Lajmet

Auditori i Përgjithshëm, Besnik Osmani, me rastin e shënimit të 1 Qershorit, Ditës Ndërkombëtare të Fëmijëve ka pritur për vizitë në Zyrën Kombëtare të Auditimit, një grup nxënësish nga Shkolla e Mesme e Ulët “ Hasan Prishtina”, të Prishtinës. Me këtë rast, z. Osmani  me bashkëpunëtorë kanë bashkëbiseduar me fëmijët si dhe u janë përgjigjur pyetjeve të tyre. Po ashtu, janë zhvilluar lojëra dhe janë prezantuar shembuj për nxënësit në mënyrë që ata të kuptojnë rolin dhe rëndësinë e auditimit. Mësimit përmes festimit, i janë bashkuar edhe aktorët e njohur Jeton Zogjani dhe Edi Kastrati. Aktivitete të ngjajshme me qëllim të promovimi të rëndësisë së veprimtarisë audituese do të organizohen në vazhdimësi në mënyrë që të senzibilizohet publiku për nevojën e përmirësimeve në administratën publike.

Të nderuara media,   Ju ftojmë të ndiqni pritjen e organizuar nga Auditori i Përgjithshëm, Besnik Osmani, me rastin e shënimit të Një Qershorit, Ditës Ndërkombëtare të Fëmijëve. Grupi i fëmijëve nga Shkolla e Mesme e Ulët “ Hasan Prishtina” do të priten në:   Zyrën Kombëtare e Auditimit, Rr Musine Kokalari, 87 Salla 306, nga ora 11:00 – 12:00   Që nxënësit të kuptojnë më mirë auditimin, ky takim do të zhvillohet përmes lojës dhe shembujve, ndërsa do të marrin pjesë edhe aktorë të njohur kosovarë. Ju mirëpresim!        

Auditori i Përgjithshëm, Besnik Osmani, në një shkresë dërguar Kryeministrit Ramush Haradinaj, ka kërkuar vëmendje për trajtimin me prioritet nga ana e Qeverisë të Udhëzimit Administrativ 2004/2007 për Udhëtimet Zyrtare (Udhëzuesi) i miratuar nga Ministria e Shërbimeve Publike në vitin 2004, i cili ende është në fuqi. Paqartësitë dhe mungesat e identifikuara në kornizën ekzistuese ligjore kanë ndikuar në aplikimin jo konsistent të tij nga organizatat buxhetore. Auditori i Përgjithshëm, në shkresën e tij, thekson se gjatë punës audituese është vërejtur se Udhëzuesi nuk i përgjigjet kërkesave të kohës dhe si i tillë nuk kontribuon në menaxhimin e rregullt, të shëndoshë dhe të mirëfilltë të parasë publike. Duke marrë në konsideratë këto çështje Auditori i Përgjithshëm ka rekomanduar që të rishikohet e tërë korniza ligjore që ka të bëjë me shpenzimet për udhëtimet zyrtare dhe të azhurnohet për të përmbushur kërkesat e kuadrit të ri ligjor dhe institucional të Republikës së Kosovës. Auditori i Përgjithshëm ka theksuar se me qëllim të përmbushjes së detyrimeve kushtetuese dhe ligjore, ZKA do të ofrojë rekomandime specifike lidhur me përmirësimin e qeverisjes, me qëllim të rritjes së besueshmërisë në shpenzimin e fondeve publike.

