Lajmet

Zyra Kombëtare e Auditimit (ZKA) organizoi në Prishtinë punëtorinë dyditore me temën “Auditimet e Teknologjisë së Informacionit – Zhvillimet dhe Sfidat”, e cila bashkoi përfaqësues të Institucioneve Supreme të Auditimit (ISA) nga Shqipëria, Maqedonia e Veriut, Kroacia, Turqia, Polonia, Estonia, Portugalia, përfaqësues nga IDI, nga Universiteti i Tartu-së, konsulent kryesor nga GRC – Bitsecura, si dhe partnerë të tjerë ndërkombëtarë.  Ky aktivitet shërbeu si platformë për të diskutuar zhvillimet, sfidat dhe mundësitë në fushën e auditimeve të TI-së në sektorin publik.

Në hapje të punëtorisë, Auditorja e Përgjithshme e Republikës së Kosovës,  Vlora Spanca, theksoi rëndësinë që ka auditimi i teknologjisë së informacionit për garantimin e llogaridhënies, transparencës dhe sigurisë në administratën publike. Ajo tha se auditimi i sistemeve të informacionit është ndër pjesët thelbësore të mandatit të ZKA-së, duke u zhvilluar në përputhje me standardet ndërkombëtare dhe praktikat më të mira.

“Në këtë kontekst, auditimi i sistemeve të informacionit është bërë një komponent gjithnjë e më i rëndësishëm i mandatit tonë. Këto auditime kryhen si angazhime të pavarura ashtu edhe si elementë mbështetës brenda auditimeve financiare dhe të përputhshmërisë, në përputhje me standardet ndërkombëtare të auditimit dhe praktikat më të mira të njohura globalisht”, deklaroi znj. Spanca, duke shtuar se ky aktivitet është mundësi e mirë për të shkëmbyer përvoja dhe për të forcuar bashkëpunimin profesional.  

Punimet e punëtorisë u zhvilluan në tri sesione tematike. Sesioni I u fokusua në trendet globale dhe rajonale në auditimin e TI-së ku prezantuan përfaqësuesit nga ISA e Polonisë,  Portugalisë (virtualisht),  Estonisë dhe ITWG si dhe nga Universiteti i Tartu-së.  

Sesioni II adresoi përvojat praktike dhe sfidat aktuale ku prezantuan përfaqësues nga ZKA-ja, Iniciativa për Zhvillim e INTOSAI-t (virtualisht), ISA e Turqisë, KLSh-ja  e Shqipërisë si dhe ISA e Maqedonisë së Veriut.  

Ndërsa Sesioni III u fokusua në përvojat e Zyrës Kombëtare të Auditimit  në audimet e TI-së ku përfaqësuesit e ZKA-së prezantuan lidhur me sfidat, kërcënimet kibernetike ndaj institucioneve publike dhe rëndësinë e auditimeve të TI-së, si dhe rolin dhe mbështetjen e TI-së brenda ZKA-së.

Pjesëmarrësit punëtorinë e vlerësuan si një hap të rëndësishëm për shkëmbimin e përvojave profesionale dhe forcimin e bashkëpunimit rajonal e ndërkombëtar në fushën e auditimeve të teknologjisë së informacionit.

Ndërsa Auditorja e Përgjithshme përmbylli punimet duke falënderuar të pranishmit për pjesëmarrjen aktive dhe kontributin e vlefshëm. Ajo ceku se përkushtimi dhe bashkëpunimi janë thelbësore për të përballuar me sukses sfidat e auditimit të teknologjisë së informacionit, duke nxitur kështu zhvillimin dhe inovacionin në këtë fushë kaq dinamike dhe jetike.

Zyra Kombëtare e Auditimit (ZKA) në bashkëpunim me KPMG mbajti trajnimin dyditor për auditimin e pajtueshmërisë me qëllim të fuqizimit të kapaciteteve profesionale të auditorëve për zbatimin e praktikave të standardizuara dhe efektive në këtë fushë.

Pjesëmarrësit u trajnuan mbi konceptet kryesore të auditimit të pajtueshmërisë, vlerësimin e entitetit dhe mjedisit të tij të kontrollit, vlerësimin e rrezikut dhe kontrolleve, si dhe mënyrat e përzgjedhjes së mostrave, mbledhjes së provave dhe hartimin e raportit të auditimit.

