Lajmet

Sot në ambientet e Zyrës së Auditorit të Përgjithshëm, Z. Besnik Osmani, ka pranuar detyrën e Auditorit të Përgjithshëm të Kosovës nga Zv. Auditori i Përgjithshëm, Z. Artan Venhari i cili ka ushtruar deri tani këtë detyrë. Në fjalën e tij drejtuar stafit, Auditori i ri i Përgjithshëm,ka shpalosur synimet e tij në arritjen e rezultateve dhe për angazhimin që do të ketë në detyrën e re.

Me propozimin e Presidentes, Z. Osmani është emëruar Auditor i Përgjithshëm i Kosovës nga Kuvendi i Republikës së Kosovës, në seancën e mbajtur me datë 30 mars 2016,  dhe ka mandat 5 vjeçar.

Në seancën e sotme plenare, 30 Mars 2016, Kuvendi i Kosovës ka emëruar z. Besnik Osmanin për  Auditor të Përgjithshëm të Kosovës. Z. Osmani Kuvendit i është propozuar nga Presidentja e Kosovës, Znj. Atifete Jahjaga.

Pas mbarimit të mandatit më 30 Gusht 2014 si Auditor i Përgjithshëm të Lage Olofsson, kjo detyrë është ushtruar nga Zëvendës Auditori i Përgjithshëm, z. Artan Venhari.

Auditori i Përgjithshëm në detyrë, Z. Venhari, ka marrë pjesë në punimet e takimit hyrës për projektin “Auditimet Paralele të Performancës II” i cili u mbajt me datë 25 shkurt 2016, në Gjykatën Evropiane të Llogarive, në Luksemburg. Ky projekt do të udhëhiqet nga Zyra Kombëtare e Auditimit të Suedisë në bashkëpunim me Grupin Punues për Aktivitete të Përbashkëta në Auditim dhe Gjykatën Evropiane të  Llogarive.

Në këtë takim është diskutuar lidhur me veprimet e nevojshme që duhet  të ndërmerren nga Institucionet Supreme të Auditimit, të vendeve respektive pjesëmarrëse në projekt dhe përcaktimin e temës së auditimit, me interes të përbashkët për vendet e rajonit.

Z. Venhari, gjatë takimit ka folur për rëndësinë e auditimit të performancës në transformimin nga kontrolli në një trup auditimi në pajtim me standardet ndërkombëtare të auditimit. Çfarë kemi bërë dhe çfarë kemi mësuar me zhvillimin e auditimit të performancës, dhe se si i kanë përdorur raportet hisedarët tanë.

Më tutje ka prezantuar interesimin e Zyrës së Auditorit të Përgjithshëm  lidhur me  “Kualitetin e produkteve dhe certifikimi i tyre në raport me tregun Evropian”, si temë e mundshme për auditimin paralel të performancës. Tema tjera me interes për auditim të prezantuara nga të tjerët, gjatë takimit ishin edhe “Tërheqja e Investimeve të huaja, praktika dhe politikat” , “Borxhi Publik”,  si dhe “Politikat dhe praktika në Prokurimin Publik”. Secila nga këto tema është konsideruar e rëndësishme dhe me interes për auditim.

Z. Venhari, ka shprehur gatishmërinë e ZAP-it për të kontribuar, në këtë projekt.

Vende tjera pjesëmarrëse në këtë takim ishin presidentët dhe përfaqësues të institucioneve Supreme të Auditimit nga Shqipëria, Suedia Turqia, Bosnia dhe Hercegovina, Maqedonia, Mali i Zi, dhe Serbia.

Me datë 3 shkurt 2016, në Sarajevë u mbajt takimi i Zyrtarëve Ndërlidhës të Rrjetit të Institucioneve Supreme të Auditimit (ISA) të vendeve kandidate dhe kandidate të mundshme për në BE. Nikoqir të takimit ishin Institucioni Suprem i Auditimit të Bosnje dhe Hercegovinës dhe përveç përfaqësuesve të ISA-ve të vendeve anëtare të Rrjetit, në takim morën pjesë edhe përfaqësues nga Gjykata Evropiane e Auditorëve dhe Grupi Punues për Aktivitete të Përbashkëta në Auditim (JWAGAA) si dhe nga përfaqësues të Institucioneve partnere si SIGMA, Zyra Kombëtare e Auditimit të Suedisë, Zyra e Auditimit të Polonisë, duke dhënë një kontribut mjaft të vlefshëm takimit.

