Lajmet

Në zbatim të mandatit kushtetues, ligjor dhe standardeve ndërkombëtare të  auditimit në sektorin publik, Zyra Kombëtare e Auditimit vazhdon të bashkëpunojë me institucione dhe organizata të ndryshme në fushat e ndërlidhura me auditimin apo zhvillimin profesional.

Mbi këtë bazë, Auditorja e Përgjithshme, Vlora Spanca, dhe Zëvendës Auditori i Përgjithshëm, Bezad Halilaj mbajtën takim pune me drejtorin e Njësisë Qendrore  Harmonizuese të Auditimit të Brendshëm në Ministrinë e Financave, Punës dhe Transfereve, Agim Krasniqi, z.Valdet Haziri dhe ekspertin z. Frans Hesse, në kuadër të projektit “Menaxhimi i Financave Publike në Kosovë”, projekt i financuar nga BE-ja dhe implementuar nga GIZ.

Qëllimi i takimit ishte bashkëpunimi ndërinstitucional dhe mbështetja profesionale në kryerjen e përgjegjësive respektive të auditimit të brendshëm dhe të jashtëm, konkretisht për sistemet e menaxhimit financiar dhe kontrollit, ndarjen e informatave dhe praktikave lidhur me zhvillimin e këtyre fushave në sektorin publik të Kosovës.

Auditorja e Përgjithshme, Vlora Spanca, të mërkurën mori pjesë në Konferencën “Krijimi i vlerave – Porta e së ardhmes”, organizuar nga Shoqata e Kontabilisteve të Çertifikuar dhe Auditorëve të Kosovës (ShKÇAK) me rastin e shënimit të javës së profesionit të kontabilitetit dhe auditimit.

Konferenca mblodhi përfaqësues të lartë të institucioneve publike për të diskutuar rreth trendeve, raportimeve dhe zhvillimeve të fundit me qëllim të promovimit të përgjegjësisë sociale përmes praktikave më të mira për transparencë dhe llogaridhënie në shërbim të interesit publik.

Me këtë rast Auditorja e Përgjithshme, Vlora Spanca, tha se kontabiliteti dhe auditimi janë komponent të rëndësishëm të cilët përmbyllin ciklin e llogaridhënies dhe transparencës si dy ndër vlerat kryesore të një sistemi demokratik.

“Se roli i kontabilistit dhe auditorit është i pakontestueshëm në shoqëri flasin shumë argumente për përmirësimin e menaxhimit të financave në sektorin privat dhe publik të cilat në mënyrë të drejtpërdrejtë kanë ndikim në mirëqenien e qytetarëve”, deklaroi znj. Spanca.

Ajo shtoi se është e rëndësishme që Institucionet Supreme të Auditimit të kenë një dialog kuptimplotë dhe efektiv me palët e interesit në lidhje me atë se si puna e tyre e ndihmon sektorin publik të përmirësohet dhe zhvillohet vazhdimisht.

Tutje Auditorja e Përgjithshme foli për avancimin e vazhdueshëm profesional të punonjësve të Zyrës Kombëtare të Auditimit duke thënë se në këtë proces ndikim kanë pasur edhe programet e zhvillimit dhe edukimit profesional të ofruara nga shoqatat profesionale vendore e në veçanti Shoqata e Kontabilistëve të Certifikuar dhe Auditorëve të Kosovës.

ShKÇAK ndikoi fuqishëm në zhvillimin profesional të profesionit të kontabilistëve dhe auditorëve të Kosovës, të cilët kontribuojnë në ngritjen dhe forcimin e menaxhimit financiar në sektorin publik dhe privat.

“Zbatimi rigoroz i standardeve ndërkombëtare të kontabilitetit dhe auditimit si të sektorit privat dhe të atij publik, të qenit në përputhje me parimet etike dhe vlerat që i promovojnë këto profesione padyshim janë udhërrëfyesi kryesor që hapin portën drejtë një të ardhme më të mirë për vendin tonë”, tha Spanca.

Në kuadër të aktiviteteve për mbështetjen e komunave, Zyra Kombëtare e Auditimit dhe OSBE-ja mbajtën punëtori dyditore ku trajtuan çështjet që ndikuan në opinionin financiar të auditimit, përkatësisht gjetjet kryesore të raporteve të auditimit për komunat për vitin 2022 si dhe sfidat kryesore për zbatimin e rekomandimeve.