Sot, Drejtori i Misionit të USAID-it në Kosovë, Xhejms Houp, dhe Auditori i Përgjithshëm, Besnik Osmani, nënshkruan një Memorandum Bashkëpunimi (MiM) për forcimin e përpjekjeve të përbashkëta në luftimin e korrupsionit në prokurimin publik në Kosovë. MiM përcakton parimet udhëheqëse të bashkëpunimit ndërmjet Zyrës Kombëtare të Auditimit (ZKA) dhe USAID-it, përmes aktivitetit Komuna Transparente, Efektive dhe Llogaridhënëse (USAID TEAM) në Kosovë. Me këtë rast Auditori i Përgjithshëm, Besnik Osmani, tha “Për mua si Auditor i Përgjithshëm, është shumë e rëndësishme ngritja e kapaciteteve tona në identifikimin dhe raportimin e dukurive negative siç janë mashtrimi dhe korrupsioni, atëherë kur gjatë auditimit vërejmë se ka elemente të tilla” Ndërsa, Drejtori i Misionit të USAID-it në Kosovë Xhejms Houp theksoi “USAID-i është i përkushtuar që të ndihmojë ZKA-në dhe Qeverinë e Kosovës në zbulimin dhe luftimin e korrupsionit në prokurimin publik, duke garantuar një cilësi më të mirë të shërbimeve për qytetarët.” Shumë shpesh në Kosovë, qytetarët, organizata të shoqërisë civile dhe sektori privat raportojnë se fondet publike keqorientohen, duke rrezikuar cilësinë e shërbimeve publike, dëmtuar besimin e qytetarëve dhe dekurajuar investimet e huaja. Një sistem efektiv i prokurimit përfshinë mekanizma që kujdesen për fondet publike dhe që minimizojnë humbjen e të hyrave përmes kontrollit të mashtrimit, humbjes dhe abuzimit. Adresimi i këtyre dobësive në sistem është shumë me rëndësi për Kosovën. Aktiviteti i USAID-it për Komuna Transparente, Efektive dhe Llogaridhënëse në mënyrë të veçantë do të mbështesë ZKA-në në përpjekjet e saj për të ndërtuar kapacitetet për zbulimin e mashtrimit dhe për të forcuar mekanizmat tjerë për minimizimin e humbjes së të hyrave, duke siguruar kështu shërbime më të mira për qytetarët. Gjithashtu, përmirësimet në prokurimin publik rrisin kënaqshmërinë e qytetarëve me punën e qeverisë dhe forcojnë besimin në mes të qeverisë dhe qytetarëve.

Të nderuara media, Ju ftojmë të ndiqni ceremoninë e nënshkrimin të Memorandumit të Mirëkuptimit në mes të USAID në Kosovë dhe Zyrës Kombëtare të Auditimit. Marrëveshja ka për qëllim të përcaktojë parimet udhëzuese të bashkëpunimit ndërmjet dy institucioneve. Pjesëmarrësve do të iu drejtohen: Drejtori i Misionit të USAID në Kosove, z. James Hope, dhe Auditori i Përgjithshëm, z. Besnik Osmani. Ju mirëpresim të hënën, më 21 maj 2018 Në Zyrën Kombëtare të Auditimit, Rr. Musine Kokallari, 87, Prishtinë Salla 306 duke filluar nga ora 14:30.   Për cdo informatë shtesë ju mund të na kontaktoni përmes e-mailit ose telefonit.