Në takim është diskutuar implementimi i aktiviteteve për vitin 2016 të përcaktuara nga Plani i Punës së Rrjetit të miratuar nga Presidentët e ISA-ve të vendeve anëtare të Rrjetit, aktivitete tjera për tu përmbushur sa i përket auditimeve të rregullsisë, pajtueshmërisë dhe performancës brenda Rrjetit, si dhe mundësitë dhe mekanizma tjera nga Institucionet për t’i implementuar ato.

Zyra e Auditorit të Përgjithshëm në këtë takim u përfaqësua nga Zyrtarja Ndërlidhëse, Qëndresa Mulaj.

Me datën 1 shkurt 2016, Kontrolli i Lartë i Shtetit (KLSH), zhvilloi Analizën Vjetore të Punës së Institucionit për vitin 2015, në ambientet e Muzeut Historik Kombëtar në Tiranë.

Auditori i Përgjithshëm në detyrë Z. Venhari bashkë me 9 punonjës tjerë nga ZAP morën pjesë në punimet e Analizës, ndërsa ai të pranishmëve ju drejtua me një fjalë rasti lidhur me “Performancën, aktivitetet, arritjet dhe sfidat e ZAP”.

Z. Venhari ka uruar Kryetarin e KLSH-së, Z. Bujar Leskaj për arritjet e deritanishme të Institucionit të tij, dhe duke e falënderuar për ftesën dhe bashkëpunimin e deritanishëm në mes dy institucioneve tona, ndër të tjera Z. Venhari theksoi për rëndësinë dhe rolin që kanë ZAP dhe KLSH në ndihmën ndaj shteteve tona që të ecet përpara.

“Vetëm përmes besimit dhe profesionalizmit të tjerët mund të mbështeten në punën tonë – prandaj ne kemi investuar shumë dhe kemi zhvilluar një platformë ku përveç tjerash, së fundmi po punojmë shumë në auditimet e performancës, jemi duke kryer auditime në sistemet e prokurimit apo auditime për vlerën e parasë publike në auditim dhe kemi zhvilluar Strategjinë e Përbashkët e cila ka për qëllim ruajtjen e pronësisë vendore dhe qëndrueshmërinë institucionale”- tha ai, në fjalën e tij drejtuar të pranishmëve.

Në panelin e Analizës prezantuan edhe Presidenti i Republikës së Shqipërisë SH.T.Z. Bujar Nishani, Ambasadori i Shteteve të Bashkuara të Amerikës në Shqipëri, Z. Donald Lu, Kryetari i Komisonit të Ekonomisë dhe Financave në Kuvendin e Shqipërisë, Z. Erion Braçe, Prokurori i Përgjithshëm, Z. Adriatik Llalla, Avokati i Popullit, Z. Igli Totozani, Ministri i Drejtësisë, Z. Ylli Mnjani, Guvernatori i Bankës së Shqipërisë, Z. Gent Sejko, Kryetarja e Autoritetit të Konkurrencës, Znj. Lindita Lati, deputetë të Kuvendit të Shqipërisë, etj.

Me qëllim të ofrimit të mbështetjes së vazhdueshme për Zyrën e Auditorit të Përgjithshëm, Zyra e Bashkimit Evropian në Kosovë, ka lansuar një projekt afatshkurtër të Binjakëzimit për të siguruar qëndrueshmëri të kapaciteteve operacionale të ZAP-it.

Objektivi i përgjithshëm i këtij projekti është të kontribuojë më tej në përmirësimin e mbikëqyrjes së fondeve publike dhe përmirësimin e menaxhimit të financave publike në Kosovë përmes përkrahjes, transparencës dhe llogaridhënies në institucionet publike.

Ky projekt binjakëzimi është një vazhdim i bashkëpunimit në mes të ZAP dhe Zyrës Kombëtare të Auditimit të Mbretërisë së Bashkuar. Projekti kap vlerën 250000€ dhe do të realizojë 160 ditë pune aktive sipas planit brenda 6 muajve.

