Lajmet

Raporti i auditimit të performancës “Menaxhimi i mirëmbajtjes në Institucionet Publike Arsimore”  ka gjetur se në përgjithësi gjendja e shkollave nuk është e mirë. Nuk ka mirëmbajtje të vazhdueshme për të mundësuar zhvillimin e mësimit në një ambient të shëndetshëm dhe me kushte themelore mësimore. Nga 18 objektet shkollore që janë vlerësuar, vetëm shtatë (7) prej tyre janë në nivel të pranueshëm për zhvillimin e aktiviteteve mësimore. Përderisa, në objektet tjera shkollore mangësi të theksuara kishte në furnizimin me materiale dhe pajisje higjienike, gëlqerosjen vjetore të mureve dhe dezinfektimin e tyre, gjendjen e inventarit shkollor, nyjeve sanitare, ajrosjen e objektit dhe ventilimin e tualeteve. Raporti thekson se institucionet qendrore dhe lokale nuk kanë arritur që të koordinojnë, mbikëqyrin dhe delegojnë detyrat rreth inspektimeve që duhet kryer në nivele të ndryshme dhe nuk kanë hartuar infrastrukturë të plotë ligjore. Gjithashtu, nuk janë realizuar aktivitetet e duhura brenda institucioneve shkollore për sigurimin e kushteve dhe shërbimeve të mirëmbajtjes. Menaxhimi i mirëmbajtjes ka qenë sfidues për shumicën e shkollave në aspektin e planifikimit të  aktiviteteve dhe ndërmarrjes së  masave për të siguruar shërbime më të mira të mirëmbajtjes. Auditori i Përgjithshëm, z. Besnik Osmani, lidhur me raportin është shprehur se “Sistemi aktual për menaxhimin e mirëmbajtjes nga Institucionet Publike Arsimore nuk ka arritur të sigurojë mirëmbajtje në nivelin e duhur të objekteve arsimore. Për pasojë, ato nuk ofrojnë kushtet e duhura për zhvillimin e procesit mësimor” Zyra Kombëtare e Auditimit, ka dhënë rekomandime konkrete për kryesuesit e Institucioneve Publike Arsimore të nivelit qendror dhe lokal, të cilat kanë synim përmirësimin e kushteve elementare dhe mirëmbajtjes në objektet shkollore, me qëllim që nxënësve t’ju sigurojnë ambient të shëndetshëm për zhvillimin e procesit mësimor. Raportin e plotë mund ta lexoni në  vegzë.

Me qëllim të rritjes së ndikimit të auditimit të jashtëm, Zyra Kombëtare e Auditimit në bashkëpunim me Misionin e OSBE-së në Kosovë dhe Ministrinë e Administrimit të Pushtetit Lokal, kanë organizuar tri punëtori ndër regjionale në komunat e Kosovës. Me datat 25, 28 dhe 30 tetor janë mbajtur punëtori ndër regjionale me komunat: Prishtinë, Mitrovicë, Gjilan, Ferizaj, Prizren dhe Pejë. Temë qendrore e këtyre punëtorive ishte përmirësimi i adresimit të rekomandimeve të cilat do të ndikojnë në rritjen e llogaridhënies dhe përmirësimin e performancës komunale, në veçanti në fushën e menaxhimit të parasë publike. Pjesëmarrës në këto punëtori ishin përfaqësues të Kuvendeve Komunale, Zyrtarë të Financave, Auditor të Brendshëm nga të gjitha komunat e Kosovës si dhe përfaqësues nga shoqëria civile. Ndërsa, përfaqësues nga Zyra Kombëtare e Auditimit, ishin Naser Arllati, Ndihmës Auditor i Përgjithshëm dhe Astrit Bllaca, Bujar Bajraktari, Shkëlqim Xhema, udhëheqës të departamenteve të auditimit. Në këto punëtori, përfaqësuesit nga ZKA kanë diskutuar lidhur me çështjet kyçe të dala nga raportet e auditimit të Komunave në vitin 2018 si: të gjeturat kryesore nga raportet e auditimit, rekomandimet e dhëna dhe niveli i zbatimit të rekomandimeve, si dhe sfidat e mundshme që ndikojnë në nivelin e ulët të zbatimit të rekomandimeve. Po ashtu në këto punëtori është diskutuar edhe për sfidat dhe pengesat me të cilat ballafaqohen zyrtarët komunal gjatë zbatimit të rekomandimeve.