Gjatë dy ditëve të fundit, në disa media të Kosovës janë publikuar informata që i referohen disa dokumenteve të hartuara nga Zyra Kombëtare e Auditimit (ZKA). Me këtë rast, dëshirojmë ta njoftojmë publikun dhe redaksitë e mediave, se informatat e publikuara gjatë dy ditëve të fundit lidhur me procesin dhe rezultatet e auditimit të jashtëm për organizatat buxhetore, nuk janë të autorizuara nga Zyra Kombëtare të Auditimit dhe si të tilla nuk mund të konsiderohen si plotësisht të sakta. Procesi i auditimit të rregullsisë është ende në vijim dhe informatat e publikuara janë bazuar në dokumente të papërfunduara. Për hir të korrektësisë, dëshirojmë të sqarojmë opinionin që pas përfundimit të punës në terren, në pajtim me procedurat e auditimit, një përmbledhje e raportit të auditimit u dërgohet subjekteve të audituara dhe këto të fundit, gëzojnë të drejtën ligjore (sipas Ligjit të ZKA-së, neni 22.2) që në një afat prej 15 ditësh pas pranimit të draft raportit të auditimit, të bëjnë komentet e nevojshme dhe të ofrojnë dëshmi lidhur me përmbajtjen e dokumentit. Varësisht nga ky proces, që bazohet në standardet ndërkombëtare të auditimit, draft raportet mund të pësojnë ndryshime deri në versionin përfundimtar, si rezultat edhe i rishikimit të cilësisë nga funksioni i sigurimit të cilësisë në auditim. Së këndejmi, informata të autorizuara në lidhje me institucionet e audituara, duhet të trajtohen vetëm ato të cilat burojnë nga raportet e auditimit të aprovuara nga Auditori i Përgjithshëm dhe të publikuara në uebfaqen zyrtare të Zyrës Kombëtare të Auditimit. Dokumentet tjera që hartohen gjatë procesit të auditimit (memot e auditimit apo draft raportet) zakonisht mbajnë shenjën për mos-publikim deri në verzionin përfundimtar. Prandaj, presim që mediat dhe përdoruesit tjerë të produkteve të auditimit, ta respektojnë këtë kërkesë ligjore dhe t’i presin rezultatet finale të punës profesionale e të pavarur të auditorëve. Respektimi i këtyre procedurave do të ndihmoj Zyrën Kombëtare të Auditimit për të punuar në pajtim të plotë me Standardet Ndërkombëtare të Auditimit dhe kërkesat ligjore si dhe do të shmangte çdo keqinformim eventual të publikut në lidhje me rezultatet e auditimit të jashtëm të institucioneve publike. Ne sigurojmë mediat dhe publikun që të gjitha raportet finale të auditimit, ashtu sikur deri më tani, do të jenë të qasshme në uebfaqen zyrtare të Zyrës Kombëtare të Auditimit.

Gjatë viteve 2016 dhe 2017, parametrat e rrezikshëm për shëndetin e njeriut siç janë grimcat e pluhurit PM₁₀ dhe PM_2.5 , nuk janë raportuar për muaj të tërë, e sidomos gjatë muajve të dimrit kur këta parametra arrijnë vlera maksimale. Pavarësisht monitorimit dhe raportimit të mangët, në ato raste kur është raportuar, janë regjistruar tejkalime alarmante të parametrit PM₁₀ që kanë arritur deri në 400% tejkalim. Grimcat e pluhurit janë shumë të rrezikshme