ZAP-it do t'i ofrohet mbështetje në katër komponentë kryesisht në:

• Praktikat e mira në Auditimin e Rregullsisë - Mbështetje/Mentorim për ekipet e auditimit dhe Departamentin e Mbështetjes në Auditim;
• Sistemi i Auditimit të TI-së - Mbështetje/Mentorim për auditimin e sistemeve të TI-së dhe ruditorët e rregullsisë;
• Qëndrueshmëria dhe pronësia - Mbështetje/Këshillim për Auditorin e ri të Përgjithshëm;
• Qëndrueshmëria dhe pronësia - Zhvillimi i legjislacionit dytësor në përputhje me standardet e auditimit të sektorit publik të pranuara ndërkombtarisht dhe praktikat e mira evropiane.

Zyra e Auditorit të Përgjithshëm ka publikuar raportin e auditimit të performancës "Grantet e bujqësisë në Komunën e Gjakovës për vitin 2014" i cili  trajton rezultatet e arritura nga Komuna e Gjakovës përmes dhënies së granteve në këtë sektor.

Subvencionet dhe grantet janë njëri nga instrumentet kryesore që aplikon Komuna e Gjakovës për arritjen e objektivave zhvillimore në sektorin e bujqësisë,  prandaj administrimi i drejtë i tyre është i një rëndësie të veçantë. Në këtë raport ne jemi fokusuar në rezultatet e arritura përmes dhënies së granteve në këtë sektor, duke vlerësuar nëse komuna ka vendosur objektiva të qarta dhe në përputhje me synimet strategjike, procesin e menaxhimit të granteve, monitorimit dhe raportimit të rezultateve të pritura.

Gjatë viti 2014, Komuna e Gjakovës, ka realizuar grante në vlerë prej 316,786 €.Kriteret e auditimit të vendosura për çdo pyetje audituese paraqesin gjendjen se si duhej të ishte. Ne konkludojmë që Gjakova nuk ka performuar në përputhje të plotë me pritjet/kriteret e vendosura (shih Konkluzionet, f. 13). Ne kemi vënë re se disa aktivitete të procesit të shpërndarjes së granteve kanë shkuar mirë. Megjithatë ky proces është përcjellë me disa mangësi të theksuara të cilat duhet adresuar për të arritur efikasitetin dhe efektivitetin në shpenzimin e parasë publike. Prandaj ne kemi rekomanduar Kryetaren e Komunës së Gjakovës që të sigurojë:

• Aprovimin me kohë të planit operativ, si dhe vendosja e objektivave në këtë plan të bëhet sipas kritereve SMART1) dhe në përputhje me objektivat strategjike;
• Informimi i fermerëve lidhur me projektet e granteve të jetë më cilësor duke aplikuar metoda më efektive të informimit të grupit të synuar të fermerëve, duke shpallur konkurse publike transparente për çdo projekt dhe duke i bërë transparente kriteret në bazë të cilave do vlerësohen fermerët;
• Dizajnimin dhe vendosjen e një sistemi përmes së cilit do të monitorohen, raportohen dhe vlerësohen rezultatet nga grantet; dhe
• Hartimin e informatave të besueshme, relevante dhe në kohë lidhur me progresin drejt arritjes së objektivave. Kjo do të forconte llogaridhënien e brendshme dhe të jashtme për burimet e përdorura dhe për rezultatet e arritura.

Nga auditimi i kësaj teme  Zyra e Auditorit të Përgjithshëm ka nxjerrë konkluzione,  të cilat janë mjaftë të rëndësishme sa i përket shpenzimit të parasë publike në mënyrë efikase edhe efektive. Aktivitete të caktuara të procesit të shpërndarjes së granteve kanë shkuar mirë. Megjithatë ky proces është përcjellë me disa mangësi të theksuara të cilat duhet adresuar për të arritur efikasitetin dhe efektivitetin në shpenzimin e parasë publike.

_____________________________________________

1) Definimi i kritereve SMART është paraqitur në Shtojcën II.