Në datat 30 dhe 31 Tetor, me ftesë të Auditorin e Përgjithshëm të Republikës së Kroacisë z. Ivan Klešic, Auditori i Përgjithshëm i Kosovës z. Besnik Osmani dhe bashkëpunëtorët e tij kanë zhvilluar vizitë bilaterale në këtë institucion. Qëllimi i kësaj vizite ishte intensifikimi i bashkëpunimit dhe përkrahjes së ndërsjellë me qëllim të forcimit të auditimit të jashtëm në të dyja vendet. Auditori i Përgjithshëm i Kosovës z. Besnik Osmani, ka falënderuar z. Klešic  për ftesën e bërë dhe përkrahjen e vazhdueshme. Z. Osmani  ka njoftuar homologun e tij lidhur me progresin e arritur të Zyrës Kombëtare të Auditimit në zhvillimin e kapaciteteve institucionale e njerëzore për auditimin e institucioneve publike në pajtim me Standardet Ndërkombëtare të Institucioneve Supreme të Auditimit (SNISA). Auditori i Përgjithshëm i Republikës së Kroacisë z. Ivan Klešic, ka uruar z. Osmanin për arritjet dhe anëtarësimin me të drejta të plota të Zyrës Kombëtare të Auditimit të Republikës së Kosovës në INTOSAI. Z. Klešic, ka shprehur gatishmërinë e institucionit të tij për një bashkëpunim afatgjatë me ZKA-në. Krerët e të dyja institucioneve kanë nënvizuar përfitimet që mund të arrihen përmes një procesi të qëndrueshëm të bashkëpunimit bilateral. Gjatë qëndrimit në Zagreb, Auditori i Përgjithshëm i shoqëruar nga Qerkin Morina, Ndihmës Auditor i Përgjithshëm dhe Saranda Husaj Baraliu, Udhëheqëse e Departamentit për Komunikim dhe Bashkëpunim Ndërkombëtar në Auditim kanë bashkëbiseduar dhe kanë shkëmbyer përvojat me kolegët nga institucioni homolog i Kroacisë, lidhur me skemat e certifikimit dhe edukimin e vazhdueshëm profesional; menaxhimin e kontrollit të cilësisë si dhe përvojat dhe sfidat në auditimin e sektorit publik. Në kuadër të kësaj vizite, delegacioni nga Zyra Kombëtare e Auditimit, ka vizituar edhe zyrën regjionale të Cakovec -it, ku janë mirëpritur nga udhëheqësi i kësaj zyre z. Nikola Mustac dhe bashkëpunëtorët e tij. Në këtë vizitë delegacioni nga ZKA u njoftuar lidhur me përgjegjësitë dhe organizimin e procesit të auditimit në zyrat regjionale të Institucionit Suprem të Auditimit të Kroacisë.

Për shkak të rritjes së besueshmërisë ndaj punës së Zyrës Kombëtare të Auditimit, janë rritur edhe kërkesat e donatorëve për auditimin e fondeve të tyre dhëne Institucioneve Publike në Kosovë. Sot, Zyra Kombëtare e Auditimit dhe Projekti DEMOS- Decentralizimi dhe Përkrahja e komunave, kanë nënshkruar marrëveshje për kryerjen e auditimit të veçantë të projekteve kapitale të financuar përmes Grantit të Performancës. Me anë të këtij auditimi  do të vlerësohet nëse procesi i prokurimit për projektet kapitale është në pajtim me kërkesat ligjore që nga planifikimi deri te realizimi i kontratës. Po ashtu do të vlerësohet nëse projektet e realizuara nga granti i DEMOS kanë arritur qëllimin e synuar e që nënkupton nëse me anë të këtyre investimeve komunat kanë përmirësuar ofrimin e  shërbimeve publike ndaj qytetarëve. Në vitin 2018, të drejtën e përfitimit të granteve nga DEMOS e kanë fituar 22 komuna. Duke zhvilluar konkurrencën në mes të Komunave grantet e performancës kanë për qëllim të nxisin ndryshime pozitive në sjelljen e komunave për përmirësimin e qeverisjes demokratike, menaxhimit financiar, burimeve njerëzore si dhe transparencën dhe integritetin. Auditimi i këtij projekti do të kryhet në përputhje me Standardet Ndërkombëtarë të Institucioneve Supreme të Auditimit si dhe praktikat e mira evropiane. Auditimet e performancës të kryera nga Zyra Kombëtare e Auditimit janë shqyrtime të pavarura dhe të besueshme që vlerësojmë nëse veprimet qeveritare, sistemet, operacionet, programet, aktivitetet ose organizatat veprojnë në përputhje me parimet e ekonomisë, efikasitetit dhe efektivitetit dhe nëse ka vend për përmirësim. Ky është auditimi i dytë i performancës, që do të kryhet në vitin 2019 me kërkesë të donatorëve. Poashtu, Zyra Kombëtare e Auditimit në sezonin auditues 2019/2020,  do të auditoj edhe  pasqyrat financiare për 9 projekte të fondeve të donatorëve.