për shëndetin e njeriut pasi që janë grimca me diametër shumë të vogël dhe si të tilla mund të udhëtojnë më thellë në mushkëritë tona dhe të shkaktojnë efekte të dëmshme për shëndetin tonë. Efektet e mundshme që mund të shkaktohen nga këto grimca janë rritja e numrit të të sëmurëve me astmë bronkiale, bronkitet kronike, sëmundjet kronike të mushkërive tek moshat e shtyra, rritja e numrit të sëmundjeve kardiovaskulare dhe respiratore, kanceri, shkurtimi i jetës si dhe rritja e shkallës së mortalitetit. Raporti i auditimit të performancës, “ Mekanizmat institucional për rregullimin ligjor, monitorimin dhe raportimin e cilësisë së ajrit” ka gjetur se sistemi i tillë i monitorimit dhe raportimit, që menaxhohet nga Ministria e Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor dhe mekanizmat e saj, nuk u ofron qytetarëve të Kosovës një pasqyrë reale të gjendjes së cilësisë së ajrit, e sidomos jo në kohë reale. Ky sistem i monitorimit dhe raportimit përbën rrezikun që të jetë jo funksional e pa të dhëna sidomos në ato raste kur ndotja e ajrit në vend është shumë e rëndë dhe qytetarët të mos jenë në dijeni në kohën e duhur për të marrë masat e nevojshme për të evituar ekspozimin ndaj ndotjes së ajrit. Ministria e Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor po ashtu nuk ka kompletuar gjithë infrastrukturën e nevojshme ligjore dhe fizike për menaxhimin e gjendjes së cilësisë së ajrit si dhe nuk e ka azhurnuar gjithë infrastrukturën ekzistuese ligjore sipas gjendjes aktuale të cilësisë së ajrit. Besnik Osmani, Auditori i Përgjithshëm, lidhur me këtë raport është shprehur se: “Ndotja e ajrit në Kosovë është shqetësuese për shëndetin e qytetarëve, e akoma më shqetësues është fakti se qytetarët nuk janë të informuar me kohë dhe si duhet për këtë problematikë”. Procesin e monitorimit dhe raportimit të të dhënave e ka vështirësuar akoma më shumë gjendja jo funksionale, zhvendosja e shpeshtë, siguria dhe dëmtimi i stacioneve që bëjnë monitorimin dhe raportimin e të dhënave për cilësi të ajrit. Ngecje janë evidentuar edhe në nivel lokal që kanë të bëjnë me mos miratimin e planeve lokale për mjedis, mos raportimin e implementimit të këtyre planeve si dhe mos përtëritjen e planeve në momentin kur ato nuk janë të vlefshme. Zyra Kombëtare e Auditimit, ka dhënë rekomandimet e veta, të cilat kanë për qëllim të sigurojnë se autoritetet përgjegjëse, respektivisht Ministria e Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor, Agjencioni për mbrojtjen e mjedisit, Instituti Hidrometeorologjik si dhe Komunat, të intensifikojnë përpjekjet e tyre për krijimin e një kornize të plotë ligjore dhe fizike si dhe mekanizmave të qëndrueshëm e efikas të monitorimit dhe raportimit. Përmirësimi i ngecjeve të identifikuara, do të ndihmoj në identifikimin e masave konkrete për tu ndërmarrë për të përmirësuar gjendjen e cilësisë së ajrit.  