Në këtë punëtori ZKA-ja u përfaqësua nga Zëvendës Auditori i Përgjithshëm, z. Bezad Halilaj, Ndihmës Auditorët e Përgjithshëm, z. Zukë Zuka dhe z. Agron Fetiu, si dhe drejtori i Departamentit të Auditimit për Komuna, z. Lavdim Maxhuni. Ndërsa OSBE-ja nga z. Fatmir Zylfija, Kordinator i projektit, kurse komunat nga drejtorët e auditimit dhe zyrtarët kryesorë financiar.

Përveç dhënies së kontributit në diskutime, përfaqësuesit e ZKA-së prezantuan edhe gjetjet kryesore të raporteve individuale për vitin 2022. Të pranishmit theksuan nevojën për rritjen e përgjegjësisë në kryerjen e detyrave zyrtare, rritjen e kontrollit të brendshëm si dhe forcimin e masave të llogaridhënies në të gjitha nivelet komunale.

Punëtoria u vlerësua e dobishme në dhënien e këshillave dhe mundësisë për përmirësim gjatë përgatitjes së Pasqyrave Financiare Vjetore për vitin 2023.

Në përputhje me mandatin ligjor Zyra Kombëtare e Auditimit (ZKA) dorëzoi në Kuvendin e Republikës së Kosovës, përkatësisht në Komisionin për Mbikëqyrjen e Financave Publike (KMFP), Planin Vjetor të Auditimit për sezonin 2023/2024.

Plani adreson përmbushjen e obligimeve kushtetuese e ligjore si dhe përmban informatat relevante në lidhje me auditimet e përzgjedhura nga Auditorja e Përgjithshme, përfshirë projektet, aktivitetet, afatet, burimet e nevojshme, buxhetin, rezultatet dhe rreziqet me të cilat mund të ballafaqohet ZKA-ja.

Për sezonin auditues  2023/24, ZKA-ja planifikon kryerjen e 123 auditimeve, prej tyre 85 auditime për organizatat buxhetore, 8 projekte të financuara nga fondet e jashtme, 13 ndërmarrje publike,  16 auditime të performancës, si dhe Raportin Vjetor të Auditimit.

Përveç auditimeve të detyrueshme të rregullsisë të përcaktuara me ligj, fokus i veçantë i është dhënë edhe auditimit të ndërmarrjeve publike me interes të veçantë si dhe projekteve kapitale me peshë të lartë financiare.

Ndërsa auditimet e performancës mbulojnë fusha me rëndësi ekonomike, sociale, shëndetësore, arsimore, mediale, kulturore e sportive, si dhe tema të rëndësishme në prokurim publik. Përzgjedhja e temave të performancës është bërë më kontributin e shoqërisë civile, organizatave profesionale, komunitetit të donatorëve dhe ekspertëve të fushave, si dhe bazuar në vlerësimin e ndikimit në përmirësimin e mirëqenies së qytetarëve dhe  përmirësimin e qeverisjes.

Planin Vjetor të Auditimit për sezonin auditues 2023/24 e gjeni këtu. 

Auditorja e Përgjithshme e Republikës së Kosovës znj. Vlora Spanca, dhe Zëvendës Auditori i Përgjithshëm, z. Bezad Halilaj, me 30 dhe 31 tetor 2023 morën pjesë në Simpoziumin Ndërkombëtar për Çështjet e Shfaqura, organizuar nga Gjykata e Auditorëve të Portugalisë në partneritet me Zyrën Kombëtare të Auditimit të Mbretërisë së Bashkuar dhe nën kujdesin e Organizatës Evropiane të Institucioneve Supreme të Auditimit (EUROSAI).

Tema e debatuar nga Institucionet Supreme të Auditimit iu referua përshtatjeve dhe rregullimeve që këto institucione duhet bërë në veprimtarinë e tyre, duke pasur parasysh edhe ndryshimet ekonomiko-financiare në funksionimin e shteteve.

Sesionet u fokusuan në mënyrën se si mjedisi ekonomik në ndryshim po ndikon në shpenzimet publike, duke parë kostot e rritura të huamarrjes, kostot e inflacionit, ndryshimet demografike dhe praktikat e mira në qëndrueshmërinë financiare.