Në ambientet e Kuvendit Komunal në Podujevë, Rrjeti Ballkanik i Gazetarisë Hulumtuese (BIRN), ka organizuar debat të hapur për gjetjet dhe rekomandimet e Auditorit për Komunën e Podujevës.  Gjetjet e monitorimit nga analiza e bërë nga raportet e auditimit të Zyrës Kombëtare të Auditimit për Komunën e Podujevës, u prezantuan nga Visar Prebreza, redaktor përgjegjës i Gazetës Jeta në Kosovë. Të pranishëm në këtë debat ishin Zëvendës Auditori i Përgjithshëm z.Ilir Salihu, nënkryetari i Komunës së Podujevës z. Nexhmi Rudari, këshilltarët komunal të komunës, përfaqësues të shoqërisë civile si dhe qytetarë. Zëvendës Auditori i Përgjithshëm z. Ilir Salihu, në fjalën e tij tha se takimet e tilla janë një senzibilizim për rëndësinë dhe ndikimin që kanë raportet e auditimit në përmirësimin e qeverisjes në institucionet publike dhe menaxhimin e financave publike. “Niveli i përgjithshëm i zbatimit të rekomandimeve të auditimit në Kosovë është rreth 40%, ndërsa në komuna është diku rreth 30%. Kjo e bën edhe me të rëndësishëm faktin që jemi takuar sot që të bisedojmë për format më të mira se si këto rekomandime të gjejnë zbatim”, tha ai. Z. Salihu theksoi se raportet e auditimit synojnë të paraqesin sa më saktë gjendjen me shpenzimin e parasë publike dhe në përgjithësi të performancës së institucioneve publike. Tutje z. Salihu, këshilloi që të analizohen rekomandimet e dhëna në raportet e auditimit dhe planet e veprimit të jenë sa më reale, në mënyrë që të adresohen të gjitha rekomandimet, pasi që kjo është në interes të komunës dhe të qytetarëve. Ndërkaq, nënkryetari i komunës së Podujevës z. Nexhmi Rudari, falënderoj ZKA-në për përkrahjen e vazhdueshme për përmirësimin e performancës komunale. Ai shtoi se vazhdimisht ka pasur një bashkëpunim të mirë me ZKA-në. Komuna ka pranuar të gjitha gjetjet e auditimit dhe ka bërë përpjekje për adresimin e rekomandimeve. Mirëpo, rrethanat me të cilat është ballafaquar institucioni i tyre, kanë pamundësuar zbatimin e të gjitha rekomandimeve të dhëna nga ZKA. Debatit të sotëm i ka paraprirë analiza e raporteve të auditimit për katër vitet e fundit për Komunën e Podujevës. Visar Prebreza gjatë prezantimit të analizë së raporteve të auditimit ka thënë se kanë identifikuar gjetjet më të shpeshta të komunës së Podujevës në sektorë të caktuar. Ai ka theksuar se gjatë katër viteve të fundit, në Komunën e Podujevës janë evidentuar raste të punësimit të personave me kontrata mbi vepër, dobësi sistematike në prokurim, mungesë të dëshmive për dhënien e subvencioneve, punësim i personave me kontrata mbi vepër dhe nivel jo i kënaqshëm i zbatimit të rekomandimeve të auditimit.