Trajnimi përfshiu një kombinim të prezantimeve teorike dhe ushtrimeve praktike të bazuara në raste studimi. Përmes ushtrimeve praktike në grupe, pjesëmarrësit patën mundësinë të aplikojnë njohuritë e fituara si dhe të diskutojnë më gjerësisht qasjen praktike në proces të punës.  

Në ditën e parë, fokusi ishte në procesin e vlerësimit të rrezikut dhe përgatitjen e memorandumit të auditimit, ndërsa në ditën e dytë u trajtua përzgjedhja e mostrave, ekzekutimi i procedurave të auditimit dhe raportimi i të gjeturave dhe rekomandimeve.

Kontrolli i Lartë i Shtetit i Republikës së Shqipërisë festoi 100-vjetorin e themelimit të martën me një ceremoni solemne të mbajtur në sallën e seancave plenare të Kuvendit tё Republikës së Shqipërisë, ku morën pjesë drejtues të lartë të institucioneve vendore dhe atyre ndërkombëtare si dhe përfaqësues të lartë të INTOSAI-t, EUROSAI-t dhe Institucioneve Supreme të Auditimit nga 19 shtete.    

Kryetari i KLSh-së, Arben Shehu, falënderoi të pranishmit për pjesëmarrje në këtë ngjarje historike duke thënë se 100 vite histori nuk janë thjesht një rrugëtim për t’u përkujtuar, por një bazë e fortë për të ndërtuar të ardhmen. Z. Shehu u zotua se KLSh-ja do të vazhdojë të përmirësojё kapacitetet profesionale si dhe do t’i qëndrojё  besnike misionit  kushtetues dhe interesit të shtetit.   

Kryetarja e Kuvendit, Elisa Spiropali, vlerësoi Kontrollin e Lartë të Shtetit, si një instrument kyç për forcimin e demokracisë dhe luftën kundër korrupsionit, duke siguruar mbështetjen e Kuvendit për ruajtjen e pavarësisë institucionale.  

Auditorja e Përgjithshme e Republikës së Kosovës, Vlora Spanca, tha se ky përvjetor shekullor nuk është thjesht një datë në kalendar, por dëshmi e qëndrueshmërisë institucionale, e besnikërisë ndaj shërbimit publik dhe përkushtimit të palodhur për forcimin e llogaridhënies dhe integritetit në qeverisje publike. 

Znj. Spanca theksoi se KLSh ishte dhe vazhdon të jetë udhëheqës i pandalshëm dhe shtyllë e patundur në  shërbim të interesave të qytetarëve. Pavarësisht sfidave, ajo tha se KLSh-ja arriti të mbijetojë si model që nxit rritjen e përgjegjshmërisë, transparencës, dhe përmirësimin e menaxhimit të parasë se taksapaguesve, duke ndikuar drejtpërdrejtë në përmirësimin dhe avancimin e shërbimeve publike. Auditorja e Përgjithshme, Vlora Spanca, vlerësoi lartë partneritetin e ZKA-së me KLSh-në si urë e bashkimit dhe fuqizimit për institucione më të forta dhe më të përgjegjshme.

Fjalime përshëndetëse u mbajtën edhe nga krerët e INTOSAI-t dhe EUROSAI-t si dhe nga drejtues të Institucioneve Supreme të Auditimit dhe bashkëpunëtorë të tjerë.  

Në këtë aktivitet morën pjesë edhe Zëvendës Auditori i Përgjithshëm, Bezad Halilaj, Ndihmës Auditorët e Përgjithshëm Zukë Zuka, Emine Fazliu, Ramadan Gashi si dhe Drejtori i Departamentit për Buxhet dhe Financa, Arben Dodaj.

Ndihmës Auditorët e Përgjithshëm, Agron Fetiu dhe Zukë Zuka, të premten morën pjesë në punëtorinë “Si t’i evitojmë shkaqet kryesore që çojnë në opinionin e kualifikuar të auditimit”, organizuar nga HELVETAS, projekti DEMOS.  

Pjesëmarrësit trajtuan çështje kryesore që ndikojnë në opinionin e kualifikuar të auditimit, si pasqyrimi i pasaktë i pasurive komunale, keqklasifikimet, detyrimet kontingjente, llogaritë e arkëtueshme dhe detyrimet e papaguara.  