Rreth 50 përfaqësues nga 23 Institucione Supreme të Auditimit të vendeve evropiane, Gjykata Evropiane e Auditorëve dhe Gjykata e Auditorëve të Bashkimit të Brazilit, e cila aktualisht kryeson Organizatën Botërore të Institucioneve Supreme të Auditimit (INTOSAI) ishin të vëmendshëm ndaj fjalëve të ekspertëve nga organizatat kombëtare dhe ato ndërkombëtare, si OECD dhe Këshilli i Financave Publike, paraqitën shembuj specifik dhe debatuan për çështje të ndryshme që lidhen me ndryshimet dhe krizat e shpejta të cilave iu është nënshtruar bota.

Konkluzioni i këtij simpoziumi ishte se Institucionet Supreme të Auditimit për të ruajtur rëndësinë e tyre si akterë thelbësorë për mirëqeverisjen e burimeve publike duhet të jenë të hapura nga jashtë dhe të ndjeshme ndaj tendencave dhe zhvillimeve në sektorin publik dhe menaxhimin e tij.

Po ashtu u theksua se ndarja e praktikave të mira ndihmon Institucionet Supreme të Auditimit  për të përmirësuar ndikimin e tyre në menaxhimin publik të çdo shteti.

Zonja Auditore e Përgjithshme e Kosovës Vlora Spanca mbajti takim me Drejtoreshën e re të Projektit nga USAID, “Integriteti i Komunave të Kosovës”, zonjën Maia Gogoladze. Të pranishëm ishin Udhëheqësi i objektives së parë të projektit z. Ruzhdi Zeqiri, Këshilltari i lartë z. Edon Kurtishi, Ndihmës Auditorja e Përgjithshme znj. Myrvete Gashi-Morina, Shefja e Kabinetit znj. Shqipe Çavdarbasha dhe Ud. Drejtoresha e Departamentit për Çështje Juridike dhe Kundër Mashtrimeve znj. Natyra Kasumaj-Ahmeti.

Zonja Spanca vlerësoi lartë bashkëpunimin dhe përkrahjen e kahmotshme të USAID-it dhënë Zyrës Kombëtare të Auditimit në adresimin e sfidave për luftimin e korrupsionit dhe ofrimin e shërbimeve më të mira për qytetarët, duke përforcuar mekanizmat e llogaridhënies. Më tutje, ajo shprehu edhe përkushtimin e institucionit që drejton për avancimin e bashkëpunimit.

Ndërsa znj. Gogoladze rikonfirmoi gatishmërinë e lartë për të vazhduar bashkëpunimin e mëtutjeshëm brenda kornizave të kapaciteteve të projektit në ofrimin e mbështetjes dhe impaktit më të gjerë.

Zyra Kombëtare e Auditimit (ZKA) dhe Projekti DEMOS vazhdojnë bashkëpunimin shumëvjeçar tani përmes nënshkrimit të marrëveshjes për kryerjen e auditimit të performancës “Mekanizmat e sigurimit të cilësisë së të dhënave të raportuara mbi Sistemin e Menaxhimit të Performancës Komunale (SMPK) dhe Grantin e Performancës Komunale (GPK)” i cili do të përfshijë vlerësimin e përshtatshmërisë dhe efektivitetit të mekanizmave të sigurimit të cilësisë së të dhënave të raportuara të GPK dhe SMPK.

Marrëveshjes së nënshkruar të enjten nga Auditorja e Përgjithshme, Vlora Spanca dhe drejtori i Projektit DEMOS, Alan Packer, i parapriu takimi ku palët vlerësuan lartë bashkëpunimin afatgjatë dhe të frytshëm në mes të ZKA-së dhe DEMOS-it.

Auditorja e Përgjithshme, Vlora Spanca, theksoi rëndësinë e madhe që ka realizimi i këtij projekti për të ndihmuar komunat në përmirësimin e menaxhimit të financave publike, rritjen e transparencës dhe llogaridhënies si dhe avancimin e qeverisjes lokale.

Znj. Spanca tha se bashkëpunimi në mes të ZKA-së dhe DEMOS-it do të vazhdojë edhe në të ardhmen, në veçanti në identifikimin dhe vendosjen e mekanizmave mbikëqyrës në qeverisjen lokale për të rritur ndikimin e auditimit, përkatësisht në rritjen e nivelit të zbatimit të rekomandimeve të auditimit.

Drejtori i Projektit DEMOS, Alan Packer, ka përgëzuar Auditoren e Përgjithshme për realizimin e objektivave të ZKA-së si dhe shprehu përkushtimin për forcimin e mëtejshëm të bashkëpunimit.

