Lajmet

Auditori i Republikës së Kosovës, Besnik Osmani, sot (e enjte) në ora 11:00 mban konferencë për media lidhur me Zbatimin e Planit Strategjik 2018-2021, me fokus të arriturat dhe rezultatet 2020.  

Zyra Kombëtare e Auditimit ka publikuar raportin e auditimit të performancës “Procesi i licencimit të shfrytëzuesve të mineraleve ndërtimore e industriale dhe mbrojtja e ambientit nga kjo veprimtari”. Qëllimi i auditimit është dhënia e rekomandimeve për përmirësimin dhe ruajtjen e mjedisit nga ndotja dhe degradimi gjatë shfrytëzimit të mineraleve dhe për përmirësimin e efikasitetit të sistemit të licencimit. Subjekt i auditimit ishin Ministria e Ekonomisë dhe Ambientit, Komisioni i Pavarur për Miniera dhe Minerale, Komuna e Pejës dhe e Malishevës. Rezultatet e auditimit nxjerrin në pah se proceset ekzistuese lidhur me licencimin e shfrytëzuesve të mineraleve ndërtimore e industriale nuk janë plotësisht funksionale dhe nuk sigurojnë mbrojtje të mjedisit. Procesi i dhënies së licencave dhe lejeve për aktivitete të veçanta nga Komisioni i Pavarur për Miniera dhe Minerale, nuk ka ofruar siguri të mjaftueshme se plotësohen të gjitha kriteret gjatë licencimit të operatorëve ekonomik. Nuk ka koordinim mes palëve në aspektin e mbrojtjes se mjedisit, mungon programi i rehabilitimit dhe vazhdimi i licencave është bërë në mungesë të rikultivimit të zonave ku janë shfrytëzuar mineralet. Po ashtu, edhe inspektimet në terren janë përcjellë me mangësi në zbatimin e dispozitave ndëshkuese dhe në monitorimin e operuesve ilegal. Rezultatet e auditimit tregojnë se Ministria e Ekonomisë dhe Ambientit nuk ka bërë mjaftueshëm që të kujdeset për shfrytëzimin strategjik të mineraleve ndërtimore në vend dhe i mungon koordinimi me institucionet përgjegjëse. Po ashtu, edhe procesi për dhënien e pëlqimeve dhe lejeve mjedisore nga Ministria e Ekonomisë dhe Ambientit është përcjellë me disa mangësi në monitorimin e kushteve në pëlqimet mjedisore, vlefshmërinë e tyre dhe procesin e dhënies së lejeve mjedisore. Monitorimi i mbrojtjes së mjedisit nga Ministria e Ekonomisë dhe Ambientit nuk është funksional sa duhet dhe inspektimet e shfrytëzuesve të mineraleve përcjellët me dobësi në zbatimin e dispozitave ndëshkuese. Këto mangësi të palëve dhe shkëputjet në këtë proces kanë ndikim negativ në mjedis nga aktiviteti minerar, ambienti bëhet i pa sigurt dhe paraqet rrezik për njerëzit dhe kafshët. Auditor i Përgjithshëm, Besnik Osmani, lidhur me këtë auditim ka vlerësuar se Qeveria duhet të ndërmarrë veprime të menjëhershme për koordinimin e aktiviteteve ndërmjet institucioneve përgjegjëse për të parandaluar shfrytëzimin ilegal të mineraleve dhe ruajtjen e ambientit nga kjo veprimtari. Po ashtu, të analizojë infrastrukturën ligjore lidhur me fushën e shfrytëzimit të mineraleve ndërtimore me qëllim të harmonizimit të aktiviteteve mes akterëve relevant. Për Komisionin e Pavarur për Miniera dhe Minerale janë dhënë 10 rekomandime, për Ministrinë e Ekonomisë dhe Ambientit 6 rekomandime dhe një  rekomandim për inspektoratet komunale. Raportin e plotë mund ta lexoni këtu.  