Akti formal i nënshkrimit u bë në margjinat e konferencës së nivelit të lartë në Sofje Auditori i Përgjithshëm i Kosovës, Besnik Osmani dhe Auditori i Përgjithshëm i Gjykatës Turke të Llogarive, Seyit Ahmet Bas,  kanë nënshkruar Memorandumin e  Mirëkuptimit.  Akti formal i nënshkrimit u zhvillua në  margjinat e konferencës së nivelit të lartë  “Roli i Institucioneve Supreme të Auditimit në përmirësimin e llogaridhënies, transparencës dhe integritetit në Sektorin Publik” e cila po mbahet sot në Sofje,  organizuar nga Zyra Kombëtare e Auditimit të Bullgarisë. Nënshkrimi u bë në prezencën e përfaqësuesve të 27 Institucioneve Supreme të Auditimit nga  vende anëtare të Bashkimit Evropian dhe vendeve kandidate dhe kandidate potenciale për në BE. Z. Osmani dhe z. Bas u shprehën se janë të përkushtuar në intensifikimin e bashkëpunimit, shkëmbimin e përvojave dhe angazhimin e institucioneve të tyre në përmbushjen e këtij Memorandumi.

Auditori i Përgjithshëm i Kosovës merr pjesë në konferencën e nivelit të lartë “Roli i Institucioneve Supreme të Auditimit në përmirësimin e llogaridhënies, transparencës dhe integritetit në Sektorin Publik” së bashku me përfaqësuesit e 27 Institucioneve Supreme të Auditimit nga Rajoni dhe Evropa Auditori i Përgjithshëm, Besnik Osmani, po merr pjesë në punimet e konferencës së nivelit të lartë “Roli i Institucioneve Supreme të Auditimit në përmirësimin e llogaridhënies, transparencës dhe integritetit në Sektorin Publik”e cila po mbahet sot në Sofje, e organizuar nga Zyra Kombëtare e Auditimit të Bullgarisë nën Presidencën Bullgare të Bashkimit Evropian. Në këtë konferencë po marrin pjesë krerët dhe përfaqësues nga 27 Institucione Supreme të Auditimit të shteteve anëtare të BE-së dhe vendeve kandidate dhe kandidate potenciale për në BE dhe Gjykatës Evropiane të Auditorëve. Punimet e konferencës do të zhvillohen në katër panele me  temat mbi pavarësinë institucionale – faktorët kyç për efektivitetin e një ISA;  auditimet e bazuara mbi vlera; modernizimin e kapaciteteve administrative – shembulli i qeverisjes së mirë ne sektorin publik; dhe komunikimi me palët e interesit për të rritur besimin e qytetarëve. Në kuadër të kësaj konference u zhvillua edhe një forum i veçantë me temën “Institucion Suprem i Auditimit – të jesh organizatë model për qeverisje të mirë”. Auditori i Përgjithshëm i Kosovës, Besnik Osmani, së bashku me Auditoren e Përgjithshme të Finalnadës, Tytti Yli – Viikari, Auditorin e Përgjithshëm të Turqisë, Seyit Ahmet Bas, dhe Auditorin e Përgjithshëm të Slovenisë, Tomaž Vesel, kanë ndarë përvojat ISA-ve të vendeve të tyre. Z. Osmani, në prezantimin e tij ka folur për kredibilitetin, integritetin dhe pavarësinë institucionale të Zyrës Kombëtare të Auditimit të Kosovës si dhe ka theksuar në veçanti rreziqet që mund të ndikojnë dhe afektojnë një ISA për të qenë organizatë model për qeverisje të mirë. Në këtë konferencë Auditori i Përgjithshëm po shoqërohet nga bashkëpunëtorët Qerkin Morina, ndihmës Auditor i Përgjithshëm dhe Safet Berisha, Udhëheqës i Departamentit për Çështje Ligjore në Auditim.

Zyra Kombëtare e Auditimit e Republikës së Kosovës dhe Zyra Supreme e Auditimit e Polonisë kanë realizuar projektin e binjakëzimit “Zhvillimi i kapaciteteve profesionale lidhur me auditimin e ndërmarrjeve publike”, i financuar nga Bashkimi Evropian. Në ceremoninë përmbyllëse të projektit, kanë marrë pjesë Auditori i Përgjithshëm i Kosovës, Besnik Osmani, Auditori i Përgjithshëm i Polonisë dhe Zëvendës Presidenti i EUROSAI, Krzystof Kwiatkowski, Kryetari i Kontrollit të Lartë të Shtetit të Republikës së Shqipërisë Bujar Leskaj, Zëvendës shefi për bashkëpunim në Zyren e BE-së në Kosovë, Libor Chlad, si dhe deputetë, zyrtarë qeveritarë, drejtues të Ndërmarrjeve publike dhe auditorë të jashtëm nga Polonia dhe Kosova. Me këtë rast, z. Osmani u shpreh mjaft i kënaqur me rezultatet e arritura në kuadër të projektit të binjakëzimit. Ai theksoi se ka një interesim të veçantë për auditimin e ndërmarrjeve publike, me qëllim të përmirësimit të menaxhimit financiar publik në Kosovë. Z. Osmani, ka theksuar se përmes këtij projekti institucionet e të dyja vendeve kanë shkëmbyer përvojat reciproke si dhe kanë krijuar lidhje të fortë miqësie dhe bashkëpunimi. Z. Chlad në fjalën e tij, ka theksuar se Zyra e BE-së në Kosovës e vlerëson lartë punën dhe lidershipin e Zyrës Kombëtare të Auditimit. Ai është shprehur se mbështetja për këtë institucion nuk do të mungojë në rrugën e përafrimit me rregullat e BE-së. Z. Kwiatkowsi nga ana e tij, u shpreh se është mjaft i kënaqur që Zyra Supreme e Auditimit e Polonisë kishte nderin të përfaqësonte BE-në në këtë projekt. Ai ka shtuar se shpreson që puna e përbashkët në gjashtë muajt e fundit do të sjellë rezultatet e dëshiruara dhe do të hap një kapitull të ri në marrëdhëniet në mes të institucioneve dhe vendeve tona. Ekipe të auditorëve nga ZKA kanë punuar intensivisht së bashku me ekspertët më të mirë nga Zyra Supreme e Auditimit e Polonisë dhe Zyra Kombëtare e Auditimit të Britanisë së Madhe në shqyrtimin dhe përditësimin e doracakëve dhe procedurave ekzistuese për auditimin e ndërmarrjeve publike. Lidhur me këtë janë zhvilluar trajnime, punëtori, vizita studimore, si dhe është bërë mentorimi i auditimit të tri ndërmarrjeve publike.