Sot, në ambientet e Kuvendit Komunal në Ferizaj, Rrjeti Ballkanik i Gazetarisë Hulumtuese (BIRN), ka organizuar debat të hapur mbi gjetjet dhe rekomandimet e Auditorit për Komunën e Ferizajt. Të pranishëm në këtë debat ishin Auditori i Përgjithshëm Z. Besnik Osmani, nënkryetari i  Komunës së Ferizajit z. Naim Ferati, këshilltarët komunal të Ferizajt, përfaqësues të shoqërisë civile  dhe qytetarë nga komuna e Ferizajit. Auditori i Përgjithshëm i Kosovës z. Besnik Osmani, në këtë debat ka theksuar rëndësinë  dhe ndikimin e raporteve të auditimit në përmirësimin e menaxhimit të financave publike si dhe përmirësimin e kualitetit të shërbimeve për qytetarët. Niveli i zbatimit të rekomandimeve në nivel vendi është rreth 40%, ku nivelin më të ulët e kanë komunat, të cilat nuk e kalojnë pragun prej 27%të rekomandimeve të zbatuara, e që është një nivel mjaftë i ulët, tha Osmani. Tutje z. Osmani tha se raporti i auditimit i vitit të kaluar për Komunën e Ferizajit ka një opinion të kualifikuar. Opinioni i kualifikuar dëmton menaxhmentin e organizatës dhe dëmton qytetarët e Ferizajit. “Kjo situatë sjellë efekte sepse një Institucion Publik në Kosovë i cili merr dy vite rresht opinion të kualifikuar përjashtohet nga mundësia e marrjes së borxhit publik, përjashtohet nga mundësia e marrjes së donacioneve dhe ndikon negativisht në marrjen e fondeve të BE-së,  sepse matësi kryesor janë raportet e auditimit” shtoi ai. Ndërkaq, nënkryetari i komunës së Ferizajit, z.Naim Ferati ka theksuar se auditorin e trajtojnë si partner serioz që të arrihet zbatimi dhe ligjshmëria e procedurave komunale, megjithëse ka pranuar se ka ngecje në zbatim të rekomandimeve. “Ka shumë shqetësime që janë të përbashkëta sa i përket raportit dhe rekomandimeve të dhëna. Pas këtij takimi, do të trajtojë edhe analizat e BIRN-it dhe të Auditorit të Përgjithshëm që të shihet gjendja se ku jemi”, ka shtuar ai. Debatit të sotëm i ka paraprirë analiza e raporteve të auditimit për pesë vitet e fundit për Komunën e Ferizajit, e cila u prezantua nga Visar Prebreza, redaktor përgjegjës i Gazetës Jeta në Kosovë. z. Prebreza tha se numri i madh i rekomandimeve që komuna ka marr nga Auditori i Përgjithshëm tregon se për disa çështje ka pasur shkelje, lëshime apo dobësi.  Në dy vitet e fundit komuna ka marr opinion të kualifikuar, pasi ka çalime në këtë pjesë”, tha ai. Ndërsa sa i përket zbatimit të rekomandimeve, në vitin 2016, kanë qenë 29 rekomandime, në 2017 janë adresuar vetëm 5 nga 29 të tilla. Ka nevojë që rekomandimet e auditorit të merren shumë më seriozisht nga komuna e Ferizajt, duke filluar nga kryetari. Zyra Kombëtare e Auditimit, në baza vjetore kryen auditimin e detyrueshëm të rregullsisë për Buxhetin e Qeverisë së Kosovës; të gjitha organizatat buxhetore të cilat pranojnë buxhet përmes ligjit vjetor të buxhetit; dhe Ndërmarrjet Publike. Raportet e Zyrës së Auditorit të Përgjithshëm promovojnë drejtpërsëdrejti llogaridhënien dhe ofrojnë bazë të qëndrueshme për t’u kërkuar llogari menaxherëve të çdo organizate buxhetore. Rëndësia e raporteve të auditimit qëndron në identifikimin e dobësive në sistemet e qeverisjes, veçanërisht të sistemeve financiare, ndërsa zbatimi i rekomandimeve të auditimit shërben si një mekanizëm për sanimin e këtyre dobësive dhe bërjen e sistemeve më efikase dhe efektive në arritjen e objektivave. Analizat në këtë fushë kanë rezultuar se niveli aktual i zbatimit të rekomandimeve të auditimit në nivel vendi nuk është i kënaqshëm.

