Lajmet

Me qëllim të avancimit të njohurive për auditimin publik dhe rolin e tij në rritjen e llogaridhënies dhe transparencës në institucionet publike, një grup studentësh nga Fakulteti Ekonomik i Kolegjit AAB të hënën vizituan Zyrën Kombëtare të Auditimit. 

Studentët e shoqëruar nga Udhëheqësja e Qendrës për Karrierë, Jehona Rukovci dhe  profesori Remzi Smajli u mirëpritën nga Auditorja e Përgjithshme Vlora Spanca. Ajo  i informoi për mandatin, përgjegjësitë dhe strukturën organizative të ZKA-së.

Ndërsa Ndihmës Auditori i Përgjithshëm, Ramadan Gashi, mbajti ligjëratë mbi historikun e institucionit, kompetencat e tij, llojet e auditimeve dhe fazat kryesore të procesit të auditimit.

Njëzetë e dy punonjës të Zyrës Kombëtare të Auditimit (ZKA) të enjten morën pjesë në aksionin vjetor për dhurimin e gjakut. Aktiviteti i organizuar nga Sindikata e ZKA-së dhe me mbështetjen e menaxhmentit, reflekton përkushtimin e institucionit ndaj humanizmit dhe solidaritetit, duke shërbyer si shembull frymëzues i vlerave të përbashkëta dhe përkujdesjes për shoqërinë.   

ZKA-ja shpreh mirënjohjen për ekipin mjekësor të Qendrës Kombëtare të Kosovës për Transfuzionin e Gjakut për profesionalizmin dhe bashkëpunimin e tyre të vazhdueshëm.

Auditorja e Përgjithshme, Vlora Spanca, të martën priti në takim ekipin e Projektit të USAID – Integriteti i Komunave të Kosovës (KMI), të kryesuar nga Zëvendës Drejtori Vehbi Selmani. Takimi kishte për qëllim vlerësimin e asistencës së ofruar nga projekti dhe identifikimin e sfidave dhe çështjeve për përmirësim.

Palët theksuan rëndësinë e mbështetjes së projektit në avancimin e kapaciteteve të ZKA-së, veçanërisht në përmbushjen e objektivave strategjike dhe rritjen e transparencës dhe efikasitetit në auditime.

ZKA dhe Projekti USAID KMI riafirmuan përkushtimin e tyre për të punuar në përmbushjen e objektivave të përbashkëta të cilat i kontribuojnë forcimit të menaxhimit financiar dhe qeverisjes publike.

Zëvendës Auditori i Përgjithshëm, Bezad Halilaj, të premten mori pjesë në tryezën “Prokurimi Publik – Mundësi dhe Rrezik: Roli i Institucioneve Mbikëqyrëse, Parandaluese dhe Rregullatore”, organizuar nga Komisioni Rregullativ i Prokurimit  Publik në bashkëpunim me Agjencinë për Parandalimin e Korrupsionit.

Takimi pati për qëllim të elaborojë rolin e institucioneve mbikëqyrëse, parandaluese dhe rregullatore, si dhe të analizojë mundësitë dhe rreziqet me të cilat ballafaqohet sistemi i prokurimit publik. Po ashtu u diskutuan mënyrat dhe strategjitë për përmirësimin e prokurimit publik në Kosovë, me theks të veçantë në parandalimin e korrupsionit dhe rritjen e transparencës dhe integritetit.

Zëvendës Auditori i Përgjithshëm, Bezad Halilaj, tha se puna dhe kontributi i përbashkët në parandalimin dhe luftën ndaj korrupsionit është e vetmja mënyrë që të sigurohet ruajtja dhe menaxhimi i mirë i parasë se taksapaguesve. Ai tregoi se shumica e gjetjeve të auditimeve i përkasin fushës së prokurimit, prandaj ende ka mangësi në të gjitha fazat e procesit të prokurimit.  “Zyra Kombëtare e Auditimit ka vazhduar të kontribuoj fuqishëm për të siguruar që institucionet publike mbahen përgjegjës për veprimet e tyre karshi menaxhimit të parasë dhe pasurisë publike”, theksoi Halilaj.  