Në përmbyllje të vitit 2020, Auditori i Përgjithshëm Besnik Osmani dhe drejtoresha për Komunikim dhe Zhvillim Profesional, Saranda Husaj Baraliu në mënyre simbolike kanë ndarë Certifikatat për Edukimin e Vazhdueshëm Profesional. Në emër të punonjësve këto certifikata i kanë pranuar Ramadan Gashi dhe Donjetë Dreshaj. Për ZKA-në trajnimi dhe zhvillimi i kapaciteteve të burimeve njerëzore mbetet një ndër prioritetet kryesore të ZKA-së, pasi që me zhvillimin e këtyre kapaciteteve kontribuohet në cilësi më të mirë, profesionalizëm më të lartë dhe qasje më të organizuar ndaj punës. Prandaj fokusi i ZKA-së në vazhdimësi është i drejtuar në edukimin e vazhdueshëm profesional (EVP), ku përmes trajnimeve të brendshme dhe atyre të jashtme synohet të zhvillohen njohuritë dhe kompetenca e secilit punonjës në ZKA. Duke kuptuar rëndësinë e investimit në këtë fushë, ZKA-ja ka arritur marrëveshje me shoqata profesionale për ofrimin e sesioneve trajnuese për të gjithë auditorët financiar, për forcimin e mëtejmë të kompetencës në punë. Tashmë, për çdo vit, punonjësit e ZKA-së do t’i nënshtrohen mbajtjes së trajnimeve obligative në edukimin e vazhdueshëm profesional (EVP). Gjatë vitit 2020, janë mbajtur një sërë aktivitetesh që ndërlidhen me zhvillimin profesional dhe trajnimin.

Debati i fundit në kuadër të projektit ‘Promovimi i rolit të Auditorit të Përgjithshëm/ZKA në Kosovë’, i mbështetur nga Ambasada e Mbretërisë së Holandës/Ministria e Punëve të Jashtme e Holandës, u organizua të enjten nga BIRN Kosova në Komunën e Vitisë. Në këtë debat morën pjesë kryetari i Komunës së Vitisë, Sokol Haliti, Udhëheqësi i Auditimit, Astrit Bllaca, redaktori përgjegjës në BIRN Kosova, Visar Prebreza si dhe asamblistë të kësaj komune. Udhëheqësi i Auditimit nga Zyra Kombëtare e Auditimit (ZKA), Astrit Bllaca tha se që nga viti 2016 Komuna e Vitisë vazhdon të ketë opinion të pamodifikuar. Kurse sa i përket nivelit të zbatimit të rekomandimeve shihet se Vitia po përmirëson proceset ekzistuese dhe kontrollet ku janë identifikuar gabimet dhe parregullsitë.  “Të gjeturat kanë të bëjnë me keqklasifikimin e shpenzimeve, dhënien me qira të pronës, dobësitë në menaxhimin e pasurive.  Për vitin 2018 janë dhënë 17 rekomandime, prej tyre 10 janë zbatuar plotësisht, 4 nuk janë adresuar si dhe 3 janë konsideruar të mbyllura. Kurse për vitin 2019 kemi dhënë 5 rekomandime”, deklaroi Bllaca. Ndërsa kryetari i Vitisë, Sokol Haliti, u zotua se do t’i zbatojë të gjitha rekomandimet e Auditorit të Përgjithshëm. Ai tha se sukseset e arritura janë rezultat i një pune të përbashkët.  “Kjo është një analizë e saktë nga ZKA dhe më duhet ta pranojë. Në vitet e fundit jemi përmirësuar shumë sepse në të kaluarën kemi pas më shumë rekomandime.  Së shpejti do të bëhemi komuna e parë në Kosovë që do t'i zbatojmë të gjitha rekomandimet nga Zyra Kombëtare e Auditimit. Edhe pse disa rekomandime nuk varen vetëm nga ne, por edhe me nivelin qendror”, tha Haliti. Ndërkaq, redaktori përgjegjës në BIRN Kosova, Visar Prebreza tha se Komuna e Vitisë është ndër komunat që ka pasur më së paku rekomandime, megjithatë nuk do të thotë se qeverisja është në nivelin më të mirë. Ai tha se kjo komunë duhet të fokusohet në përmirësimin e fushës së borxheve.“ Borxhet ndaj komunës kanë pësuar rritje të vogël, trendi i borxheve po vazhdon dhe ky është një shqetësim dhe brengë që duhet ngritur sepse borxhet në të gjitha komunat duhet të kenë një rënie. Bizneset dhe qytetarët ja kanë rreth dy milionë euro Komunës së Vitisë. Por edhe borxhet e komunës ndaj furnitorëve janë diku 870 mijë euro”, theksoi Prebreza.

