëndetin e qytetarëve dhe zhvillimin e ekonomik të vendit. Subjekt i auditimit tonë është qëndrueshmëria e zbatimit efektiv të masave të vendosura në dokumentin e Planit Kombëtar për Veprim në Mjedis. Ne jemi përqendruar në sfidat e implementimit të masave nga Ministria e Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor, me rolin udhëheqës që ka ajo në raport me objektivat e përcaktuara në Planin Kombëtar për Veprim në Mjedis. Indikacionet tregojnë se mundësitë dhe kapacitetet aktuale që Kosova ka për t'i adresuar sfidat mjedisore janë të kufizuara dhe duhet qasje sistematike institucionale ndaj këtyre çështjeve. Rekomandimi kryesor i dh?n? n? k?t? auditim dhe cili duhet të përmbushet brenda një viti ?sht?: Të rishikohen masat e përcaktuara në Planin Kombëtar për Veprim në Mjedis mbi një analizë reale, duke përcaktuar objektiva reale dhe të arritshme. Me qëllim të përmirësimit  të mëtejshëm të  kost - efektivitetit të politikave në mbrojtjen e mjedisit, ne kemi dhënë edhe 5 rekomandime tjera për tu adresuar sipas një plani afatmesëm 1-3 vjet (shih kap. 6). Raportin e plotë mund ta lexoni në faqen tonë të internetit: www.zka-rks.org

Per 'Rekomandimet e Kuvendit të Republikës së Kosovës lidhur me Raportin Vjetor të Auditimit të Zyrës Kombëtare të Auditimit për vitin 2015' klikoni ketu

 

 

Auditori i Përgjithshëm i Kosovës, Besnik Osmani, me bashkëpunëtorë, do të marrin pjesë në Kongresin e 22-të të Organizatës Ndërkombëtare të Institucioneve Supreme të Auditimit (ONISA).

ONISA është një organizatë autonome, e pavarur dhe jo-politike me status special konsultativ në Këshillin Ekonomik dhe Social të Kombeve të Bashkuara.

Kongresi i 22-të i ONISA-s do të mbahet në Abu Dhabi, Emiratet e Bashkuara dhe do t'i zhvilloj punimet nga data 7-11 dhjetor 2016 me temën kryesore: "Si Organizata Ndërkombëtare e Institucioneve Supreme të Auditimit mund të kontribuojë në agjendën e OKB-së deri në 2030 për zhvillim të qëndrueshëm, qeverisje të mirë dhe forcimin e luftës kundër korrupsionit?"

Kjo është hera e parë që Zyra Kombëtare e Auditimit merr pjesë në një Kongres të ONISA-s, anëtare e së cilës aspiron të bëhet në të ardhmen.

 

 

Fjala e Auditorit të Përgjithshëm të Kosovës, z. Besnik Osmani I nderuar  (Nën) Kryetar i Kuvendit, Të nderuar deputetë, Të nderuar Ministra, Kam kënaqësinë e veçantë të paraqes para Jush Raportin Vjetor të Auditimit për vitin fiskal 2015. Dëshiroj që fillimisht t'ju shpreh falënderimin tim për besimin që më keni dhënë në Mars të këtij viti, duke më zgjedhur si Auditorin e parë të Përgjithshëm - shtetas të Republikës së Kosovës. Ky fakt e rrit edhe më shumë përgjegjësinë time. Të nderuar deputetë, Raporti që po paraqes sot përfshinë opinionin, gjetjet kryesore dhe rekomandimet tona nga puna e kryer nga auditorët e Zyrës Kombëtare të Auditimit përgjatë sezonës së auditimit 2015/16. Opinionet individuale Raporti përmbledh transaksionet në lidhje me të gjitha aktivitetet e institucioneve, me përjashtim të Bankës Qëndrore të Kosovës, Trustit Pensional të Kosovës, Agjensionit Kosovar të Inteligjencës dhe Radio Televizionit të Kosovës. Për të përfunduar këtë raport, ne paraprakisht, kemi audituar dhe publikuar 90 raporte të rregullsisë (auditim i pasqyrave vjetore financiare dhe auditim i pajtushmërisë me rregullat përkatëse) dhe 8 raporteve të performancës (rishikim i vlerës për para të arritur nga përdorimi i burimeve). Gjatë periudhës audituese kemi pasur përkrahje nga Institucionet Supreme të Auditimit të Britanisë së Madhe, të Suedisë dhe të Holandës të cilët kanë ndihmuar ZKA-në për të rritur sigurinë që procesi i auditimit të jetë në pajtueshmëri të plotë me standardet ndërkombëtare të institucioneve supreme të auditimit dhe praktikat më të mira audituese. Në bazë të rezultateve nga puna audituese, na është mundësuar që të japim rekomandime për të promovuar qeverisjen e mirë dhe përmirësuar menaxhimin financiar. Në këto raporte ne kemi dhënë 91 opinione lidhur me Pasqyrat Vjetore Individuale Financiare, më saktësisht: -       30 opinione të pakualifikuara; -       41 opinione të pakualifikuara me theksim të çështjes; -       6 opinione të kualifikuara me theksim të çështjes; -       10 opinione të kualifikuara; dhe -       4 opinione të kundërta. Në këto raporte kemi vendosur  1237 të gjetura dhe kemi dhënë 1200 rekomandime nga të cilat 863 me prioritet të lartë. Të nderuar Deputetë, (Rezultatet pozitive)   Fillimisht, do të doja të theksoja disa zhvillime të rëndësishme pozitive që i kemi evidentuar gjatë vitit 2015 në zhvillimin e raportimit financiar dhe menaxhimin e parasë publike, krahasuar me vitin 2014.