Zyra Kombëtare e Auditimit (ZKA) të enjten organizoi konferencën “Ndikimi i auditimit në përmirësimin e qeverisjes lokale dhe transparencës” e cila pati për qëllim bashkëbisedimin  me kryetarët e komunave për gjetjet dhe rekomandimet e auditimit me synim të përmirësimit të qeverisjes dhe transparencës në nivelin lokal. Në konferencë morën pjesë 10 kryetarë dhe përfaqësues të tjerë komunal, përfaqësues nga USAID-i, DEMOS-i dhe OSBE-ja, të cilët dhanë kontribut të çmuar në kuadër të diskutimeve. 

Auditorja e Përgjithshme, Vlora Spanca, vlerësoi progresin e shënuar sa i përket zbatimit të rekomandimeve të auditimit në komuna, megjithatë tha se ende nuk është në nivelin e dëshiruar, prandaj inkurajoj kryetarët e komunave për një angazhim më të madh. “Ju jeni vendimmarrësit kryesorë që mund të ndikoni drejtpërdrejt në zbatimin e rekomandimeve të auditimit dhe përmirësimin e qeverisjes lokale. Përmes bashkëpunimit me ju synojmë të sigurojmë që komunat të bëhen shembuj të praktikave të mira në menaxhimin financiar dhe të transparencës”, tha znj. Spanca.

Zëvendës Auditori  i Përgjithshëm, Bezad Halilaj, prezantoi gjetjet dhe rekomandimet e çështjeve kryesore që kanë ndikim në përmirësimin e qeverisjes dhe transparencës në komuna. Ai tha se administrimi i përgjithshëm i sistemeve dhe proceseve në komuna ndër vite është përmirësuar dukshëm, megjithatë, nevoja për të rritur cilësinë në përgjithësi në menaxhimin financiar dhe kontrollet është e dukshme.

Kryetarët e komunave shprehën shqetësimet e tyre të cilat kryesisht kanë të bëjnë me pasojat e zbatimit të kontratave kolektive, barrën financiare të të cilave aktualisht e bartin komunat, e cila ka ndikim opinionin e auditimit dhe zbatimin e rekomandimeve, etj. Ata theksuan se zbatimi i rekomandimeve kërkon kohë dhe angazhim më të madh në mënyrë që të ketë zgjidhje të qëndrueshme. Kryetarët e komunave dhe drejtuesit e ZKA-së u pajtuan që të vazhdojnë bashkëpunimin me qëllim të gjetjes së mënyrave më të mira për përmirësimin e qeverisjes dhe menaxhimit të financave në nivelin lokal.

Mbajtjen e punëtorisë me nga një fjalë rasti e përshëndetën, Kryetarët e Komunave, Drejtoresha e Departamentit për Demokratizim në OSBE-së, Pascale Roussy dhe Zëvendës Drejtori i Projektit të USAID – Integriteti i Komunave të Kosovës (KMI), Vehbi Selmani.  

Instituti GAP të enjten organizoi tryezë diskutimi ku prezantoi raportin “Anketa e Buxhetit të Hapur 2023 për Kosovën (Open Budget Survey)” e  cila shërben si mjet për të vlerësuar qeverisjen dhe llogaridhënien e qeverive, me fokus në tri fusha kryesore: transparenca, pjesëmarrja publike dhe mbikëqyrja e buxhetit. Pjesë e panelit të tryezës ishte Drejtor i Departamentit të Auditimit në Zyrën Kombëtare të Auditimit, Faruk Rrahmani si dhe përfaqësues të institucioneve të tjera.

Të pranishmit vlerësuan se llogaridhënia, transparenca dhe angazhimi i publikut në proceset buxhetore janë parime kyçe të praktikave të mira të menaxhimit të financave publike, meqë ju mundësojnë qytetarëve të jenë të informuar mbi financat publike dhe të mbajnë institucionet përgjegjëse për vendimet e tyre.