Zyra Kombëtare e Auditimit ka kryer një auditim për të vlerësuar nivelin e zbatimit të rekomandimeve të dhëna në raportin e auditimit “Administrimi i programit për trajtim mjekësor jashtë institucioneve shëndetësore publike” të publikuar në vitin 2017 dhe  është vlerësuar nëse institucionet përgjegjëse kanë analizuar informatat dhe rezultatet e programit me qëllim të rritjes së kapaciteteve të  institucioneve shëndetësore publike në trajtimin e një numri më të madh të pacientëve dhe në kohë optimale. Procesit të auditimit i janë nënshtruar Ministria e Shëndetësisë, Shërbimi Spitalor Klinik Universitar i Kosovës dhe Fondi për Sigurime Shëndetësore. Në raport është konstatuar se Fondi për Sigurime Shëndetësore duhet të rris përpjekjet për zbatimin e rekomandimeve që kanë të bëjnë me përcaktimin e prioriteteve gjatë trajtimit të aplikacioneve nga Komisioni për Vlerësim Mjekësor dhe barazimet financiare me institucionet shëndetësore private ku janë trajtuar pacientët. Më tutje, auditimi ka nxjerrë në pah se institucionet shëndetësore publike, nuk kanë bërë mjaftueshëm që të shfrytëzojnë të dhënat e Programit për trajtim të pacientëve jashtë institucioneve publike që të shërbejnë si burim i rëndësishëm i informatave për përcaktimin e prioriteteve shëndetësore në vend. Është e rëndësishme që çmimorja së bashku me llojet e sëmundjeve që nuk trajtohen nga institucionet shëndetësore publike, të përditësohet sa ma shpjet, pasi përditësimi i fundit është bërë në vitin 2017. Mungesa e të dhënave i pamundëson institucionet shëndetësore në identifikimin e mundësive dhe zhvillimin  e kapaciteteve brenda klinikave, me qëllim të reduktimit të kërkesave në periudha afatmesme dhe afatgjata. Prandaj, me qëllim të adresimit të çështjeve për të përmirësuar procesin e trajtimit të pacientëve brenda institucioneve shëndetësore publike dhe ato private të vendit, në këtë raport, Auditori i Përgjithshëm ka dhënë 10 rekomandime për Ministrinë e Shëndetësisë, Shërbimin Spitalor dhe Klinik Universitar të Kosovës dhe Fondin për Sigurime Shëndetësore. Raportin e plotë mund ta lexoni në këtë vegëz.

Në vazhdën e bashkëpunimit të frytshëm shumëvjeçar, Zyra Kombëtare e Auditimit e Suedisë dhe Zyra Kombëtare e Auditimit e Kosovës kanë avancuar sot bashkëpunimin bilateral me nënshkrimin e memorandumit “Bashkëpunimi për Zhvillim Institucional me Zyrën Kombëtare të Auditimit të Kosovës 2020-2023”. Memorandumi i bashkëpunimit, i nënshkruar nga Auditori i Përgjithshëm, Besnik Osmani dhe Auditori i Përgjithshëm i Suedisë, Helena Lindberg, ka për qëllim zhvillimin e mëtutjeshëm të kapaciteteve organizative të ZKA-së që promovojnë punë me cilësi të lartë, si dhe forcimin e kapacitetit për të përgatitur raporte të auditimit të performancës me cilësi të lartë dhe të dobishme për shoqërinë. Me këtë rast Auditori i Përgjithshëm i Kosovës, Besnik Osmani, tha: “Mundësia për të marrë përvojat suedeze është një rast unik për të përfituar dije dhe ngritur kapacitetet tona në fushën e auditimit të performancës dhe në modernizimin e organizimit institucional të ZKA-së. Kjo ndihmë që vjen nga taksapaguesit suedez, të cilëve u jemi pafundësisht mirënjohës dhe falënderues, si dhe angazhimi i personelit dhe ekspertëve të ISA-së suedeze na inkurajon drejt sukseseve të reja. Do të vazhdojmë të mbetemi të përkushtuar që të maksimizojmë përfitimin nga ky projekt dhe të ecim krah për krah me Institucionet Supreme të Auditimit në Evropë për sa i përket modernizimit të proceseve dhe kryerjes së auditimeve cilësore”. Në anën tjetër, Auditori i Përgjithshëm i Suedisë, Helena Lindberg, tha: “Jam shumë e lumtur që vazhdojmë tutje këtë bashkëpunim mes zyrave tona. Ky vërtetë është një bashkëpunim mes kolegësh, ku stafi i të dyja organizatave tona mësojnë nga njëri-tjetri. Dëshiroj të përgëzoj kolegun tim z.  