ZKA-ja dorëzon në Kuvendin e Kosovës Raportin Vjetor të Performancës për vitin 2019
Zyra Kombëtare e Auditimit (ZKA) e dorëzoi në Kuvendin e Kosovës Raportin Vjetor të Performancës për vitin 2019. Pas dorëzimit, raporti i njëjtë është publikuar edhe në uebfaqen e ZKA-së.
Ky raport përfshinë shënime të rëndësishme rreth performancës së institucionit të Auditorit të Përgjithshëm në përmbushjen e obligimeve të tij kushtetuese e ligjore, në pajtim me Standardet Ndërkombëtare të Institucioneve Supreme të Auditimit (SNISA).
Të gjitha aktivitetet e Zyrës gjatë vitit 2019 janë mbështetur në Planin Strategjik 2018-2021, Planin Vjetor të Auditimit 2018/19, që paraprakisht i është dorëzuar Kuvendit të Kosovës, si dhe në Planin Operativ 2019.
Ngjarja kryesore, e cila e ka karakterizuar performancën e Zyrës Kombëtare të Auditimit gjatë vitit 2019 është anëtarësimi me të drejta të plota në në Organizatën Ndërkombëtare të Institucioneve Supreme të Auditimit (INTOSAI). Ky anëtarësim përbën arritjen më të madhe në historinë e auditimit të jashtëm, të sektorit publik të Republikës së Kosovës.
Auditori i Përgjithshëm, Besnik Osmani, në fjalën e tij brenda raportit deklaroi se me anëtarësimin e ZKA-së në INTOSAI është bërë i mundur shkëmbimi i dijes dhe i përvojave me Institucionet Supreme të Auditimit, me194 shtete anëtare të kësaj organizate, në mënyrë që të zhvillohen më tutje kapacitetet institucionale, për të zbatuar detyrat dhe përgjegjësitë me integritet të lartë profesional.
“ Tani, mbetet një aspiratë e natyrshme që të angazhohemi për anëtarësimin e ZKA-së në Organizatën Evropiane të Institucioneve Supreme të Auditimit (EUROSAI). Edhe gjatë vitit 2019 kemi vazhduar të zgjerojmë portofolin e auditimeve, duke përfshirë më shumë ndërmarrje publike dhe organizata buxhetore nën auditimin e ZKA-së. Në pajtim me Planin Strategjik të ZKA-së kemi vazhduar angazhimin në auditimet e e performancës, duke e mbajtur numrin e njëjtë, por duke audituar tema dhe sektorë kompleks pasi që edhe në këtë lloj të auditimeve kemi ngritje shumë të mirë të kompetencës profesionale të auditorëve”, theksoi Osmani.
Gjatë vitit 2019, sipas Auditorit të Përgjithshëm është shtrirë më tej ndikimi i ZKA-së përmes rekomandimeve praktike, për drejtuesit e institucioneve publike të Kosovës.
“Gëzon fakti që gjatë vitit të kaluar është vërejtur një progres i lehtë në rritjen e shkallës së zbatimit të rekomandimeve të auditimit, por ky trend duhet të rritet ndjeshëm për të pasur efekt në menaxhimin e shëndoshë financiar dhe forcimin e kapaciteteve të administratës publike”, shkroi Osmani.
Bazuar në rezultatet e punës së Zyrës Kombëtare e Auditimit të përfshira në raport, gjatë vitit 2019 janë përfunduar dhe publikuar 128 raporte të auditimit. Prej tyre, 115 raporte janë të auditimit të rregullsisë dhe 13 raporte të auditimit të performancës.
Numri i auditimeve të rregullsisë është rritur për 4 në raport me sezonin e kaluar, kurse auditimet e performancës kanë pasur rritje nga viti 2016 dhe përbëjnë rreth 11 % të auditimeve të ZKA-së. Auditimi i Ndërmarrjeve Publike (NP) ka filluar në sezonin auditues 2016/17 me vetëm 4 sosh dhe në sezonin 2019/2020 ka arritur në 14 NP, kurse krahasuar me sezonin e kaluar është rritur për 3 ndërmarrje më shumë.
Ndërkaq, me Planin Vjetor për sezonin e auditimit 2019/20, ZKA-ja planifikon të kryejë auditimet, si në vijim: 119 Auditime të rregullsisë, si dhe 13 auditime të performancës.
Megjithatë, për shkak të ndikimit të pandemisë COVID 19 në funksionimin normal të institucioneve publike në Kosovë, ZKA-ja do të mund sfidohet në realizimin e planit të auditimit.
Raportin Vjetor të Performancës për vitin 2019 mund ta gjeni në këtë vegëz.
Ndërkohë Udhëheqësi i Departamentit të Auditimi, Fatlinda Ramosaj, tha se auditimi ka përfshirë institucionet përgjegjese: Bordin menaxhues të Fondit Zhvillimor të Mirëbesimit, Ministrinë e Financave, Doganën e Kosovës dhe katër komunat përfituese Mitrovicën e Veriut, Leposaviqin, Zveçanin dhe Zubin Potokun.
Ramosaj tregoi se ky auditim ka mbuluar projektet e zhvilluara gjatë viteve 2017-2019, dhe për qëllim ka pasur vlerësimin e zbatimit të rekomandimeve dhe realizimin e projekteve në të mirë të qytetarëve.