Në kuadër të marrëveshjes së bashkëpunimit në mes të Zyrës Kombëtare të Auditimit dhe Universitetit të Prishtinës “Hasan Prishtina”, kanë filluar punën praktike grupi i parë i studentëve. Auditori i Përgjithshëm, z. Besnik Osmani më rastin e ndarjes së certifikatave për mbajtjen e praktikës, u shpreh se ai dhe stafi i tij janë të angazhuar të përkrahin gjeneratat e reja në edukim dhe zhvillim profesional. z. Osmani i ka inkurajuar studentët që të angazhohen në avancimin  e tyre profesional duke shfrytëzuar burime të besueshme informacioni për mësim efektiv dhe të qëndrueshëm. Në anën tjetër studentët shprehën falënderimin e tyre lidhur me mundësinë e dhënë dhe mirëpritjen e  stafit të ZKA-së.  Mundësia për të zhvilluar përvojën duke u përfshirë në punën praktike i bën studentët më të aftë dhe më konkurrentë në tregun e punës. Studentët gjatë kohës së mbajtjes së praktikës përveç që kanë arritur të avancojmë njohuritë teorike në punë praktike, po ashtu janë njohur për së afërmi me rolin dhe punë e ZKA-së. Marrëveshja e Bashkëpunimit në mes të Zyrës Kombëtare të Auditimit dhe Universitetit të Prishtinës “Hasan Prishtina” ka për qëllim bashkëpunimin ndër institucional në shkëmbimet e ndihmës profesionale dhe akademike si dhe të angazhimit në punë praktike të studentëve. Nga kjo marrëveshje, punë praktike një mujore do të përfitojnë studentët e nivelit master në fushat që ndërlidhen me aktivitetet e ZKA-së, siç janë drejtimi i financave, kontabilitetit, auditimit dhe çështjeve ligjore. Procesi i përzgjedhjes bëhet nga Universiteti i Prishtinës. Me qëllim të njohjes së detyrave, obligimeve dhe ruajtjen e sigurisë se informacionit, studenten e përzgjedhur kanë nënshkruar marrëveshje sipas legjislacionit në fuqi si dhe janë njoftuar me Kodin e Etikës së ZKA-së dhe aktete e tjera të brendshme.

Raporti i Auditimit të Performancës “Sistemi i kontrollit dhe monitorimit të cilësisë së derivateve të naftës” ka gjetur se mangësitë e identifikuara në këtë sistem, që në import menaxhohet nga Dogana e Kosovës dhe në tregun e brendshëm nga Ministria e Tregtisë dhe Industrisë, e vejnë në pikëpyetje kompetencën dhe besueshmërinë e marrjes së mostrave dhe testimit të tyre, prandaj si i tillë ky sistem nuk është në gjendje të sigurojë cilësi të derivateve të naftës për qytetarët e Kosovës. Mangësitë në import përfshijnë mungesën e raporteve të testimit laboratorik dhe informatave të plota për Trupat Inspektuese në sistem, pamundësinë e identifikimit të Trupave Inspektuese në raste të caktuara, mungesën e akreditimit të Laboratorit të Doganës, si dhe numrin e ulët të parametrave të testuar. Tregu i brendshëm është karakterizuar nga mangësi që kanë të bëjnë me monitorimin jo adekuat të procesit të akreditimit, shkelje të kërkesave të autorizimit nga Laboratorët dhe funksionime pa autorizim të Trupave Inspektuese në periudha të caktuara (si rezultat i mungesës së monitorimit të autorizimeve), mos përcaktim të kontrolleve në bazë të analizës së riskut, mungesë të testimeve për rezultate krahasuese, mungesë  të testimit të një numri të konsiderueshëm të parametrave, etj. Besnik Osmani, Auditori i Përgjithshëm, lidhur me këtë raport është shprehur se: “Cilësia e derivateve të naftës është e pasigurte si pasojë e mangësive të shumta në sistemin e kontrollit dhe monitorimit.  Shqetësues është fakti që në import dhe në tregun e brendshëm aktualisht testohet një numër tejet i vogël i parametrave të cilësisë si dhe mungesa e ndërmarrjes së masave në treg të brendshëm ndaj derivateve që rezultojnë jo konforme për ti larguar ato nga pikat e shitjes.” Cilësia e dobët e derivateve të naftës përveç që kontribuon në ndotjen e ajrit, ka ndikim edhe në performancën e automjeteve. Kontrollet adekuate janë të rëndësishme për të siguruar që derivatet e naftës përmbushin të gjitha specifikimet dhe standardet e kërkuara. Zyra Kombëtare e Auditimit, ka dhënë rekomandimet e veta, të cilat kanë për qëllim të sigurojnë se autoritetet përgjegjëse, respektivisht Dogana e Kosovës dhe Ministria e Tregtisë dhe Industrisë, të shtojnë përpjekjet e tyre për ndërmarrjen e veprimeve të nevojshme për të siguruar cilësinë e derivateve të naftës në import dhe në treg të brendshëm. Përmirësimi i mangësive të identifikuara, do të ndihmoj në identifikimin e masave konkrete që duhet të ndërmirren  për të përmirësuar cilësinë e derivateve të naftës në vend. Raportin e plotë mund ta lexoni këtë vegzë.