Osmani për anëtarësimin e ZKA-së së Kosovës në Organizatën Evropiane të Institucioneve Supreme të Auditimit (EUROSAI). Pres me padurim që të kemi bashkëpunime me ZKA-në e Kosovës në forumet evropiane të EUROSAI-t dhe në forumet botërore të Organizatës Ndërkombëtare të Institucioneve Supreme të Auditimit (INTOSAI) ”. Memorandumi “Bashkëpunimi për Zhvillim Institucional me Zyrën Kombëtare të Auditimit të Kosovës 2020-2023” është hartuar në përputhje me planet dhe objektivat stategjike të ZKA-së, qëllimi afatgjatë i të cilit është të mbështesë ZKA-në e Kosovës për t’u bërë një Institucion Suprem Auditmi që punon në pajtim me standardet dhe parimet e INTOSAI-t (IFPP). Ky projekt i ka të përcaktuara dy objektiva,  të cilat janë: forcimi i disa proceseve organizative për nxitjen e një pune me cilësi të lartë dhe zhvillimi i kapaciteteve për hartimin e raporteve të auditimit të performancës me cilësi më të lartë, të cilat janë të dobishme për palët relevante të interesit. Pas nënshkrimit të memorandumit, Komiteti Drejtues i Projektit për bashkëpunim, i përbërë nga përfaqësues të ZKA-së Suedeze dhe ZKA-së së Kosovës, mbajtën mbledhjen e rregullt vjetore. Përfaqësuesit e të dyja institucioneve supreme të auditimit diskutuan për nivelin e zbatimit të planit të aktiviteteve për vitin 2020, të arriturat dhe sfidat e projektit si dhe për rezultatet që priten nga marrëveshja e re. Partneriteti mes ZKA-së të Suedisë dhe asaj të Kosovës daton që nga viti 2011, kur është arritur Marrëveshja e Bashkëpunimit për zhvillimin e kapaciteteve, përmes së cilës ZKA-së së Kosovës i ofrohej mbështetje për të përmbushur mandatin e saj dhe për t`u bërë një institucion i qëndrueshëm suprem i auditimit, i cili vepron në pajtim me standardet ndërkombëtare dhe praktikat e mira. Ky ka qenë projekti më gjithëpërfshirës zhvillimor i zbatuar në ZKA.

Sot Zyra Kombëtare e Auditimit të Kosovës dhe Zyra Kombëtare e Auditimit të Suedisë nënshkruajnë memorandum bashkëpunimi

Zyra Kombëtare e Auditimit ka publikuar “Raportin e  vlerësimit për zbatimin e rekomandimeve të auditimeve të performancës të vitit 2017”. Qëllimi i këtij raporti është që t’i ofroj Qeverisë dhe Kuvendit të Kosovës një informacion lidhur me veprimet e ndërmarra nga institucionet publike për zbatimin e rekomandimeve të auditimit. Subjekt i Raportit të vlerësimit kanë qenë 166 rekomandime të dhëna në  shtatë raporte të  auditimit të performancës të publikuara në vitin 2017, ku kanë qenë të përfshira 35 institucione publike. Raporti i vlerësimit, konstaton se institucionet e  audituara nuk janë angazhuar mjaftueshëm për të zbatuar rekomandimet e dhëna. Rezultatet e këtij vlerësimi tregojnë se zbatimi i rekomandimeve për auditime të performancës nuk është në nivel të kënaqshëm. Nga 166 rekomandime të dhëna, vetëm 36% e tyre janë zbatuar plotësisht, 10% janë në fazën finale të zbatimit, 13% kanë filluar zbatimin si dhe 10% e rekomandimeve nuk janë adresuara fare. Kurse  për 31% të rekomandimeve entitetet nuk kanë dorëzuar informatat. Nga 35 institucione të audituara vetëm katër prej tyre kanë përgatitur dhe dorëzuar planin e veprimit, ndërsa pyetësorit të vlerësimit të ZKA-së i janë përgjigjur 23 apo 66 për qind. Mungesa e përgatitjes së planit të veprimit, mosgatishmëria e institucioneve t’i përgjigjen vlerësimit dhe numri i ulët i zbatimit të plotë të rekomandimeve, tregojnë mungesën e përkushtimit  të institucioneve publike për të përmirësuar performancën e tyre  edhe rrjedhimisht menaxhimin me paranë publike. Përveç mangësive, Raporti