Ndihmës Auditorët e Përgjithshëm z. Fetiu dhe z. Zuka ndan përvojat e tyre profesionale mbi sfidat më të shpeshta në raportimin financiar të komunave. Diskutimi pati fokusin te evitimi i shkaqeve që e ndikojnë opinionin e auditimit, me qëllim të përmirësimit të menaxhimit financiar dhe sigurimit të një opinioni të pakualifikuar të auditimit në vitet e ardhshme.  

Të pranishmit vlerësuan mbajtjen e kësaj punëtorie si të rëndësishme e cila pati për qëllim që komunat t’i përvetësojnë praktikat të mira financiare si dhe të rrisin transparencën dhe llogaridhënien në menaxhimin e parasë publike. 

Në kuadër të shënimit të 100-vjetorit të themelimit, Kontrolli i Lartë i Shtetit të Republikës së Shqipërisë më 6 dhe 7 maj 2025 në Tiranë organizoi konferencë shkencore me temë: “Ndërtimi i institucioneve të adaptueshme: Përshtatja me dinamikat e mjedisit - Një perspektivë e auditimit të jashtëm”, ku morën pjesë përfaqësues nga Institucionet Supreme të Auditimit të Kosovës, Rumanisë, Greqisë, Turqisë dhe Suedisë.  

Pjesëmarrësit diskutuan mbi qasjet moderne në metodologjitë e auditimit, rolin e teknologjisë, menaxhimin e cilësisë dhe zhvillimin e kapaciteteve, si dhe sfidat me të cilat përballen në procesin e punës.

Në fjalën hyrëse të konferencës, Kryetari i Kontrolli të Lartë të Shtetit (KLSh), Arben Shehu,  tha se ky përvjetor është një moment historik për të reflektuar mbi rëndësinë e ndërtimit të institucioneve të qëndrueshme dhe të afta për t’u përshtatur me ndryshimet dinamike të mjedisit rregullator dhe teknologjik. Ai theksoi se në këtë proces roli i auditimit të jashtëm është thelbësor.  

Në këtë konferencë Zyra Kombëtare e Auditimit (ZKA) kontribuoi me katër prezantime shkencore si: 

“Sfidat në zbatimin e standardeve ndërkombëtare për menaxhimin e cilësisë në ZKA-në e Kosovës”, prezantuar nga Drejtori i Auditimit Mehmet Muçaj; 

“Evoluimi i metodologjive të auditimit për qëndrueshmëri”, prezantuar nga Ndihmës Auditorja e Përgjithshme, Myrvete Gashi Morina, dhe Drejtori i Auditimit, Samir Zymberi; 

“Menaxhimi i burimeve njerëzore si faktor kyç për auditime efektive”, prezantuar nga Drejtoresha e Departamentit për Menaxhimin e Burimeve Njerëzore, Dafina Strana Ujkani; si dhe 

“Menaxhimi i aseteve të qeverisë, roli dhe ndikimi i auditimit në avancimin e proceseve të menaxhimit të aseteve”, prezantuar nga Drejtoresha e Auditimit Blerina Krasniqi.  

Ndërsa Ndihmës Auditori i Përgjithshëm, Ramadan Gashi moderoi dhe kontribuoi në kuadër të panelit të dytë “Rritja e kapaciteteve dhe fleksibilitetit institucional”.  

Auditorja e Përgjithshme, Vlora Spanca përgëzoi përfaqësuesit e ZKA-së për punën e vyer dhe prezantimin dinjitoz në këtë konferencë shkencore, duke thënë se pjesëmarrja e tillë nuk ishte veç një përfaqësim profesional, por edhe moral e kombëtarë. “Prezantimet tuaja ishin pasqyrë e nivelit të lartë që përfaqësoni dhe e angazhimit tuaj për ndërtimin e institucioneve të qëndrueshme dhe të besueshme”, theksoi ajo. 

Auditorja e Përgjithshme e Republikës së Kosovës, Vlora Spanca, me ftesë të kryetares znj. Jana Ahčin, ka zhvilluar vizitë zyrtare në Gjykatën e  Auditimit të Sllovenisë, e shoqëruar nga Zëvendës Auditori i Përgjithshëm, Bezad Halilaj dhe Administratorja e bazës së të dhënave, Kaltrina Sylejmani.