Packer prezantoi objektivat e projektit për t’u fokusuar më pas në diskutimin për kushtin minimal të Grantit të Performancës Komunale që ndërlidhet me opinionet e auditimit dhe nivelin e zbatimit të rekomandimeve.

Të pranishëm në takim nga DEMOSI ishin edhe eksperti ndërkombëtar Gerhard van’t Land dhe menaxherja e lartë për ndërhyrje Saranda Husaj Baraliu. Ndërsa nga ZKA-ja ishin Zëvendës Auditori i Përgjithshëm, Bezad Halilaj, Ndihmës Auditorja e Përgjithshme, Myrvete Gashi-Morina dhe Ndihmës Auditori i Përgjithshëm, Agron Fetiu.

Në vazhdim të aktivitetit të mbajtur në qershor 2023, me temën “Bashkëpunimi ndërinstitucional në Fushën e Prokurimit Publik në Republikën e Kosovës”, lidershipi i Zyrës Kombëtare të Auditimit dhe ai i Komisionit Rregullativ të Prokurimit Publik u takuan sërish për të biseduar lidhur me vazhdimin e bashkëpunimit në ngritjen e kapaciteteve në prokurim publik.

Zonja Auditore e Përgjithshme Vlora Spanca dhe Kryetari i Bordit të KRPP-së z. Osman Vishaj u pajtuan që në nëntor të mbahet një punëtori rajonale, organizuar nga KRPP me mbështetje të GIZ-it dhe SIGMA-s. Ndërsa në dhjetor, ZKA organizon tryezë me institucionet kyçe që merren me prokurimin publik.

Iniciativa për Zhvillim e INTOSAI-t (IDI) ka përfunduar me sukses punëtorinë e radhës për programin “LOTA Pioneers” (Agjentët/Pionierët duke Përdorur Avancimin e Teknologjisë) të mbajtur në Brazilia, Brazil më 23-27 tetor 2023. Në këtë punëtori kanë marrë pjesë 26 profesionistë të auditimit nga shtete të ndryshme të botës, përfshirë edhe përfaqësuesit e Zyrës Kombëtare të Auditimit e Republikës së Kosovës, Samir Zymberi, Drejtor i Departamentit për Auditimet e TI-së dhe Poliksena Berisha Auditore seniore e TI-së.

Ky program ka për qëllim t’i ndihmoj Institucionet Supreme të Auditimit (ISA) për të siguruar agjentë kompetentë të ndryshimit të cilët do të angazhohen në zhvillimin e një strategjie afatgjate të auditimit për teknologjinë e informacionit dhe kryerjen e auditimeve të teknologjisë. Poashtu, programi “LOTA Pioneers” i ndihmon ISA-të në skanimin e mjediseve të tyre të jashtme dhe të brendshme me fokus në teknologji, organizim dhe procese, caqe dhe kufizime, staf dhe partneritetet.

Përveç orientimit për të ndërtuar një strategji për TI-në, në këtë program u trajtuan edhe mundësitë si të ndihmohen ISA-të për të ndërtuar praktika të qëndrueshme të auditimit të teknologjisë  dhe ndikimit të përdorimit të teknologjisë  në auditime, duke përdorur edhe vegla për analizimin e të dhënave.

Përfaqësuesit nga Zyra Kombëtare e Auditimit e Republikës së Kosovës ishin aktiv në punëtori duke dhënë kontribut gjatë punëtorisë dhe duke qenë një model i mirë për ISA-të e tjera. Pjesëmarrja në këtë aktivitet u ka shërbyer edhe për rrjetëzim me kolegë të fushës nga vende të ndryshme të botës dhe për të krijuar bashkëpunime të reja. Disa përfaqësues të ISA-ve të ndryshme kanë shprehur gatishmëri për të vazhduar bashkëpunimin me ISA-në e Kosovës në fushën e auditimeve të TI-së.

Nga 18 deri më 21 tetor 2023 në Varshavë të Polonisë u mbajt takimi i shtatë vjetor  i Task Forcës së EUROSAI-t për auditimin e komunave me pjesëmarrjen e përfaqësuesve nga Institucionet Supreme të Auditimit (ISA) nga Polonia, Letonia, Estonia, Lituania, Turqia, Sllovakia, Kroacia, Maqedonia e Veriut si dhe Kosova, anëtarë të kësaj Task Force.