konstaton se janë ndërmarrë disa veprime nga entitetet dhe kjo mund të rezultojë në përmirësimin e aktiviteteve në fushën e gjyqësorit, zhvillimit ekonomik, arsimit dhe shëndetësisë. Lidhur me rezultatet e këtij vlerësimi, Auditori i Përgjithshëm, Besnik Osmani i rekomandon Kuvendit të Republikës së Kosovës, të mbajë llogaridhënëse Qeverinë e Kosovës për zbatimin e rekomandimeve të auditimit të performancës, të kërkoj përgatitjen e planeve të veprimit  si dhe të monitoroj  progresin e zbatimit të rekomandimeve të  institucioneve të audituara. Tutje Auditori i Përgjithshëm i rekomandon Qeverisë së e Kosovës që të ketë një angazhim proaktiv në adresimin e të gjitha çështjeve të cilat ndërlidhen me gjetjet e auditimeve të performancës duke ndërtuar mekanizma llogaridhënës për zbatimin e rekomandimeve. Vlerësimi i zbatimit të rekomandimeve është një proces përcjellës gjatë të cilit auditorët vlerësojnë përshtatshmërinë, efektivitetin dhe afatet kohore të veprimeve të ndërmarra nga menaxhmenti i organizatës së audituar për të adresuar çdo rekomandim të auditimit. Këto procese bazohen në Standardet Ndërkombëtare të Institucioneve Supreme të Auditimit. Raportin e plotë mund ta lexoni në këtë vegëz.

Përfaqësuesit e Zyrës Kombëtare të Auditimit të Kosovës, Ndihmës Auditori i Përgjithshëm, Vlora Spanca dhe drejtoresha e Departamentit për Bashkëpunim Ndërkombëtar, Qëndresa Mulaj, morën pjesë në punëtorinë virtuale “Auditimi i shpenzimeve të lidhura me Covid-19” të organizuar nga SIGMA në kuadër të Rrjetit të Institucioneve Supreme të Auditimit të vendeve kandidate dhe kandidate të mundshme për Bashkimin Evropian dhe Gjykata Evropiane e Audituesve. Pjesëmarrësit e kësaj punëtorie nga shtatë Institucione Supreme të Auditimit diskutuan lidhur me rritjen e përgjegjësisë dhe transparencës së fondeve publike të shpenzuara në emër të Covid-19. Me këtë rast Ndihmës Auditori i Përgjithshëm, Vlora Spanca, tha se sikurse në vendet e tjera edhe në Kosovë pandemia Covid-19, në perspektivën e financave publike dhe ekonomisë në përgjithësi kishte ndikim të rëndësishëm në të hyrat dhe shpenzimet. Spanca përmendi masat e ndërmarra nga shteti për t’iu përgjigjur situatës emergjente, përfshirë rishikimin e buxhetit, pakon e emergjencës fiskale dhe miratimin e Ligjit për rimëkëmbjen ekonomike. Spanca bëri më dije se me qëllim të rritjes së përgjegjësisë dhe transparencës së shpenzimeve publike në lidhje me Covid-19, Zyra Kombëtare e Auditimit e Kosovës ka adaptuar planin e saj vjetor të auditimit dhe ka marrë masa për auditimin e shpenzimeve të lidhura me Covid-19. Spanca tha se këtë vit, ZKA po zbaton metodologjinë e përditësuar të auditimit financiar dhe të pajtueshmërisë, kështu që shpenzimet në lidhje me Covid-19 do të testohen nga perspektiva financiare dhe e pajtueshmërisë. Gjithashtu, ZKA ka një marrëveshje për të audituar pasqyrat financiare të projekteve të financuara nga Banka Botërore dhe për vitin 2020 do të auditojë 11 projekte, nga të cilat tri janë projekte që lidhen me menaxhimin e situatës pandemike. “Kjo është nga perspektiva e auditimit financiar dhe pajtueshmërisë, ndërsa në planin e saj vjetor të auditimit, ZKA ka prezantuar edhe auditimin e performancës së menaxhimit të Covid-19. Përmes këtij auditimi, ZKA do të vlerësojë nëse institucionet publike shëndetësore kanë menaxhuar siç duhet pandeminë Covid-19. Synimi i Zyrës Kombëtare të Auditimit është që përmes auditimeve cilësore të ndikojë në rritjen e llogaridhënies dhe transparencës publike si dhe përmirësimin e jetës dhe mirëqenies së qytetarëve të Kosovës e me këtë rast përmirësimin e menaxhimit të situatave emergjente siç është kjo me Covid-19”, deklaroi Spanca.