Qëllimi i vizitës ishte shkëmbimi i përvojave profesionale dhe forcimi i bashkëpunimit ndërmjet dy institucioneve në fushën e auditimit publik.

Në fjalën e saj, znj. Jana Ahčin nënvizoi rëndësinë e bashkëpunimit të ngushtë rajonal në fushën e auditimit publik si mjet kyç për të ndihmuar institucionet publike që të jenë më të përgjegjshme dhe më transparente në menaxhimin e financave publike. znj. Spanca e falenderoi për mikpritjen dhe theksoi se shkëmbimi i përvojave dhe praktikave të mira në mes të Zyrës Kombëtare të Auditimit dhe  Gjykatës së Auditimit të Sllovenisë janë mundësi e vlefshme për rritjen e kapaciteteve profesionale dhe për të avancuar standardet e qeverisjes së mirë, transparencës dhe llogaridhënies publike.

Gjatë sesioneve të punës delegacionet shkëmbyen përvojat mbi menaxhimin e riskut institucional, qasjet për hartimin e raporteve miqësore për publikun, strukturën e raporteve të performancës, kuadrin ligjor dhe menaxhimin e sistemeve të TI-së, në veçanti homologët treguan interesim të veçantë për Sistemin për Menaxhimin e Auditimit (SITA) të ZKA-së.

Znj. Ahčin dhe znj. Spanca shprehën gatishmërinë për të avancuar bashkëpunimin në fusha me interes të përbashkët duke vlerësuar se shkëmbimi i njohurive dhe diskutimet e frytshme gjatë takimeve hapin rrugën për një bashkëpunim më të ngushtë në fusha të ndryshme të auditimit publik dhe për modernizimin e proceseve të punës në të dy institucionet.

Në kuadër të bashkëpunimit ndërinstitucional të enjten u mbajt konferenca “Fuqizimi i Sistemit të Prokurimit Publik në Kosovë”, organizuar nga Komisioni Rregullativ i Prokurimit Publik (KRPP) në bashkëpunim me SIGMA/OECD. Konferenca mblodhi përfaqësues të institucioneve kyçe që mbikëqyrin prokurimin publik si dhe pati për synim rritjen e bashkëpunimit dhe avancimin e sistemit të prokurimit publik.

Zëvendës Auditori i Përgjithshëm, Bezad Halilaj, foli për  rolin e Zyrës Kombëtare të Auditimit (ZKA) në sigurimin e një sistemi të qëndrueshëm dhe transparent të prokurimit publik. Ai theksoi rëndësinë e zbatimit të rekomandimeve të auditimit si dhe nevojën për bashkëpunim të vazhdueshëm ndërmjet institucioneve.  

Z. Halilaj tregoi se shumica e gjetjeve që ZKA-ja evidenton në raportet e auditimit i përkasin fushës së prokurimit publik dhe kjo tregon se ende ka mangësi në të gjitha fazat e procesit. Ai tha se ZKA-ja mbetet e përkushtuar për të dhënë kontributin e saj për të forcuar sistemin e prokurimit publik dhe për të siguruar zbatim më efektiv të ligjit.

Në kuadër të punimeve të konferencës u diskutuan praktikat e mira dhe sfidat në këtë fushë, përfshirë përvojën e Komitetit Ndër-Ministror të Prokurimit Publik në Rumani si dhe përmirësimin e cilësisë dhe transparencës në raportimet vjetore.  

Auditorja seniore e Zyrës Kombëtare të Auditimit (ZKA), znj. Arta Kryeziu Qehaja, ka përfunduar me sukses programin ndërkombëtar “Auditimi i të Ardhmes së Barabartë” (EFA), të organizuar nga Iniciativa për Zhvillim e INTOSAI-t. Ky program ka për qëllim fuqizimin e agjentëve të ndryshimit brenda Institucioneve Supreme të Auditimit (ISA), në promovimin e qasjeve gjithëpërfshirëse dhe të barabarta në auditim.