Drejtor i Departamentit të Auditimit, njëherësh përgjegjës për Raportin Vjetor të Auditimit (RVA), Faruk Rrahmani, foli për rritjen e kapaciteteve për kontrolle të brendshme në organizata buxhetore dhe rëndësinë e zbatimit të rekomandimeve të auditimit për transparencë dhe përdorim efikas të fondeve publike. Ai tha taksapaguesit janë kontribuesit kryesorë të buxhetit të shtetit dhe kanë të drejtë të kërkojnë transparencë dhe llogaridhënie për menaxhimin e parasë publike.

Iniciativa për Progres – INPO të martën në një tryezë diskutimi prezantoi raportin “Katalizatorët e Korrupsionit: Praktikat që Cenojnë Integritetin e Prokurimit Publik”, ku përfaqësues të institucioneve dhe ekspertë diskutuan për sfidat dhe mangësitë në fushën e prokurimit publik.  

Në kuadër të diskutimit panelistët theksuan rëndësinë e rekomandimeve për përmirësimin e praktikave të prokurimit publik dhe domosdoshmërinë e finalizimit të Ligjit të ri të Prokurimit Publik.  

Pjesë e panelit ishte edhe përfaqësuesi i Zyrës Kombëtare të Auditimit, Specialisti i Auditimit, Arben Selimi. Ai  vlerësoi raportin e INPO-së dhe theksoi se shumica e gjetjeve të tij janë të ngjashme me ato që ZKA-ja ka evidentuar ndër vite në fushën e prokurimit publik. “Zyra Kombëtare e Auditimit mbetet e përkushtuar të auditojë dhe të rris numrin e auditimeve në fushën e prokurimit publik. Megjithatë, mbetet sfiduese orientimi i burimeve tona në fushat me rrezik të lartë për shkak të kufizimeve që sjell Ligji aktual për ZKA-në”, deklaroi Selimi. Ai shtoi se bashkëpunimi institucional dhe finalizimi i Ligjit të ri për Prokurimin Publik janë kyçe për përmirësimin e kësaj fushe.

Zyra Kombëtare e Auditimit (ZKA) në bashkëpunim me Prokurorinë e Shtetit dhe me mbështetjen e USAID- KMI të martën mbajtën punëtorinë me temën “Harmonizimi i Përkufizimeve të Shkeljeve dhe Udhëzimet për Identifikimin e Veprave Penale”,  ku u trajtuan çështjet ligjore që ndërlidhen me mashtrimet e mundshme të identifikuara gjatë procesit të auditimit. Përveç drejtuesve të lartë dhe përfaqësuesve tjerë të dy institucioneve dhe Projektit  USAID- KMI të pranishëm ishin edhe përfaqësues nga Ambasada e Amerikës.

Auditorja e Përgjithshme, Vlora Spanca, tha se angazhimi i përbashkët në parandalimin dhe luftën kundër korrupsionit është e vetmja mënyrë për ruajtjen dhe menaxhimin më të mirë të financave publike. Ajo tha se ky qëllim arrihet duke rritur llogaridhënien dhe transparencën në sektorin publik. “Zyra Kombëtare e Auditimit vazhdon të kontribuojë fuqishëm për të siguruar që institucionet publike mbahen përgjegjëse për veprimet e tyre karshi menaxhimit të parasë dhe pasurisë publike. Në baza vjetore dërgojmë të organet për zbatimin e ligjit rastet me elemente të mundshme të mashtrimit apo keqpërdorimit të cilat identifikohen gjatë auditimit”, deklaroi ajo.

Ushtruesi i Detyrës së Kryeprokurorit të Shtetit, Besim Kelmendi, tha se mbajtja e kësaj punëtorie është një mundësi e mirë për të diskutuar për punën tonë të përditshme, si dhe ky angazhim është në fokus dhe interes të dy institucioneve. Ai tha se ka raste që duken të thjeshta për t’i trajtuar por ato kërkojnë kohë dhe angazhim. Në këtë aspekt z. Kelmendi tha se ZKA-ja shpeshherë është e shqetësuar për rastet e dërguara dhe ne i mirëkuptojmë sepse secili që ngrit një rast ka të drejtë të dije së çka ka ndodhur më të. “Ne pranojmë informata bazike nga auditorët dhe pastaj duhet të bëjmë kërkime të tjera e në disa raste edhe të kthehemi të auditorët për të kërkuar informata shtesë. Në vazhdimësi jemi duke u angazhuar për të rritur efikasin e trajtimit të rasteve”, deklaroi Kelmendi.  