Në datat 3 - 4 nëntor 2015,  përfaqësues të Zyrës së Auditorit të Përgjithshëm morën pjesë në punëtorinë "Materialiteti dhe auditimi bazuar në kampione" organizuar nga Kontrolli i Lartë i Shtetit i Shqipërisë me përkrahjen e Zyrës Kombëtare të Auditimit të Suedisë (SNAO). Kjo punëtori është  vazhdimësi të aktiviteteve në Rrjet, bazuar në planin e aktiviteteve të propozuara nga Grupi i Përbashkët Punues për Aktivitete të Auditimit (JWGAA).

Ky aktivitet punimet i zhvilloi në Vlorë dhe morën pjesë përfaqësues nga Institucionet Supreme të Auditimit nga Kosova, Shqipëria, Maqedonia, Bosnja dhe Hercegovina, Mali i Zi, Turqia dhe Serbia. Zyra e Auditorit të Përgjithshëm u përfaqësua nga Aida Podrimja dhe Muhamet Balaj nga Departamenti i Mbështetejes në Auditim dhe Vlora Mehmeti, Drejtore në Departamentin e Financave dhe Administratës Publike.

Kjo punëtori u bashkëdrejtua nga Z. Dragos Budulac nga JWGAA, Hazim Sabanovic nga SNAO dhe Znj. Luljeta Nano nga KLSH.

Kjo punëtori kishte për objektivë trajtimin e teknikave të auditimit për materialitetin dhe auditimin bazuar në kampione nën  fokusin e zbatimit të kërkesave të Standardeve Ndërkombëtare të Auditimit. Një nga çështjet e trajtuara në këtë aktivitet ishte edhe rëndësia e dokumentimit të punës së auditorëve gjatë fazës së planifikimit dhe përdorimi i dokumenteve standarde. Ky proces është mjaft i rëndësishëm në instalimin e procedurave dhe standardeve në menaxhimin e veprimtarisë së Institucioneve Supreme të Auditimit dhe ka ndikim të drejtpërdrejtë në rritjen e integritetit të menaxhimit të punës së auditimit.

Përveç përfaqësueseve nga vendet e rajonit në këtë aktivitet prezantuan dhe ndanë përvojat e tyre edhe përfaqësues nga Gjykata Evropiane e Llogarive dhe SNAO.

Instituti Demokratik i Kosovës dhe Transparency Internacional Kosova kanë  publikuar raportin gjithëpërfshirës "Vlerësimi i sistemit të integritetit kombëtar në Kosovë" në të cilin vlerësohen mekanizmat kundër korrupsionit në 15 sektorë të shoqërisë që mbulojnë institucionet politike, institucionet e drejtësisë, institucionet e pavarura dhe institucionet jo qeveritare.

Nga ky hulumtim vlerësohet se në Kosovë legjislacioni kundër-korrupsionit është kryesisht adekuat, por në praktikë zbatimi i tij ka mbetur prapa, prandaj shumë çështje kanë mbetur për tu adresuar.

Ndërkohë që raporti i referohet  Zyrës së Auditorit të Përgjithshëm si një nga institucionet model i suksesshëm i integritetit dhe një potencial për të luftuar korrupsionin administrativ.

Auditori i Përgjithshëm në detyrë Z. Artan Venhari në konferencën përmbyllëse të këtij hulumtimi, vlerësoi lart punën për këtë hulumtim. Ndër të tjera ai tha se 'Ky raport ofron një pikë referimi ndër vite dhe indikatorë të qartë përmes të cilëve secili nga ne mund të vlerësojmë se sa jemi duke u zhvilluar apo stagnuar si institucione dhe sa jemi duke i përmbushur përgjegjësitë tona.'

Raporti përmban rekomandime për të adresuar dhe Instituti Demokratik i Kosovës kërkoj që ato të merren parasysh dhe të zbatohen.

Zyra e Auditorit të Përgjithshëm ka përfunduar Auditimin Paralel të Performancës1) dhe ka publikuar raportin “Sistemi për efiçiencë të energjisë ka nevojë për tu fuqizuar”.