“Zyra Kombëtare e Auditimit ka dhënë 13 rekomandime, 4 për Bordin e Fondit Zhvillimor të Mirëbesimit, 3 për Ministrinë e Financave, 1 rekomandim për Doganën e Kosovës dhe 5 rekomandime për komunat në veri. Objektivë tjetër e këtij auditimi ka qenë efekti i këtij fondi, pra se sa projektet e e financuara nga ky fond janë realizuar dhe janë venë në dispozicion të qytetarëve”, tha Ramosaj, duke shtuar se janë 3 rekomandime të reja për komunat veriore dhe 2 rekomandime për Bordin menaxhues të FZhM-së.
Më tutje udhëheqësi i ekipit, Arben Selimi dhe anëtari i ekipit, Armin Bushati prezantuan në detaje gjetjet e raportit të performancës “Zbatimi i rekomandimeve të raportit ‘Fondi Zhvillimor’ dhe efektet e fondit”.
Ndërkaq përfaqësuesit e komunave në veri të vendit përkatësisht ata të Mitorovicës së Veriut dhe të komunës së Leposaviqit u zotuan se do t’i marrin parasysh vërejtjet dhe rekomandimet e Zyrës Kombëtare të Auditimit të Kosovës në mënyrë që mjetet e fondit të përdorën për projekte në dobi të qytetarëvë të komunave veriore.
Fondi Zhvillimor i Mirëbesimit është themeluar në vitin 2013 me marrëveshjen në mes të Bashkimit Evropian (BE) dhe Qeverisë së Republikës së Kosovës. Fondi ka për qëllim të promovoj zhvillimin social dhe ekonomik në komunat Mitrovicë e Veriut, Zubin Potok, Leposaviq dhe Zveçan.
Kosova në këtë konferencë u përfaqësua nga Auditori i Përgjithshëm, Besnik Osmani, kryetari i Komsisionit Parlamentar për Buxhet dhe Transfere, Hekuran Murati, Sekretari i Pergjithshëm i Kuvendit të Kosovës, Ismet Krasniqi dhe Qëndresa Mulaj, Udhëheqëse e Kabinetit të Auditorit të Përgjithshëm.
Kryetari i Komsisionit Parlamentar për Buxhet dhe Transfere, Hekuran Murati, ka prezantuar në panelin “Organizimi i seancave dëgjimore përfshirë sistemin e raportimit” ku foli për rolin e komisioneve parlemnetare në rritjen e ndikimit të auditimit.
Më këtë rast ai shprehu perkushtimin e tij për të intensifikuar bashkpëunimin me Zyrën Kombëtare të Audititmit të Kosovës me qëllim të rritjes së përgjegjësisë në institucionet publike për menaxhimin e parasë publike.
Konferenca ishte interaktive dhe u bazua në prezantime të rasteve. Ekspertët nga vendet anëtare të BE-së informuan pjesëmarrësit për praktikat në vendet e tyre, ndërsa përfaqësues nga ISA-t pjesë e Rrjetit dhe Parlamentet shkëmbyen përvojat e tyre se cilat janë praktikat për organizimin e takimeve për shqyrtimin parlamentar të raporteve të auditimit.
Pjesëmarrësit e konferencës ranë dakord se është e rëndësishme që parlamentet të marrin rolin e tyre të mbikëqyrjes financiare mbi shpenzimet e qeverisë dhe të angazhohen me ISA-të për mënyrat më të mira për të përfituar nga pasuria e informacionit mbi menaxhimin e financave publike që ISA-të mbledhin gjatë punës së tyre të auditimit.
Ndërkohë drejtori i Departamentit të Auditimit të Performancës, Myrvete Gashi, tha se ky auditim tregon se sa efektiv është sistemi i aplikuar për caktimin e tarifave dhe nëse ky proces është bërë sipas kritereve të matshme në përshtatje më shpenzimet reale dhe relevante.
Gashi bëri me dije se ZKA-ja ka dhënë 23 rekomandime, 3 prej tyre për qeverinë kurse 20 të tjerat për autoritetet rregullative.
“Auditimi përfshinë periudhën 2016-2018, ndërsa raporti i auditimit përmban informata rreth të arriturave, sfidave dhe ngecjeve që janë identifikuar përgjatë këtij auditimi. Përmes këtij raporti kemi dhënë 23 rekomandime, 3 rekomandime për Qeverinë e Kosovës, dhe 20 rekomandime për autoritetet rregullative”, tha Gashi.
Ndërkaq udhëheqësi i ekipit që ka realizuar këtë auditim, Fikret Ibrahimi, prezantoi në detaje raportin dhe të gjeturat e auditimit.
Ai tha se në procesin e përcaktimit të tarifave ekzistojnë disa mangësi të cilat duhet të eliminohen me qëllim që të kemi tarifa sa më të sakta, më të drejta, më transparente dhe në nivelin më të mirë të mundshëm.
Ibrahimi theksoi se kjo mund të arrihet nëse merren parasysh dhe zbatohen rekomandimet e dhëna nga Zyra Kombëtare e Auditimit.
Ai tha se përfituesit e ndihmës sociale nuk janë kompensuar për shpenzimet e shërbimeve të ujësjellësit dhe energjisë termike, të cilët në parim sipas legjislacionit në fuqi do të duhej të ishin liruar prej këtyre pagesave.
Në anën tjetër pjesëmarrësit kanë vlerësuar lartë kontributin e Zyrës Kombëtare të Auditimit në forcimin e llogaridhënies dhe rritjen e transparencës në administratë publike. Ata kanë shprehur opinionet e tyre lidhur me raportin e auditimit. Poashtu ata kanë shprehur gatishmërinë për t’i zbatuar rekomandimet e dhëna nga Zyra Kombëtare e Auditimit.