• Është evidentuar performancë më e mirë buxhetore si rezultat i ndryshimit të politikave fiskale, aplikimit të rritjes së normës së TVSH-së dhe akcizës për disa produkte të caktuara, si dhe forcimin e kontrollit në menaxhimin e të hyrave,

• Po ashtu, në raport me vitin 2014 janë rritur të hyrat për 16.6%. Rritja ishte rezultat i inkasimit më të lartë të tatimeve, financimit nga huamarrja dhe financimit të njëhershëm nga Agjencia Kosovare e Privatizimit, si dhe i mbledhjes së të hyrave vetanake.

• Gjatë vitit 2015, Organizatat Buxhetore kanë treguar performancë më të mirë buxhetore në realizimin e pagesave si dhe uljen e obligimeve të papaguara në nivelin lokal.

• Qeveria e Kosovës, ka ndërmarr veprime konkrete për të siguruar regjistrimin e pagesave nga palët e treta në Sistemin Informativ të Menaxhimit të Financave të Kosovës dhe prezantimin e drejtë të tyre - edhe pse ende ekzistojnë mospërputhje, megjithatë ka përmirësim të ndjeshëm.

Opinioni Përkundër këtyre zhvillimeve pozitive, Zyra Kombëtare e Auditimit ka dhënë Opinion të Kualifikuar me Theksim të Çështjes për Raportin Vjetor Financiar për Buxhetin e Kosovës për vitin fiskal 2015. Në fakt, Raporti Vjetor Financiar prezanton një pamje të drejtë dhe të vërtetë në të gjitha aspektet materiale për vitin e përfunduar më 31 dhjetor 2015, përveç efekteve në vijim:

• Qeveria e Kosovës fillimisht, e më pastaj Kuvendi i Kosovës duke miratuar Buxhetin për vitin 2015, kanë keq-klasifikuar në shkallë vendi buxhetimin për mallra e shërbime dhe subvencione e transfere në vlerë prej 23 milion euro duke i trajtuar si investime kapitale. Po, ashtu 2 milion euro të tjera janë keq-klasifikuar nga vet Organizatat Buxhetore - si pasojë e gabimeve dhe aplikimit jo të drejtë të planit kontabël apo përdorimit joadekuat të fondeve në dispozicion, gjatë procesit të ekzekutimit.

Ne poashtu vendosëm për theksim të çështjeve për shkak të:

• shpalosjeve jo të plota dhe të pasakta të pasurive në regjistrin e pasurisë mbi 1,000 €; si dhe

• për mos-shpalosje të plotë të Llogarive të Arkëtueshme.