Zyra Kombëtare e Auditimit ka mbajtur Konferencën e 11-të Vjetore me temë qendrore ”Rritja e ndikimit të auditimit në përmirësimin e qeverisjes në sektorin publik”. Konferenca u mbajt në Strugë dhe u organizua në bashkëpunim profesional dhe me përkrahjen financiare të Zyrës Kombëtare të Auditimit të Suedisë dhe Misionit të OSBE-së në Kosovë. Pjesëmarrës në këtë konferencë ishin përfaqësues nga Institucionet Supreme të Auditimit nga Suedia, Polonia, Turqia, Shqipëria, Maqedonia e Veriut, dhe Mali i Zi. Poashtu, pjesëmarrës ishin edhe përfaqësues të OSBE-së, Institucioneve Publike, ish- anëtare të komisioneve parlamentare, shoqërisë civile dhe mediave. Auditori i Përgjithshëm, z. Besnik Osmani hapi punimet e konferencës, duke falënderuar përzemërsisht pjesëmarrësit dhe veçanërisht falënderoj Zyrën Kombëtare të Auditimit të Suedisë (SNAO) dhe OSBE që mundësuan organizimin e konferencës. “Këtë konferencë e nis me ri-konfirmimin e zotimit tonë që si anëtare me të drejta të plota në organizatën më të rëndësishme të komunitetit të auditorëve të sektorit publik INTOSAI, ne mbetemi të fokusuar në parimet fundamentale të saj: pavarësisë, transparencës, integritetit e profesionalizmit në mënyrë që përmes auditimeve cilësore të fuqizojmë llogaridhënien në administratën publike për përdorimin efektiv, efikas dhe ekonomik të burimeve kombëtare” tha Osmani. Puna jonë bazohet në modelin e qeverisjes së mirë dhe themeli ynë është Plani Strategjik, 2018 – 2021, theksoi Osmani, ku më pas shpalosi punën dhe të arriturat për dy vitet e fundit. Gjatë kësaj periudhe është rritur në 20% numri i auditimeve të rregullsisë, janë trefishuar auditimet e performancës ndërsa auditimi i ndërmarrjeve publike i themeluar si portofolio në 2016 po rezulton mirë me rritje të katër auditimeve të reja për çdo vit. Poashtu, kanë filluar angazhimet për auditimet e projekteve të përkrahura nga Banka Botërore dhe donatorët tjerë, ku aktualisht kryhen 9 auditime të këtyre projekteve në vit. Tutje z.Osmani shtoi se me qëllim te përditësimit të qasjes tonë të auditimit,  në vazhdimësi kemi rishikuar në mënyrë kritike dokumentet tona të punës dhe kemi avancuar me zhvillimin e metodologjisë. Gjatë kësaj periudhe është zhvilluar metodologjia e auditimit të Ndërmarrjeve Publike që ka rezultuar me përgatitjen e doracakut të auditimit dhe të letrave të punës. Është aplikuar për herë të parë auditimi i Pajtueshmërisë, si rezultat i bashkëpunimit me SNAO-n, ku janë pilotuar tre entitete të ndryshme, si është bërë përditësimi i disa komponentëve të Auditimit Financiar.  Gjithashtu, janë zhvilluar dhe aplikuar: ”Udhëzime praktike për menaxhimin e procesit të auditimit” si dhe “Rregullore e Punës për Zbatimin e Auditimit dhe Planeve të Veprimit”. Osmani theksoi se tashmë Njësia Kundër Mashtrim është funksionalizuar dhe bashkëpunimi me sektorin ë e drejtësisë është strukturuar. Shkëmbimi i informatave tani bëhet në rrugë zyrtare dhe në mënyrë efektive. Konferenca Vjetore ka vazhduar punimet me diskutimin e temave në dy panele dhe dy punëtori. Në panelin e parë u trajtua tema “Rritja e ndikimit të auditimit në përmirësimin e qeverisjes në sektorin publik”. Diskutimet e këtij paleni i hapi Auditori i Përgjithshëm i Kosovës, për të vazhduar me panelistët, z. Bujar Leskaj, Kryetar i KLSH-së; z. Dag Levin Sparr, Këshilltar i Lartë dhe Zyrtar Ndërlidhës për BE-në , Zyra Kombëtare e Auditimit të Suedisë dhe z. Haci Ömer Köse, Drejtor i Departamentit të Auditimit në Gjykatën Turke e Llogarive, të cilët sollën përvojat e Institucioneve Supreme të Auditimit përkatëse lidhur me këtë tematikë. Ky panel u moderua nga znj. Isabelle Berglund nga Zyra Kombëtare e Auditimit të Suedisë. Ndërsa, Paneli i dytë u përqendrua në temën “Sfidat në zbatimin e rekomandimeve të auditimit dhe rëndësia e komunikimit efektiv me palët e interesit” dhe fjala kryesore u mbajtën nga z. Peter Welling, Shef i Sektorit të Qeverisjes dhe Demokratizimit në OSBE-së; z. Ilir Salihu, Zëvendës auditor i Përgjithshëm i  ZKA-së; z.Visar Prebreza nga Rrjeti Ballkanik për Gazetari Hulumtuese, BIRN; z. Ahmet Ismaili, Drejtor i Thesarit të Republikës së Kosovës; znj. Rozafa Ukimeraj, Sekretare e Përgjithshme e Ministrisë së Administrimit të Pushtetit Lokal dhe znj. Safete Hadergjonaj, ish-nënkryetare, Komisioni për Buxhet dhe Financa.  Paneli i dytë u moderua nga znj. Greta Rask, konsulente organizative dhe trajnere ekzekutive. Të dy këto panele u ndoqën me interes nga pjesëmarrësit dhe në fund të secilin panel pati pyetje dhe diskutime. Konferenca ka vazhduar punimet edhe me dy punëtori me personelin e ZKA-së, “Menaxhimi i cilësisë në auditim dhe proceseve në ZKA” dhe “Menaxhimi i ndryshimit organizativ”. Konferenca është një aktivitet i rregullt vjetor, tashmë me traditë për ZKA-në, ku së bashku së bashku me partnerët kyç  diskutohet për rezultatet dhe sfidat.