Drejtoresha e Projektit të USAID – Integriteti i Komunave të Kosovës (KMI), Aferdita Mekuli, vlerësoi mbajtjen e kësaj punëtorie dhe angazhimin e dy institucioneve në parandalimin dhe luftimin e korrupsionit. “Për neve është shumë e rëndësishme të shohim se po ndodh kjo ngjarje, sepse angazhohemi vazhdimisht për të mbështetur institucionet në luftimin e korrupsionit dhe mashtrimit. Ne kemi mbështetur ZKA-në në themelimin e Njësisë Kundër Mashtrimit dhe do të vazhdojmë përkrahjen tonë. Diskutimi i sotëm është një përpjekje pozitive për të diskutuar për një qasje kohezive nga të dy institucionet”, theksoi Mekuli.

Drejtoresha e Departamentit për Çështje Juridike dhe Kundër Mashtrimeve në ZKA, Minire Begaj-Balaj, tha se kjo punëtori i kontribuon forcimit të bashkëpunimit ndërinstitucional, rritjes së kapaciteteve profesionale në trajtimin e rasteve dhe qartësimit të përkufizimit të shkeljeve ligjore, si dhe adresimin e sfidave në proces.

Zëvendës Auditor i Përgjithshëm, Bezad Halilaj, foli për rolin e auditimit dhe bashkëpunimin ndërinstitucional në identifikimin e mashtrimeve në sektorin publik: sfidat dhe mundësitë për përmirësim. Ai tha se është e domosdoshme që të ketë përkufizime të qarta dhe qasje të harmonizuar për të identifikuar dhe trajtuar në mënyrë efektive rastet me elemente të mundshme të mashtrimit dhe korrupsionit. Z. Halilaj tregoi se gjatë viteve 2018 - 2023 në Prokurori të Shtetit janë dërguar rreth 377 raste me elemente të mashtrimit dhe korrupsionit, ndërsa vetëm për vitin 2023 janë dërguar mbi 50 sosh.  

Prokurori në Zyrën e Kryeprokurorit të Shtetit, Bahri Hyseni, theksoi se është me interes për të dy institucionet të ketë sukses në luftimin e korrupsionit dhe mashtrimit. Ai bëri me dije se Prokuroria e Shtetit është e interesuar që rastet e dërguara nga Zyra Kombëtare e Auditimit të mos mbeten në sirtarë. “Sot do të kemi rastin të diskutojmë dhe të kuptojmë se jo çdo rast përmban elemente të veprës penale. Sa i përket procedimit të rasteve duhet të bëjmë hapa progresiv. Ne jemi të interesuar për më tepër, të na jepni elemente të veprës penale për faktin që informatat e ngritura të mos jenë thjeshtë të karakterit administrativ”, theksoi z. Hyseni. 

ZKA-ja dhe PSH u dakorduan që të vazhdojnë bashkëpunimin dhe të sigurojnë koordinim të qëndrueshëm në shkëmbimin e informatave për rastet e identifikuara, të vazhdohet me mbajtjen e punëtorive të tjera si dhe të angazhohen për zhvillimin e platformës elektronike për rastet e mashtrimit dhe kthimin e informacionit  ndërmjet dy institucioneve.  

Ndihmës Auditori i Përgjithshëm, Zukë Zuka, Drejtori i Departamentit të Auditimit, Mehmet Muçaj dhe Auditorja Seniore, Kreshnike Haziri-Bublica, me 5 dhe 6 dhjetor 2024  morën pjesë në seminarin e 7-të të EUROSAI-t për Metodat e Krahasimit në Lisbonë, organizuar nga Gjykata e Auditimit të Portugalisë.