Përmes këtij trajnimi, znj. Kryeziu Qehaja ka kontribuar në zhvillimin e planeve strategjike për auditime që adresojnë çështje të ndërlidhura me barazinë dhe përfshirjen, duke udhëhequr ekipe dhe ndarë përvoja profesionale me kolegë nga vende të ndryshme.

Organizatorët vlerësuan lartë angazhimin e saj dhe mbështetjen institucionale të ZKA-së, duke theksuar se pjesëmarrësit e programit EFA do të luajnë rol kyç në avancimin e praktikave të auditimit dhe në rritjen e vetëdijes institucionale për rëndësinë e qasjes gjithëpërfshirëse.

Auditorja e Përgjithshme, Vlora Spanca, uroi auditoren seniore për përfundimin e suksesshëm të këtij programi, duke theksuar se kjo arritje dëshmon përkushtimin e ZKA-së për të integruar parimet e barazisë dhe përfshirjes në punën audituese, si dhe për të kontribuar në zhvillimet globale në këtë fushë.

Drejtori i Departamentit të Auditimit të Teknologjisë së Informacionit në Zyrën Kombëtare të Auditimit (ZKA), Samir Zymberi, dhe auditorja seniore për Teknologji të Informacionit, Poliksena Berisha, kanë përfunduar me sukses programin dyvjeçar “Pionierët përmes Avancimit të Teknologjisë (LOTA Pioneers)”, të organizuar nga Iniciativa për Zhvillim e INTOSAI-t.  

Programi LOTA Pioneers synon të zhvillojë agjentë ndryshimi brenda Institucioneve Supreme të Auditimit (ISA), për t’i ndihmuar ato në përdorimin e teknologjisë në auditim dhe në vlerësimin e mënyrës se si qeveritë aplikojnë teknologjinë në ofrimin e shërbimeve publike. 

Auditorja e Përgjithshme, Vlora Spanca, ka përgëzuar z. Zymberi dhe znj. Berisha për përfundimin me sukses të këtij programi të rëndësishëm profesional dhe për rolin e tyre udhëheqës në zhvillimin e planeve strategjike dhe realizimin e auditimeve në fushën e teknologjisë së informacionit.   

Pjesëmarrja dhe angazhimi i auditorëve të ZKA-së në “LOTA Pioneers” pasqyron përkushtimin e ZKA-së për të avancuar më tej qasjen teknologjike në auditim dhe për të ndërtuar ekipe profesionale që udhëheqin me njohuri të avancuara në këtë fushë.

Me ftesë të Kryetarit të Kontrollit të Lartë të Shtetit (KLSH), Arben Shehu,  Auditorja e Përgjithshme, Vlora Spanca, së bashku me përfaqësues nga të dy institucionet, zhvilluan një vizitë kulturore në qytetin e Vlorës, që shënon hapjen e aktiviteteve për kremtimin e 100-vjetorit të krijimit të Kontrollit të Lartë të Shtetit.    

Takimi ndërmjet përfaqësuesve të dy institucioneve dhe vizita në Muzeun e Pavarësisë në Vlorë u karakterizuan me shpalosjen e historisë se shpalljes se Pavarësisë dhe shtetformimit shqiptar, që shënon njëkohësisht momentin e krijimit te institucioneve shtetërore, zhvillimin e tyre ndër vite dhe rëndësinë e menaxhimit të qëndrueshëm të financave publike.  

Znj. Spanca përgëzoi homologun e saj dhe KLSH-në për përvjetorin jubilar, duke vlerësuar kontributin njëqindvjeçar të këtij institucioni në shërbim të shtetit dhe qytetarëve.  

Pjesë e delegacionit të ZKA-së ishin edhe Zëvendës Auditori i Përgjithshëm Bezad Halilaj, Ndihmës Auditori i Përgjithshëm Agron Fetiu dhe Drejtoresha e Departamentit të Auditimit, Blerina Krasniqi.  

Kontrolli i Lartë i Shtetit të Shqipërisë u themelua me Statutin Themeltar të Shtetit Shqiptar (Kushtetuta) në vitin 1925. Ndër vite KLSh-ja ka pësuar reformime institucionale por gjithmonë duke ruajtur misionin e vet themelor, garantimin e përdorimit të drejtë dhe efikas të fondeve publike.