Në kuadër të Konferencës së 11-të Vjetore të Zyrës Kombëtare të Auditimit janë mbajtur dy punëtori me punonjësit e ZKA-së,  me dy tema kryesore “Menaxhimi i cilësisë në auditim dhe proceseve në ZKA” dhe “Menaxhimi i ndryshimit organizativ”.  Me qëllim të sigurimit të përfshirjes sa më të gjerë në diskutimet për këto tema, punonjësit e ZKA-së  në këto punëtori janë ndarë në disa grupe, ku secili pjesëmarrës ka dhënë inputet e tyre, të cilat u konsoliduan dhe u prezantuan më pas në konferencë. Punëtoria e parë me temën ”Menaxhimi i cilësisë në auditim dhe proceseve në ZKA” kishte për objektivë identifikimin e çështjeve të cilat janë të nevojshme të adresohen në mënyrë që të rritet cilësia e auditimit, efikasiteti operacional i proceseve, etj.  Pas identifikimit të çështjeve janë përcaktuar shkaqet dhe efektet e mundshme nga mos adresimi i tyre. Në fund të punëtorisë grupet kanë prezantuar rekomandimet për adresimin e shkaqeve dhe përmirësimin e gjendjes. Ndërsa në punëtorinë e dytë me temën “Menaxhimi i ndryshimit organizativ”, punonjësit kanë identifikuar ndikimin e faktorëve të jashtëm dhe të brendshëm për ndryshim. Pasi janë identifikuar faktorët e jashtëm për ndryshim siç janë ata politik, ekonomik sociologjik, teknologjik, juridik, mjedisor etj. Këto grupe kanë analizuar secilin faktor dhe ndikimin që mund të kenë faktorët në proceset e ZKA-së. Gjithashtu, janë analizuar edhe faktorët e brendshëm e që janë qeverisja dhe strategjia, menaxhimi i burimeve, menaxhimi i marrëdhënieve me palët e interesit, menaxhimi i shërbimeve mbështetëse (menaxhimi financiar,  prokurimit, TI). Identifikimi dhe analizimi i këtyre faktorëve i ndihmon organizatës në  drejtimin strategjik dhe prioritete e përcaktuara, matjen e performancës operative dhe strategjike dhe rreziqet e ndërlidhura duke përfshirë edhe mundësitë për ndryshim. Konkluzionet dhe rekomandimet të dala nga këto punëtori do të shërbejnë si një input i rëndësishëm për Auditorin e Përgjithshëm në procesin e vendimmarrjes strategjike dhe adresimin e sfidave me të cilat do të ballafaqohet ZKA gjatë zbatimit të planit të saj strategjik.