Në seminar u diskutua për zhvillimin e auditimeve të efiçiencës, mbledhjen e të dhënave dhe vlerësimin e ndikimit në auditime. Diskutimi përfshiu përvojat e mëparshme nga Varshava, Madridi dhe Praga, si dhe u bë një prezantim për zbatimin e metodave krahasuese në sektorin publik të Portugalisë. Pjesëmarrësit punuan në hartimin praktik të auditimeve të efikasitetit dhe identifikimin e dallimeve midis auditimeve të performancës dhe kërkimeve shkencore. Po ashtu u theksua rëndësia e përdorimit të metodave krahasuese në auditim, me ç’rast u demonstrua praktikisht përdorimi i softuerit PIONEER përmes grupeve punuese.

Seminari u mbajt në kuadër të programit për Analizën e Zhvillimit të të Dhënave (DEA) dhe metodave të tjera të krahasimit në auditim.

Pas një bashkëpunimi afatgjatë dhe të suksesshëm, Institucionet Supreme të Auditimit nga Kosova dhe Suedia janë pajtuar të bashkëpunojnë edhe për pesë vitet e ardhshme në kuadër të projektit të ri i cili synon zhvillimin institucional dhe forcimin e mëtejmë të kapaciteteve organizative të ZKA-së. 

Për t’i diskutuar dhe identifikuar nevojat e ZKA-së për mbështetje në kuadër të këtij projekti, menaxhmenti i lartë i Zyrës Kombëtare të Auditimit (ZKA) dhe përfaqësuesit e Zyrës Kombëtare të Auditimit të Suedisë në datat 2-4 dhjetor 2024 mbajtën punëtorinë treditore në Istog.  

Në këtë punëtori pjesëmarrësit u angazhuan për zbatimin e menaxhimit të bazuar në rezultate dhe zhvillimin e teorisë së ndryshimit që përfshin grupet e synuara dhe rezultatet e pritshme. Po ashtu u diskutua për vlerësimin e fushëveprimit të bashkëpunimit për projektin e ri, identifikimin e boshllëqeve, vlerësimin e rrezikut, monitorimin e zbatimit dhe vlerësimin e ndikimit, sipas fushave kryesore të projektit: menaxhimi strategjik, udhëheqja dhe komunikimi i brendshëm si dhe auditimi i performancës.

Bashkëpunimi në kuadër të projektit të ri do të  zhvillohet sipas parimeve të Menaxhimit të Bazuar në Rezultate (MBR) duke u përqendruar në sigurimin e qëndrueshmërisë në zhvillim për ZKA-në përmes menaxhimit të qëndrueshëm të proceseve organizative dhe trajnimeve profesionale për trajnerë.

Pjesë e punëtorisë ishin Auditorja e Përgjithshme Vlora Spanca, Zëvendës Auditori i Përgjithshëm Bezad Halilaj, Ndihmës Auditorja e Përgjithshme Myrvete Gashi Morina, Ndihmës Auditori i Përgjithshëm Ramadan Gashi, Drejtori i Përgjithshëm Safet Berisha, Drejtori i Departamentit të Metodologjisë Naser Arllati, Drejtori i Departamentit për Sigurimin e Cilësisë Fitim Haliti, Drejtori i Departamentit për Planifikim Strategjik, Raportim dhe Analiza Muhamet Balaj, Drejtoresha e Departamentit për Komunikim dhe Bashkëpunim Ndërkombëtar Qendresa Mulaj si dhe Specialisti i Auditimit Arben Selimi. Ndërsa nga Zyra Kombëtare e Auditimit të Suedisë ishin Isabelle Berglund, Këshilltare e Lartë për Bashkëpunim Ndërkombëtar dhe Udhëheqëse e Projektit, Hazim Sabanovic, Zyrtar Ndërlidhës dhe Roland Svensson, Konsulent për Zhvillimin e Menaxhimit të Bazuar në Rezultate.

Zyra Kombëtare e Auditimit të Kosovës dhe Zyra Kombëtare e Auditimit të Suedisë në vazhdimësi kanë konfirmuar  angazhimin për një partneritet të fortë dhe të qëndrueshëm i cili daton që nga viti 2011 kur ishte arritur marrëveshja e parë e bashkëpunimit. 