Qëllimi i auditimit ishte vlerësimi nëse Qeveria ka krijuar bazën e nevojshme ligjore dhe sistemin organizativ për Efiçiencën e Energjisë (EE) në përputhje me marrëveshjen e BE-së dhe a zbatohet kjo bazë siç është synuar. Në raport identifikohen disa mangësi në procesin e realizimit të masave për EE dhe jepen rekomandime për përmirësimin e situatës. Entitetet e përfshira në këtë auditim janë: MZHE, AKEE, MAP, MAPL, MMPH dhe komuna e Drenasit, Gjakovës dhe Prizrenit.

Mënyra se si qeveritë janë duke shpenzuar paratë e tyre është temë diskutimi si në komunën më të vogël ashtu dhe në vendet më të mëdha. Megjithatë, ekziston një konsensus universal që fondet publike duhet të shpenzohen me maturi. Në këtë thelb, EE në sektorin publik është sinonim me menaxhim të mirë publik: kur kursehet energjia, kursehen edhe fondet publike. Pothuaj në secilin proces të realizimit të masave për EE ka mundësi përmirësimi.

Bazuar në analizat e thella të dëshmive të paraqitura nga entitetet dhe intervistat e kryera me zyrtarët përgjegjës, ne kemi identifikuar disa mangësi në procesin e marrjes së masave të EE. Institucionet qeveritare nuk kanë ndërmarrë veprimet e duhura për të përmirësuar EE-në në sektorin publik. Si rezultat i kësaj ne kemi nxjerrë rekomandime (shih kapitullin 5 të raportit) për nivelin qendror dhe lokal.

Ky proces auditimi deri në finalizimin e tij ka kaluar edhe në fazat e diskutimeve në nivel rajonal dhe janë shkëmbyer përvoja dhe janë bërë analiza e krahasime sa i përket EE në vendet përkatëse.

Grupi punues për Aktivitete të Përbashkëta në Auditim me përkrahjen e Zyrës Kombëtare të Auditimit të Suedisë kanë planifikuar organizimin një takimi përcjellës me vendet e përfshira në këtë auditim paralel dhe bashkë me entitetet e audituara të diskutohen masat e ndërmarra dhe niveli i adresimit të rekomandimeve.

___________________________________

1) Auditimi Paralel i Përformancës është projekt ku janë të përfshirë vendet e rajonit dhe që udhëhiqet nga Grupi Punues për Aktivitete të Përbashkëta në Auditim i Rrjetit të Institucioneve Supreme të Auditimit të vendeve të BE-së dhe vendeve kandidate dhe kandidate të mundshme për në BE. Ky projekt përkrahet nga Zyra Kombëtare e Auditimit të Suedisë. Në këtë auditim Kosova, Shqipëria dhe Bosnja e Hercegovina kanë qenë pjesëmarrëse aktive, përderisa vendet tjera të rajonit ishin vetëm si vëzhgues.

Në mbledhjen e mbajtur sot, Qeveria e Kosovës ka miratuar Projektligjin për Auditorin e Përgjithshëm dhe Zyrën Kombëtare të Auditimit të Republikës së Kosovës. Ky projektligj, ka për qëllim që të rregullojë organizimin, funksionimin dhe kompetencat e Auditorit të Përgjithshëm dhe Zyrës së Kombëtare të Auditorit të Përgjithshëm në Republikën e Kosovës për auditimin e fondeve publike, ekzekutimin e buxhetit, përdorimin dhe qeverisjen me burimet publike. Ky projektligj ndikon në ngritjen e nivelit të mbikëqyrjes së shpenzimit të parasë publike. Kjo do të reflektojë edhe në rritjen e nivelit të sundimit të ligjit në Kosovë. Projektligji synon të rritë nivelin e transparencës në funksionimin e Auditorit të Përgjithshëm si dhe do të harmonizojë definicionet e vjetruara me standardet ndërkombëtare.

Kosum Aliu-MF, Ali Sadriu-KMFP, Artan Venhari- ZAP; Bujar Leskaj- KLSH,  Nikola Kovacevic – ISA të Malit të Zi

Në datat 9 dhe 10 korrik 2015, Zyra e Auditorit të Përgjithshëm, ka mbajtur Konferencën e VII-të Vjetore të Zyrës. Kjo konferencë është një mjet për të festuar sukseset e arritura, identifikuar anët e forta dhe të dobëta dhe për të nxjerr në pah veprimet që duhet ndërmarrë për përmirësimet e nevojshme dhe zhvillimin e sektorit publik.