Deficiti buxhetor   Përveç Opinionit të Auditimit ne kemi dhënë një vlerësim të pajtueshmërisë së kufirit të deficitit buxhetor. Vlen për t'u theksuar se Qeveria, kishte siguruar që deficiti i planifikuar të jetë brenda kufirit të lejuar me Ligjin për Menaxhimin e Financave Publike dhe Përgjegjësive. Nga perspektiva audituese, ne e nënvizojmë si shumë të rëndësishëm rezultatin që ka pasur Qeveria për të mbajtur deficitin në shkallën 1.3% të Bruto Produktit Vendor, për vitin 2015. Të nderuar deputetë, Në vijim dëshiroj të prezantoj para Jush gjetjet për disa fusha të rëndësishme që kërkojnë vëmendjen e Kuvendit dhe të Qeverisë, si: 1.    Menaxhimi i Prokurimit Publik 2.    Menaxhimi i Burimeve Njerëzore 3.    Qeverisja e mirë 4.    Menaxhimi i subvencioneve 5. Performanca në sektorë të caktuar që kanë qenë subjekt i auditimit Po filloj me prokurimin.   1. Menaxhimi i Prokurimit Publik në nivel të organizatave buxhetore   Raportet individuale të auditimit për vitin 2015 kanë treguar që ka akoma mangësi në menaxhimin e prokurimit. Një numër procesesh të aplikuara nga Organizatat Buxhetore nuk janë në pajtim të plotë me kornizën e Ligjit të Prokurimit Publlik. Në vitin 2015 institucionet publike kanë nënshkruar rreth 11 mijë kontrata përmes prokurimit në vlerë prej mbi 400 milion €. Kjo vlerë vë në pah rëndësinë e një kornize prokurimi të menaxhuar mirë për të siguruar maksimizimin e përfitimeve për taksapaguesit. Çështjet kryesore të pajtueshmërisë që janë hasur në shumicën e institucioneve të nivelit qendror dhe lokal janë:

• Vonesa në realizimin e projekteve kapitale

  o   vërehet mungesë e kontrolleve për të siguruar që procedurat e prokurimit kanë filluar me kohë o   nuk është monitoruar në mënyrë efektive implementimi i kontratës në baza kohore o   nuk është bërë harmonizimi i kërkesave për rrjedhë të parasë me fondet në dispozicion.

• Mos respektimi i kërkesave të Ligjit për Prokurim Publik

  o   janë bërë blerje pa procedura të prokurimit, në rastet kur kërkohet të aplikohen ato o   janë shmangur procedurat e hapura të prokurimit dhe janë aplikuar procedurat me kuotim çmimesh apo me vlerë minimale.   Qeveria e Kosovës ka filluar projektin e prokurimit elektronik i cili ka për qëllim të përmirësojë vendimmarrjen, transparencën dhe efikasitetin në zhvillimin e procedurave të prokurimit. Ne e kemi vlerësuar si shumë të dobishëm këtë projekt dhe presim që ai të bëhet sa më shpejtë plotësisht operacional, përfshirë ngritjen e kapaciteteve menaxheriale, njerëzore dhe teknike në agjencitë përgjegjëse qeveritare. Kjo është një mundësi e mirë, për të shmangur disa nga gjetjet që ne i kemi nënvizuar në raportet e deitanishme. 2. Menaxhimi i Burimeve Njerëzore në nivel të organizatave buxhetore Menaxhimi i personelit në nivelin e Organizatave Buxhetore ishte përcjellë me disa parregullsi, si: -       mbulimi i pozitave drejtuese me ushtrues detyre, përtej afateve të përcaktuara me kornizë ligjore -       lidhja e kontratave të shumta për shërbime të veçanta, pa procedura të rekrutimit, si dhe burimet të financimit të paqëndrueshme për këtë kategori derisa në disa raste qëllimet e rekrutimit janë të paqarta. Ne kemi evidentuar 1300  të punësuar që në raport me 78,381 punëtorë është  1.65%. 3. Qeverisja e mirë   Në fushën e Qeverisjes së mirë, kemi evidentuar zhvillime pozitive. Megjithatë, iniciativat e ndërmarra nga Qeveria e Kosovës ende nuk janë plotësisht efektive. Qeveria ka zhvilluar një sistem vet-vlerësues i cili është bazë për monitorimin e zhvillimeve në qeverisje. Gjetjet tona theksojnë nevojën për rritje të konsiderueshme të fokusit në çështje të qeverisjes nga ana e menaxherëve të sektorit publik. Qeveria duhet të vazhdojë ofrimin e trajnimeve shtesë për menaxherët e Organizatave Buxhetore për përdorimin e pyetësorit të vet-vlerësimit, për zhvillimin e procesit dhe për potencialin që ai ofron në zhvillimin e qeverisjes së mirë.   Njësia e Auditimit të Brendshëm dhe Komiteti i Auditimit kanë një rol kyç për ta mbështetur dhe promovuar qeverisjen e mirë. Rezultatet e auditimit tonë kanë treguar se:

• rreth 30% e Njësive të Auditimit të Brendshëm nuk kanë numrin e mjaftueshëm të stafit, ndërsa 9 Organizata Buxhetore nuk kanë themeluar Njësitë e Auditimit të Brendshëm.

• 20% e Organizatave Buxhetore nuk e kanë themeluar Komitetin e Auditimit.

• 54% e rekomandimeve të auditorëve të brendshëm janë implementuar plotësisht, 26% janë në proces të implementimit, ndërsa 20% e rekomandimeve nuk janë implementuar.

4. Menaxhimi i subvencioneve Menaxhimi i subvencioneve si në nivelin qendror ashtu edhe në atë lokal mbetet sfidë. Praktika aktuale e vlerësimit, monitorimit dhe raportimit të subvencioneve nuk ofron siguri të mjaftueshme se ato shfrytëzohen për qëllimet e dedikuara dhe nëse janë arritur rezultatet e pritura. Prandaj, Qeveria duhet me prioritet të ndërrmarr veprime për përgaditjen dhe aplikimin e rregulloreve financiare për menaxhimin e subvencioneve që të arrihet një proces më efektiv dhe trasaprentë. 5. Fushat me rëndësi të veçantë - auditimet e performancës Përveç auditimeve të rregullsisë, ZKA për çdo vit realizon një numër të auditimeve të performancës. Këto auditime kanë për qëllim të vlerësojnë ekonomicitetin, efikasitetin dhe efektshmërinë me të cilat një institucion i përdorë burimet gjatë kryerjes së veprimtarisë së tij. Megjithëse ka pasur përpjekje nga institucionet për të vendosur një organizim të strukturuar të përcjellë me bazë ligjore, auditimet tona kanë evidentuar se ka mungesë të konsistencës ndërmjet legjislacionit, planeve strategjike dhe mekanizmave implementues. Po ashtu vërehet zhvillim jo i mjaftueshëm i mekanizmave monitorues. Për sezonin e auditimit 2015/2016 ne kemi kryer disa auditime që kanë të bëjnë me: -       monitorimin e zotimeve të blerësve të Ndërmarrjeve shoqërore të privatizuara me spin off special, -       grantet komunale në bujqësi, -       masat e eficiencës së energjisë, -       menaxhimin e proceseve të pajisjes së nxënësve me tekste shkollore etj. Nga këto auditime të performancës, po i veçoj vetëm dy nga shumë konstatime të rëndësishme që rrjedhin nga ato: o   Përmbushja e zotimeve nga blerësit e Ndërmarrjeve Shoqërore, për investime brenda periudhës së zotuar ishte në masën 70% (pas zgjatjes së afatit të përmbushjes), derisa zotimet për punësim janë realizuar deri në masën prej 96%". o   Është vlerësuar mungesë efikasiteti në procesin e planifikimit, shpërndarjes dhe kthimit të teksteve shkollore. Vlerësimi ynë është që me një kujdes më të madh nga institucionet përkatëse në menaxhimin e procesit të shpërndarjes së teksteve shkollore mund të realizohen kursime të rëndësishme të buxhetit të Kosovës. Për të gjitha këto auditime, entitetet përkatëse kanë pranuar raportet tona si dhe udhëzimet për përmirësimet e nevojshme. IMPLEMENTIMI I REKOMANDIMEVE Adresimi i rekomandimeve nga vitet e kaluara Të nderuar deputetë, Shkalla e implementimit të rekomandimeve të dhëna në raportin e auditimit të vitit paraprak, nuk është e kënaqshme. Raporti i vitit 2015 tregon se nga 1177 rekomandime të dhëna, janë implementuar plotësisht vetëm 356 apo vetëm 30% e tyre. Vlerësimi ynë është që mungesa e zhvillimit të proceseve formale për monitorim sistematik të planeve të veprimit për implemetim të rekomandimeve mund të jetë një prej shkaktarëve për adresimin në shkallë të ulët të rekomandimeve. Për këtë arsye ZKA ka rekomanduar Qeverinë që: -       të zbatojë një proces sistematik për implementimin e rekomandimeve të dhëna në Raportin Vjetor të Auditimit 2015; si dhe -       të kërkojë nga të gjitha Organizatat Buxhetore që të implementojnë dhe raportojnë mbi implementimin e rekomandimeve të auditimit të dhëna në Raportet individuale të Pasqyrave Financiare. Të nderuar deputetë, Zyra Kombëtare e Auditimit, për sezonin 2016/17 ka planifikuar dhe është në proces të realizimit të mbi 90 auditimeve të rregullsisë dhe 15 auditimeve të performancës. Në këtë proces janë përfshirë (pothuajse) të gjitha organizatat buxhetore të nivelit qendror, të gjitha komunat e Kosovës dhe për herë të parë ka filluar edhe auditimi i një numri të ndërmarrjeve publike. Ne jemi të përkushtuar që të përmbushim mandatin kushtetues e ligjor, në funksion të përmirësimit të vazhdueshëm të qeverisjes e të llogaridhënies në institucionet publike të Kosovës në menaxhimin e fondeve publike si dhe të përmirësimit të shërbimit ndaj qytetarëve. Më lejoni që në fund të kësaj fjale të shpreh mirënjohjen për bashkëpunimin e mirë dhe konstruktiv për të gjitha institucionet që kanë qenë subjekt i auditimit, me theks të veçantë për Ministrinë e Financave dhe Komisionin për Mbikëqyrje Financiare të Kuvendit. Po ashtu, vlerësoj lartë angazhimin profesional të personelit të Zyrës Kombëtare të Auditimit që kanë punuar me përkushtim për të zhvilluar auditime në pajtim me stadartet e kontabilitetit dhe auditimit si dhe brenda afateve ligjore në fushën e auditimit. Ju faleminderit për vëmendjen dhe duke ditur rregullën që nuk mund të kemi mundësi për informata dhe sqarime shtesë, ne mbesim në dispozicion të secilit deputet, që varësisht nga interesimet Tuaja, në secilën kohë të arsyeshme për Ju, të jemi në dispozicion unë dhe stafi profesional i Zyrës. Faleminderit!