Zyra Kombëtare e Auditimit të Kosovës të martën virtualisht prezantoi në nivel ndërkombëtar përvojën dhe zhvillimin institucional në fushën e auditimeve të teknologjisë së informacionit përmes punëtorisë me temën “Auditimi i Teknologjisë së Informacionit në Zyrën Kombëtare të Auditimit të Kosovës”, organizuar në kuadër të bashkëpunimit me Gjykatën Turke të Llogarive të Turqisë.

Ndihmës Auditorja e Përgjithshme, Myrvete Gashi Morina, vlerësoi bashkëpunimin e deritanishëm në mes të dy institucioneve si dhe premtoi thellim të bashkëpunimit në të ardhmen. Ajo foli për zhvillimin institucional të ZKA-së me theks në auditimet e TI-së, rëndësinë e auditimive të sistemeve të informacionit në epokën digjitale, si dhe për investimet e vazhdueshme në avancimin e njohurive stafit dhe infrastrukturës teknologjike me qëllim të rritjes së cilësisë së auditimeve. Znj. Gashi Morina tregoi se falë kompetencës profesionale Departamenti për Auditimet e TI-së tashmë është pjesë aktive e grupeve dhe nëngrupeve në EUROSAI dhe IDI.

Drejtor i Departamentit të Auditimeve të Teknologjisë së Informacionit, Samir Zymberi, u fokusua të aplikimi i  metodologjisë së auditimit  në pajtim me praktikat ndërkombëtare si: ISSAI-t, GUID 5100, Manualin për auditimet e TI-së nga IDI si dhe dokumentet e ZKA-së. Ai tha se në zhvillimin e qëndrueshëm të departamentit ka ndikuar bashkëpunimi me Institucionet Supreme të Auditimit nga vendet evropiane dhe ekspertë nga EUROSAI dhe IDI. Z. Zymberi tha se deri më tani ZKA ka kryer auditime të rëndësishme dhe në funksion të sigurisë së sistemeve si dhe përmirësimit të shërbimeve për qytetarët.

Auditorja Seniore e TI-së, Poliksena Berisha, prezantoi në detaje procesin e auditimeve individuale duke filluar nga propozimi i temës, planifikimi dhe ekzekutimi, e deri të auditimet përcjellëse për zbatimin e rekomandimeve, duke veçuar metodologjinë, teknikat e auditimit, veglat e auditimit, përfshirë edhe ato të dizajnuara nga grupi punues për auditimet e TI-së në EUROSAI. Znj. Berisha gjatë prezantimit të procesit të auditimit u fokusua te auditimet “Sistemi Informativ i Gjendjes Civile në Agjencinë e Regjistrit Civil” dhe “Raportin e auditimit përcjellës të rekomandimeve për Sistemin Informativ për Menaxhimin e Financave të Kosovës-SIMFK”.

Misioni në Kosovë i Organizatës për Siguri dhe Bashkëpunim në Evropë (OSBE) në bashkëpunim me Zyrën Kombëtare të Auditimit (ZKA) të hënën në Prishtinë organizuan punëtorinë e dytë me temën “Praktikat komunale të auditimit dhe ndikimi i raporteve të auditimit për vitin 2023”.

Në këtë punëtori, të fundit për këtë vit, morën pjesë Ndihmës Auditori i Përgjithshëm Agron Fetiu, Drejtoresha e Departamentit të Auditimit Blerina Krasniqi, zyrtari i lartë i OSBE-s Fatmir Zylfijaj, si dhe kryesues të kuvendeve komunale, drejtorë të financave, zyrtarë kryesorë financiarë dhe auditorë të brendshëm nga 19 komuna.

Punëtoria pati për qëllim diskutimin e praktikave të auditimit të komunave dhe ndikimin e raporteve të auditimit për vitin 2023. Pjesëmarrësit folën për sfidat kryesore në zbatimin e rekomandimeve të auditimit, hartimin e planeve të veprimit, si dhe përmirësimin e raportimit në kuvendet komunale.