Zyra e Komisionerit për gjuhët (ZKGJ) në bashkëpunim me Organizatën për Siguri dhe Bashkëpunim në Evropë, Misioni në Kosovë (OSBE), kanë ndarë çmimin “Praktika më e mirë në zbatimin e Ligjit për përdorimin e gjuhëve”. Në mesin e institucioneve të vlerësuara që kanë treguar praktikë të shkëlqyeshme të përkthimit duke respektuar Ligjin për përdorimin e gjuhëve, ishte edhe Zyra Kombëtare e Auditimit (ZKA). Ndarja e çmimit për institucionet e shpërblyera u bë në një ceremoni online ku morën pjesë shefi i Misionit të OSBE-së në Kosovë ambasadori Jan Braathu, Komisioneri për gjuhët, Slavisa Mladenovic si dhe përfaqësues të institucioneve përkatëse. Në emër të Zyrës Kombëtare të Auditimit, drejtoresha e Departamentit për Komunikim dhe Zhvillim Profesional në ZKA, Saranda Husaj Baraliu, falënderoj Zyra e Komisionerit për gjuhët (ZKGJ) si dhe Organizatën për Siguri dhe Bashkëpunim në Evropë, Misioni në Kosovë (OSBE) për këtë vlerësim. “Ky shpërblim tregon përkushtimin e Zyrës Kombëtare të Auditimit për të respektuar detyrimet kushtetuese e ligjore në përdorimin e gjuhëve zyrtare. Ky vlerësim na inkurajon që të punojmë dhe avancojmë tutje promovimin e vlerave të diversitetit gjuhësor dhe të shërbejmë si shembull për institucionet e Republikës së Kosovës”, deklaroi Husaj Baraliu. Ndarja e çmimit është bërë  në bazë të monitorimit të përdorimit të gjuhëve zyrtare në ueb faqet zyrtare të institucioneve përkatëse duke përfshirë edhe rrjetet sociale. Fitues të çmimit  të parë u shpallen Ministria e Financave, Komuna e Prishtinës, Këshilli Gjyqësor i Kosovës, Gjykata Kushtetuese dhe Banka Qendrore e Kosovës. Ndërsa për praktikë të shkëlqyeshme të përkthimit duke respektuar Ligjin për përdorimin e gjuhëve me një certifikatë dhe disa pajisje të vogla u shpërblyen Zyra Kombëtare e Auditimit, Avokati i Popullit, Komisioni Qendror Zgjedhor etj. Kjo është ceremonia e dytë vjetore e organizuar nga Zyra e Komisionerit për gjuhët (ZKGJ) në bashkëpunim me Organizatën për Siguri dhe Bashkëpunim në Evropë, Misioni në Kosovë (OSBE).