Nazia Mintz - Habib, Drejtore Hulumtuese në Qendrën për Fuqitë në Rritje të Universitetit të Kembrixhit dhe z. Steve McCaule, Mentorues për Udhëheqje Ekzekutive  pranë kësaj Qendre, kanë vizituar Zyrën Kombëtare të Auditimit në datat 22 - 23 nëntor 2016. Me datë 22 nëntor 2016, Auditori i Përgjithshëm, Besnik Osmani, i ka pritur në një takim të shkurtër përshëndetës, ndërsa znj. Mintz dhe z. McCaule gjatë ditës kanë marrë pjesë në Ceremoninë e Certifikimit të Auditorëve të Zyrës Kombëtare të Auditimit në Sektorin Publik dhe në tryezën rajonale me temën "Sfidat në zhvillimin institucional dhe resurseve humane në Institucionet Supreme të Auditimit". Me datë 23 nëntor, znj. Mintz dhe z. Mc Caule, kanë takuar grupin menaxhues të Zyrës Kombëtare të Auditimit, për të diskutuar dhe shkëmbyer mendime me qëllim dizajnimin e një programi ekzekutiv të edukimit për zhvillimin e kapaciteteve të Zyrës Kombëtare të Auditimit. Në parim të dyja palët u pajtuan që fokusi kryesor i këtij programi duhet të jetë në ofrimin e kurseve për nivelin ekzekutiv në politika publike dhe një skemë certifikimi për auditorët e performancës. Përfaqësuesit e Universitetit të Kembrixhit, u shprehën shumë të kënaqur për mbështetjen që mund të japin për Zyrën Kombëtare të Auditimit, ndërsa angazhimi i mëtutjeshëm nga të dyja palët do të jetë në koordinim me aktivitetet dhe planin e vendosur.