Në vigjilje të Konferencës së 11 Vjetore të Zyrës Kombëtare të Auditimit, Auditori i Përgjithshëm z. Besnik Osmani në shenjë falënderimi ka ndarë mirënjohje për përfaqësuesit e Institucioneve Supreme të Auditimit dhe për punonjësit të cilët kanë mbushur 10 vite në Zyrën Kombëtare të Auditimit. Në fjalën e tij përshëndetëse, Auditori i Përgjithshëm, z. Besnik Osmani falënderoj Institucionet Supreme të Auditimit, për përkrahjen e vazhdueshme dhe shkëmbimin e përvojave në interes të avancimit të mëtejmë të auditimit të jashtëm dhe përmirësimit të menaxhimit të parasë publike. “Ky aktivitet vjen menjëherë pas anëtarësimit të Zyrës Kombëtare të Auditimit si anëtare me të drejta të plota në INTOSAI, prandaj nuk mund të lë pa shprehur mirënjohjen time të thellë për kontributin e këtyre Institucioneve Supreme të Auditimit, secila në kapacitet dhe mënyrën e vet” theksoi Osmani. Në anën tjetër përfaqësuesit nga Institucionet Supreme të Auditimit nga Suedia, Polonia, Turqia, Shqipëria, Mali i Zi dhe Maqedonia e Veriut, theksuan se është nderë dhe privilegj të jenë në këtë Konferencë. Duke uruar ZKA-në  për anëtarësimin në INTOSAI ata theksuan se kjo ngjarje pa dyshim që përbën një sukses të madh për Kosovën dhe auditimin e jashtëm. Më tej z. Osmani falënderoj punonjësit për përkushtimin dhe punën. ”Sot jam krenar të konfirmoj me bindje të plotë, se falë përkushtimit dhe angazhimit të punonjësve tonë, kemi realizuar plotësisht çdo detyrë që i kemi caktuar vetes” theksoj ai. Në këtë ceremoni janë ndarë mirënjohje për punonjësit e ZKA-së, që kanë kontribuar 10 vite në këtë Institucion.

“Kjo është një arritje kulminante, meqenëse anëtarësimi në INTOSAI na bënë partnerë të barabartë dhe vendimmarrës në rrafshin ndërkombëtar” tha Auditori i Përgjithshëm, z. Besnik Osmani në konferencën për media të mbajtur sot.

 Në gusht 2019, Bordi drejtues i INTOSAI-it ka miratuar me shumicë votash anëtarësimin me të drejta të plota të Zyrës Kombëtare të Auditimit të Republikës së Kosovës në këtë organizatë, në mënyrë efektive nga data 1 janar 2020.

INTOSAI është një organizatë e pavarur, profesionale dhe jopolitike e themeluar si një institucion i përhershëm. Vepron si një organizatë ombrellë për komunitetin e auditimit të sektorit publik dhe ka status të posaçëm konsultativ me Këshillin Ekonomik dhe Social (ECOSOC) të Organizatës së Kombeve të Bashkuara (OKB).

Zyra Kombëtare e Auditimit të Republikës së Kosovës, ka aplikuar për anëtarësim në këtë organizatë të rëndësishme me 8 maj 2018. Pas një procesi të verifikimit dhe angazhimit intensiv është rikonfirmuar nga instancat relevante ndërkombëtare se ZKA-ja i plotëson të gjitha kriteret ligjore dhe administrative të përcaktuara me Statutin e INTOSAI-t, për të qenë anëtarë me të drejta të plota në këtë institucion.

Ky rezultat është kurorëzim i punës së jashtëzakonshme të Zyrës Kombëtare të Auditimit, institucioneve të Kosovës dhe përkrahjes së partnerëve të ZKA-së.

Pjesëmarrja e Zyrës Kombëtare të Auditimit në strukturat e INTOSAI-t promovon përveç tjerash qeverisjen e mirë, rritjen e transparencës dhe llogaridhënies si dhe ngritjen e kompetencës profesionale.

Zyra Kombëtare e Auditimit, është institucion i pavarur, që ushtron mandatin e saj të përcaktuar me Kushtetutë dhe ligj, në pajtueshmëri me standardet profesionale të auditimit dhe kodit të brendshëm të etikës e sjelljes profesionale.

Në baza vjetore kryen auditimin e detyrueshëm të rregullsisë për Buxhetin e Qeverisë së Kosovës të të gjitha organizatave buxhetore, të cilat pranojnë buxhet përmes ligjit vjetor të buxhetit, si dhe të Ndërmarrjeve publike. Po ashtu, ZKA-ja bënë auditime të performancës, si dhe ka të drejtën që në çfarëdo kohe të kryejë auditime tjera, të ndryshme nga auditimet e rregullsisë për fondet e dhëna nga buxheti për një institucion apo organizatë, si; fondet publike për partneritet publiko-privat; huatë dhe kreditë e detyrimet e garantuara nga entitetet e sektorit publik.

Raportet e Zyrës Kombëtare të Auditimit promovojnë drejtpërdrejt llogaridhënien dhe ofrojnë bazë të qëndrueshme për t’iu kërkuar llogari menaxherëve të çdo organizate buxhetore.