Të mërkurën në Komunën e Pejës u mbajt debati i radhës në kuadër të projektit “Mbështetja e shoqërisë civile për të rritur mbikëqyrjen publike dhe llogaridhënien e institucioneve publike të Kosovës” i mbështetur nga Zyra e Jashtme e Komonuelthit përmes Ambasadës së Mbretërisë së Bashkuar në Prishtinë. Në debat morën pjesë kryetari i Komunës së Pejës, Gazmend Muhaxheri, Ndihmës Auditori i Përgjithshëm, Emine Fazilu, redaktori përgjegjës në BIRN Kosova, Visar Prebreza si dhe asamblistë të kësaj komune. Ndihmës Auditori i Përgjithshëm, Emine Fazliu, tha se për vitin 2019 Komuna e Pejës ka marrë opinion të pamodifikuar me theksim të çështjes. Pavarësisht realizimit të  mirë të buxhetit prej 97 për qind, komuna ka treguar dobësi në menaxhimin e shpenzimeve sidomos atyre përmes prokurimit. Dobësi janë vërejtur edhe në regjistrimin e pasurisë si dhe në menaxhimin e detyrimeve dhe llogarive të arkëtueshme.“Opinioni i pamodifikuar do të thotë se këto pasqyra prezantojnë  një pamje të drejtë dhe të vërtetë në të gjitha aspektet materiale në përputhje me standardet ndërkombëtar për sektorin publik sipas kontabilitetit të bazuar në paranë e gatshme. Theksimi i çështjes ka të bëjë me klasifikim joadekuat të shpenzimeve në vlerë prej 515 mijë euro, ku komuna përmes vendimeve gjyqësore ka paguar dhe regjistruar shpenzimet në kategori ekonomike joadekuate”, deklaroi Fazliu. Fazliu tha se në nivel të përgjithshëm Komuna e Pejës ka zbatuar 35 për qind të rekomandimeve që është nën mesataren e zbatimit të përgjithshëm të rekomandimeve në nivel lokal që është 37 për qind. Kurse në vitin 2019 ZKA-ja ka dhënë 15 rekomandime. “Rekomandimet e dhëna nga Auditori i Përgjithshëm kanë për qëllim përmirësimin e menaxhimit të financave publike dhe forcimin e kontrolleve të brendshme të komunës. Zbatimi i plotë i rekomandimeve ndikon në rritjen e performancës së komunës dhe cilësinë e shërbimeve ndaj qytetarëve”, tha Fazliu. Ndërsa kryetari i Komunës së Pejës, Gazmend Muhaxheri, tha se kjo komunë nuk ka bërë planifikim të gabuar të buxhetit. “Komuna e Pejës asnjëherë nuk ka bërë planifikim të gabuar të buxhetit. Do me thënë kategoritë e planifikimit të buxhetit i kemi pas të caktuara siç duhet. Pra nuk kemi paguar diçka që është kanë e caktuar mallra dhe shërbime, e me qenë e planifikuar si investim kapital”, tha Muhaxheri.  Ai bërë me dije se sfidë mbeten pagesat përmes vendimeve gjyqësore si dhe menaxhimi i kontratave për shkak se kërkohet staf më i madh. Muhaxheri u zotua se pavarësisht sfidave, Komuna e Pejës do t’i zbatojë 50 për qind të rekomandimeve të Auditorit të Përgjithshëm. “Po besoj që 50 për qind të rekomandimeve do të t’i zbatojmë përkundër pandemisë dhe sfidave që i kemi”, theksoi ai. Kurse redaktori përgjegjës në BIRN Kosova, Visar Prebreza tha se Komuna e Pejës ka bërë përmirësime në disa fusha, mirëpo ka ende dobësi në disa sektor, prandaj duhet të adresohen rekomandimet e auditorit. Kurse sa i përket rekomandimeve, nga 17 rekomandime janë zbatuar vetëm 6. Megjithatë në vitin 2019 Komuna e Pejës ka marrë më pak rekomandime dhe kjo është gjë pozitive. Prebreza tha se presim nga të gjitha komunat që të kenë më pak rekomandime sepse numri më i vogël i rekomandimeve nënkupton se ka dobësi më pak të identifikuara. “Prokurimi vazhdon me pas çalime për shkak se ka disa rekomandime që janë dhënë për këtë fushë, dhe këto rekomandime lidhen pothuajse me të gjitha fazat e prokurimit”, deklaroi Prebreza.