Agjencia Qendrore e Prokurimit rrezikon të humbë 2.6 milion euro Edhe pse Agjencia Qendrore e Prokurimit është themeluar për të kursyer paratë e buxhetit të Kosovës përmes blerjeve me shumicë, raporti i fundit i Zyrës Kombëtare të Auditimit tregon se ekziston rreziku që furnitorët të paguhen pa dorëzuar mallra. Gjithashtu në disa raste çmimet e AQP-së ishin më të larta se çmimet individuale të institucioneve publike. Agjencia Qendrore e Prokurimit ka disa kontrata përfshirë kontratën për letër, goma dhe material zyrtar. Bazuar në informatat që merr nga institucionet publike (Ministritë, Komunat,  etj.), AQP kontrakton sasinë dhe çmimin e kontratës. Raporti i performancës tregon se AQP nuk kishte pasur informata të mjaftueshme për të marrë vendim lidhur me sasinë e nevojshme të kontratës. Në fakt vendimi është marrë duke u bazuar në informatat e ofruara nga 80 për qind e këtyre institucioneve, pjesa tjetër ishte vendosur me hamendje. Raporti ka gjetur raste të mallrave që kushtojnë më shtrenjtë kur blihen nga AQP se sa nga institucionet në mënyrë individuale. Raporti tregon se në shumicën e rasteve AQP-ja nuk i kishte analizuar kontratat individuale të institucioneve për të parë çmimet me të cilat ato furnizoheshin. Prandaj, për shembull në rastin e letrës, edhe Sekretariati i Këshillit Gjyqësor të Kosovës edhe Dogana kishin paguar çmime më të ulëta para se të përfshiheshin në kontratë të centralizuar ndërsa në rastin e karburanteve së paku katër entitete kishin çmime më të ulëta se AQP-ja. Meqë kontratat nuk ishin monitoruar si duhet dhe nuk kishte pasur masa parandaluese, furnitorët mund të kërkojnë kompensim prej 2.6 milion eurosh për mallrat që janë kontraktuar por nuk janë porositur. Raportimi i rrallë dhe analizimi edhe më i rrallë i këtyre raporteve ka rezultuar me mungesë të informatave lidhur me progresin e kontratave dhe ka çuar në mungesë të masave korrigjuese. Auditori i Përgjithshëm Besnik Osmani tha: “Është e papranueshme humbja e parave përmes prokurimit të centralizuar. AQP duhet urgjent të ndërmerr masa korrigjuese.” Rëndësia e kësaj çështjeje ka bërë që Auditori i Përgjithshëm të vendosë të kryej një auditim të dytë të këtyre kontratave kur ato të implementohen. Auditimi i ka vlerësuar 8 nga 15 kontratat apo 56% të vlerës së kontraktuar nga AQP gjatë viteve 2015 dhe 2016. Raportin e plotë mund ta lexoni në: www.zka-rks.org

Njoftim për publikun   Zyra Kombëtare e Auditimit, më 8 maj 2018 (e martë) nga ora 13:00-15:00 do ta bëjë prezantimin e raportit të auditimit të performancës “Efektiviteti i sistemit informativ të tatimit në pronë”. Ky prezantimi do të mbahet në amfiteatrin e Bibliotekës Kombëtare “Pjetër Bogdani”. Në këtë prezantim të ftuar janë edhe deputetë të Kuvendit të Kosovës nga Komisioni për Mbikëqyrje të Financave Publike, përfaqësues të Ministrisë së Financave, përfaqësues të komunave të Kosovës, përfaqësues nga projekti SIDA, Demos, shoqëria civile, mediat, organizatat ndërkombëtare, si dhe do të jetë i hapur për publikun.