Në konferencë ishin të pranishëm përfaqësues nga Kuvendi i Kosovës, Qeveria, partnerë nga shoqëria civile dhe mediat si dhe partnerët tanë ndërkombëtarë nga Institucionet Supreme të Auditimit nga Shqipëria, Mali i Zi, dhe Suedia.

Zv. Auditori i Përgjithshëm, Z. Artan Venhari, hapi punimet e konferencës duke theksuar se fokusi kryesor gjatë dy ditëve të konferencës do të përqendrohej në rezultatet e arritura nga auditimi i jashtëm në raport me pritshmërinë e Kuvendit, Qeverisë, palëve të interesit dhe publikut si dhe format dhe tematikat e bashkëpunimit rajonal në fushën e auditimit.

Në fjalën e tij z. Venhari po ashtu theksoi se duhet të marrim parasysh gamën e mjeteve të vlerësimit dhe auditimit si dhe aftësitë e stafit për të maksimizuar ndikimin tonë në përmirësimin e performancës së sektorit publik ndërkohë që zhvillojmë fushëveprimin e punës tonë në auditim; dhe mënyrën se si shërbimet tona mund të jenë aq fleksibile sa t’i përshtaten një mjedisi që ndryshon shpejt dhe unik duke i balancuar presionet për vlerën për para dhe kohën e volitshme me rishikimet gjithëpërfshirëse dhe angazhimet efektive.

Në ditën e parë të punimeve të pranishmëve me fjalë rasti u janë drejtuar edhe Z. Ali Sadriu nga Komisioni për Mbikëqyrje të Financave Publike të Kuvendit të Kosovës; Z. Kosum Aliu nga Njësia Qendrore Harmonizuese e Auditimit të Brendshëm në Ministrinë e Financave; Z. Naim Ismaili nga Asociacioni i Komunave të Kosovës; Adrijana Hodzic nga Zyra Administrative për Mitrovicën e Veriut; Florina Ujupi nga BIRN; Bujar Leskaj nga Kontrolli i Lartë i Shtetit të Shqipërisë dhe Nikola Kovacevic nga Senati i Institucionit Supreme të Auditimit të Malit të Zi.

Një vlerë të veçantë punimeve në konferencën vjetore të ZAP-it i japin grupet punuese, që u mbajtën pasditen e ditës së parë dhe gjatë ditës së dytë të konferencës. Në këto grupe punuese zhvillohen debate, propozime dhe konkluzione që nxirren lidhur me temat me interes e që kësaj radhe ishin: të kuptohet konteksti; të qenit në hap me ndryshimet në pritshmëri; të qenit i rëndësishëm; sigurimi i cilësisë dhe kryerja me kohë e operacioneve; marrja e impakteve më të mira; promovimi i qeverisjes së mirë në dizajnimin e sistemit dhe implementimi; dhe të qenit një model. Tashmë është bërë traditë që në grupet punuese të përfshihen edhe Auditor nga Kontrolli i Lartë i Shtetit dhe kësaj radhe pjesë aktive e këtyre grupeve ishin edhe 15 auditor ku ndanë përvojën dhe praktikat e tyre në auditimet financiare dhe të performancës dhe dhanë kontributin e tyre në diskutimet lidhur me temat e përcaktuara.

Në kuadër të konferencës një takim i veçantë u mbajt nga menaxhmenti i zyrës me mysafirët nga Shqipëria dhe Mali i Zi ku u bisedua për bashkëpunimet e mundshme dhe krijimin e grupeve të përbashkëta punuese në identifikimin e sfidave dhe nevojave të përbashkëta.

Në mbrëmjen e 9 korrikut u organizua darkë solemne për nder të ish Auditorit të Përgjithshëm Z. Lage Olofsson me ç’ rast ju nda mirënjohje e veçantë në shenjë falënderimi për kontributin e tij dhënë për Zyrën e Auditorit të Përgjithshëm, auditimin e jashtëm dhe sektorin publik në përgjithësi në Kosovë, gjatë pesë viteve të mandatit të tij.