Zyra Kombëtare e Auditimit e Kosovës u përfaqësua nga auditorët Elvir Krasniqi dhe Arian Zenelaj, ndërsa takimi dyditor me temën “Shpërndarja e granteve dhe transfereve” pati për qellim diskutimet dhe ndarjen e përvojave nga pjesëmarrësit nëse grantet shtetërore për komunat  janë shpenzuar për qëllimet e synuara dhe në mënyrë efikase.

Kryetari i Task Forcës së EUROSAI-t për auditimin e komunave, Auditori i Përgjithshëm i Lituanisë, Mindaugas Macijauskas, tha se grantet shtetërore për komuna duhet të jenë të synuara, të orientuara drejt rezultateve, me parime të qarta të shpërndarjes dhe garantimit të efektivitetit dhe përdorimit efikas të tyre.

Krahas përfaqësuesve të tjerë nga Institucionet Supreme të Auditimit, auditorët e ZKA-së z. Krasniqi dhe z. Zenelaj prezantuan rezultatet e auditimit me temën “Procesi i menaxhimit të granteve dhe subvencioneve në sektorin e bujqësisë”.

Javën e kaluar ishte publikuar edhe buletini i radhës i gazetës së Task Forcës së EUROSAI-t për auditimin e komunave, buletin që përfshiu edhe artikullin e Zyrës Kombëtare të Auditimit të Republikës së Kosovës.

Më shumë detaje rreth artikullit në fjalë, “Përmbledhja e auditimit financiar dhe të pajtueshmërisë në komuna”, publikuar në këtë gazetë mund të gjeni në linkun: https://www.tfma.eu/page.aspx?id=136

Auditoret e Zyrës Kombëtare të Auditimit të Kosovës, Arta Kryeziu Qehaja dhe Krenare Pirana Kiseri, morën pjesë në punëtorinë e organizuar në kuadër të Programit “Auditimi i së ardhmes së barabartë” nga IDI INTOSAI në Hamamet të Tunizisë në datat 9-13 tetor 2023.

Pjesë e punëtorisë ishin edhe përfaqësuesit e Institucioneve Supreme të Auditimit nga  Tunizia, Filipinet, Nepali, Indonezia, Mauritania, Serbia, Pakistani, Palestina, Tajlanda, Maldivet, Brazili, Egjipti, Tuvalu dhe Vanuatu, si dhe mentorët nga Gjeorgjia, Kenia, Filipinet dhe Amerika.

Punëtoria pati për qëllim vazhdimin e zhvillimit të kapaciteteve, filluar online, si dhe diskutimet për aplikimin e qasjes gjatë hartimit të Strategjisë së auditimit. Bazuar në diskutimet dhe mësimet e nxjerra nga punëtoria, auditorët e Programit “Auditimi i së ardhmes së barabartë” do të udhëheqin ekipet e tyre për të zhvilluar planin për Strategjinë e auditimit për të audituar tema që lidhen me barazinë dhe përfshirjen e grupeve të margjinalizuara.

Auditorja e Përgjithshme e Republikës së Kosovës, Vlora Spanca dhe Zëvendës Auditori i Përgjithshëm, Bezad Halilaj, morën pjesë në punimet dyditore (19 – 20 tetor 2023) të Konferencës së dytë Rajonale të Autoriteteve të Auditimit të IPA-s në Stamboll. Të pranishëm në konferencë ishin edhe përfaqësuesit e Institucioneve Supreme të Auditimit të Turqisë, Shqipërisë, Malit të Zi, Maqedonisë së Veriut, Serbisë si dhe përfaqësues të Komisionit Evropian.

Hapja e punimeve të konferencës u bë nga kryetari i Autoriteteve të Auditimit të IPA-s, z. Ahmet Tutal, i cili falënderoi të pranishmit për pjesëmarrje dhe i ftoi për të kontribuar përmes prezantimeve dhe diskutimeve.

Në kuadër të punimeve dyditore të Konferencës u diskutua për gjetjet e auditimit të fondeve të IPA-s si dhe për harmonizimin e kërkesave kryesore të auditimit dhe Kornizës së Kontrollit të Brendshëm gjatë planifikimit dhe kryerjes së procedurave të auditimit dhe analizimit të rezultateve. Poashtu pjesëmarrësit ndan përvojat e tyre si dhe sfidat me të cilat ballafaqohen gjatë planifikimit dhe aplikimit të metodologjisë së mostrimit.