Në kuadër të projektit “Mbështetja e shoqërisë civile për të rritur mbikëqyrjen publike dhe llogaridhënien e institucioneve publike të Kosovës” i mbështetur nga Zyra e Jashtme e Komonuelthit përmes Ambasadës së Mbretërisë së Bashkuar në Prishtinë, BIRN Kosova të hënën organizoi debatin e radhës në Komunën e Rahovecit. Në debat morën pjesë kryetari i Komunës së Rahovecit, Smajl Latifi, Udhëheqësi i Auditimit, Bujar Bajraktari, redaktori përgjegjës në BIRN Kosova, Visar Prebreza si dhe asamblistë të kësaj komune. Udhëheqësi i Auditimit nga Zyra Kombëtare e Auditimit (ZKA), Bujar Bajraktari, tha se bazuar në raportin e fundit të auditimit në përgjithësi Komuna e Rahovecit ka një progres në krahasim me vitet paraprake. “Në vitin 2017 Komuna e Rahovecit ka marrë opinion të kualifikuar me theksim të çështjes, ndërsa në vitin 2018 dhe në vitin 2019 ka marrë opinion të pakualifikuar me theksim të çështjes. Theksimi i çështjes për 2019 ka qenë për shkak të keqklasifikimit të shpenzimeve dhe kjo nuk është vetëm për fajin e komunës, mirëpo në këtë aspekt duhet bashkëpunim me nivelin qendror”, deklaroi Bajraktari. Bajraktari tha se gjetjet e auditimit për vitin 2019 tregojnë se në fushën e prokurimit ka më shumë dobësi dhe fokusi duhet të jetë në përmirësimin e çështjeve të evidentuar. Ai tha se sa i përket menaxhimit të pasurisë duhet të shtohen aktivitetet, meqë disa gjetje po paraqiten për vite me radhë. Ndërsa sa i përket zbatimit të rekomandimeve Bajraktari tha se 5 rekomandime janë zbatuar plotësisht dhe 11 të tjera kanë qenë në proces. Ai bëri me dije se për vitin 2019 është përgatitur me kohë plani i veprimit si dhe pastaj është dërguar një raport lidhur me progresin e zbatimit të rekomandimeve. Kurse kryetari i Komunës së Rahovecit, Smajl Latifi, vlerësoi se ka përmirësim të zbatimit të rekomandimeve nga vitet e kaluara. Ai u zotua se do të zbatohen me përpikëri rekomandimet e Auditorit të Përgjithshëm. “Ka pasur një progres komuna jonë në vitin 2019 në krahasim me vitin 2018. Këtu e kemi planin e zbatimit të rekomandimeve me të dhënat e nevojshme që tregon se kemi caktuar grupin punues për zbatimin me përpikëri të rekomandimeve të ZKA-ja”, theksoi Latifi duke shtuar se disa rekomandime nuk varen nga komuna meqë ndërlidhen me nivelin qendror. Në këtë kontekst ai tha se keqklasifikim që po ju adresohet komunave, është gabim për shkak se komunat nuk duhet ta kenë barrë pagesën e shujtave dhe pagave jubilare sepse kontrata kolektive i obligon institucionet qendror të ndajnë buxhet për këtë çështje. Duke folur për gjetjet e raportit të auditimit për vitin 2019, Latifi tha se nuk do të ketë në të ardhmen pagesa pa dëshmi, dhënie të kontratave për operator të papërgjegjshëm si dhe kontrata  pa menaxher dhe pa plan të menaxhimit. Ndërkaq redaktori përgjegjës në BIRN Kosova, Visar Prebreza, vlerësoi se zvogëlimi i numrit të rekomandimeve nënkupton më pak shkelje dhe gjetje nga auditori. “Komuna e Rahovecit ka pranuar 14 rekomandime apo 7 më pak se sa në raportin 2018. Ky është një sinjal se ka një përmirësim, sepse vitin e kaluar situata ka qenë me keq meqë kanë qenë 21 rekomandime. Këtë vit kemi një theksim të çështjes që është kryesisht keqklasifikimi, por shpeshherë keqklasifikimet kanë ardhur për shkak të obligimeve që ju kanë venë barrë komunave nga qeveria, njëra prej tyre është detyrimi për t’i paguar mësimdhënësit për pagat jubilare dhe pagat përcjellëse që rrjedhin prej kontratës kolektive të nënshkruar nga qeveria”, deklaroi Prebreza. Ai tha se Rahoveci është njëra prej komunave që ka një ekzekutim të mirë të buxhetit prej 97 për qind. Kurse sa i përket dobësive të evidentuara Prebreza tha se ato kanë të bëjnë kryesisht me prokurimin dhe menaxhimin e kontratave ndaj operatorëve.