Zyra Kombëtare e Auditimit të Kosovës (ZKA) vazhdon të japë kontribut në ndërtimin e kapaciteteve profesionale në nivel rajonal. Specialisti i auditimit të  performancës, Arben Selimi, mori pjesë si mentor në programin rajonal të trajnimit për auditim të performancës, të organizuar nga Zyra Kombëtare e Auditimit të Suedisë (SNAO) në Sarajevë në javën e parë të prillit 2025.

Trajnimi bashkoi pjesëmarrës nga Institucionet Supreme të Auditimit nga Kosova, Shqipëria, Maqedonia e Veriut, Bosnje dhe Hercegovina, Serbia, Gjeorgjia, Ukraina dhe Moldavia. Programi trajnues ka për synim zhvillimin e aftësive të auditorëve të rinj për auditime të performancës në përputhje me standardet e INTOSAI-t. Ky program përfshin metoda bashkëkohore të të mësuarit, punë praktike në grup dhe shkëmbim të përvojës profesionale.

Përmes rolit të tij si mentor, z. Selimi gjatë trajnimit ofroi udhëzime teorike dhe praktike, duke ndarë përvojën dhe ekspertizën e tij shumëvjeçare, për t’i ndihmuar auditorët në zhvillimin e aftësive metodologjike, analitike dhe komunikuese në auditimet e performancës.

Angazhimi i z. Selimit në këtë program si mentor përfaqëson një vlerësim të rolit të tij dhe të ZKA-së në promovimin e standardeve të larta profesionale dhe bashkëpunimit ndërkombëtar në fushën e auditimit të performancës. 

Këtë trajnim do ta ndjekin edhe auditorët, Edona Abazi, Verona Sekiraqa, Gezim Krasniqi dhe Gazmend Namani, të cilët pas përfundimit me sukses të detyrave të programit do të çertifikohen.

ZKA-ja ka 18 auditorë të çertifikuar për auditime të performancës në këtë program. 

Në kuadër të nismës për angazhimin e Zyrës Kombëtare të Auditimit (ZKA) në auditime të fondeve të BE-së, përkatësisht Instrumentit të BE-së për Reforma dhe Rritje Ekonomike për Ballkanin Perëndimor, Zyra e Kryeministrit, në bashkëpunim me ZKA-në, të enjten mbajtën punëtorinë online për të diskutuar fillimin e procesit të angazhimit dhe modalitetet përcjellëse. Objektivi kryesor i punëtorisë ishte auditimi dhe përgatitja e “Përmbledhjes se auditimeve” në kuadër të raportimit gjashtëmujor te Qeverisë se Republikës se Kosovë tek Komisioni Evropian për sa i përket përmbushjes se reformave të Agjendës së Reformave të Kosovës.  

Punëtoria pati për qëllim të forcojë kapacitetet institucionale dhe të sigurojë një qasje më efektive ndaj kërkesave të BE-së për monitorimin e reformave në kuadër të Instrumentit të BE-së për Reforma dhe Rritje Ekonomike për Ballkanin Perëndimor. 

Në hapje të punëtorisë, Zëvendës Auditori i Përgjithshëm, Bezad Halilaj, theksoi rëndësinë e transparencës dhe llogaridhënies në procesin e raportimit, duke shtuar se kjo punëtori ndihmon ZKA-në të rris njohuritë profesionale dhe të harmonizojë përmbledhjet e auditimeve me kërkesat e Komisionit Evropian, duke rritur cilësinë e raportimeve.

Ekspertja nga Agjencia Kroate për Auditimin e Sistemit të Zbatimit të Programeve të BE-së (ARPA), Marina Mandac prezantoi përvojën e shtetit të Kroacisë dhe standardet profesionale të kërkuara nga Komisioni Evropian për auditimin e fondeve të BE-së. Diskutimet u fokusuan në strukturën dhe metodologjinë e përmbledhjes së auditimeve, si dhe në procedurat e punës për raportimin gjashtëmujor.

Pjesë e punëtorisë ishin edhe përfaqësues nga GIZ-i, përkatësisht Asistenca teknike për mbështetje dhe implementim të Reformës se Menaxhimit të Financave Publike në Kosovë si dhe përfaqësues nga Qeveria e Republikës se Kosovës të përfshirë në procesin e angazhimit për reforma të agjendës evropiane.